Opgepast voor phishing op 11 november: "Oplichters slaan hun slag als banken minder goed bereikbaar zijn"

Morgen is het 11 november, een officiële feestdag. De banken zijn moeilijker bereikbaar en daar maken phishers gretig gebruik van. Inspecteur Sven Pichal maakt van de gelegenheid gebruik om iedereen te waarschuwen om extra alert te zijn voor verdachte mails, sms'en of WhatsApp-berichten. 

Bij phishing word je opgelicht door bijvoorbeeld op een valse link te klikken in een mail. Het is een fenomeen dat al jaren in opmars is. Maar de voorbije twee, drie jaar groeit het uit tot een gigantisch probleem met een grote maatschappelijke impact. En het is duidelijk: de oplichters houden ook de kalender goed bij. 

"Phishers weten dat ze meer vrij spel hebben als banken moeilijker bereikbaar zijn", zo vertelt Sven Pichal. "Het is algemeen geweten dat oplichters vaker toeslaan op feestdagen, tijdens het weekend of 's avonds." En het is in dit geval misschien zelfs extra opletten. "De meeste banken zijn vrijdag gewoon open. Maar er zijn ook heel wat zelfstandige kantoren die dicht blijven omdat het personeel de brug maakt", aldus De Inspecteur.

Als je beseft dat je mogelijk iets dom hebt gedaan, dan moet je meteen je bank contacteren, zo waarschuwt De Inspecteur. "Stel, je hebt gereageerd op zo'n vreemde mail of sms en het daagt je dat er iets niet klopt, dan moet je zo snel mogelijk je bank verwittigen." 

Sven Pichal kan niet genoeg benadrukken hoe snel het gaat. "Heel wat luisteraars die het al hebben meegemaakt, vertellen soms dat ze voor hun ogen het geld van hun rekening zien gaan. Een bank kan geld dat overgeschreven wordt vaak nog tijdens die eerste uren tegenhouden en traceren, maar niet alle banken zijn al 24 op 24 en 7 op 7 bereikbaar." 

In het beste geval kan je jouw bank 24 uur en 7 dagen op 7 bereiken om een geval van phishing te melden. Maar niet elke bank biedt die mogelijkheid aan. Als er geen telefoonnummer is, bestaat er vaak wel een mailadres. "Ik raad mensen aan daar meteen naar te mailen. Zo kan je bewijzen dat je niet afgewacht hebt en dat je de bank zo snel als mogelijk gecontacteerd hebt."

Slachtoffers moeten ook een aangifte doen bij de politie. "Het is belangrijk dat je een aangifte doet. De politie maakt een proces verbaal op. Hoe sneller je een aangifte doet, hoe beter. "Snelheid is cruciaal bij dit soort van criminaliteit", zo vertelt De Inspecteur. "Tegenwoordig worden er heel snel aankopen gedaan met gestolen geld. Vaak gebeurt dat in winkels waar er dure dingen verkocht worden. Op die manier verdwijnt het geld heel snel." 

Wees de komende dagen extra op je hoede. Geloof geen valse mails of sms'en die van jouw bank of Itsme lijken te komen, of van een koerierdienst of een nutsbedrijf. De Inspecteur zet nog eens de belangrijkste tips op een rij. 

1. Controleer altijd grondig de afzender van elk bericht dat je krijgt. Kijk goed naar de spelling. Krijg je vb. een mail van Radio2 of van Raadio2 met 2 aa’s? Het kleinste foutje kan een verschil maken.  
2. Klik nooit zomaar op een link. Denk minstens anderhalve seconde na en maak voor jezelf de reflectie: klopt dit wel? Een bank zal vb. nooit vragen om door te klikken en te betalen voor een nieuwe kaartlezer. De post vraagt ook niet ineens bijkomende kosten zodat je het pakje kan ophalen. 
   

3. Kijk goed op welke website je aan het surfen bent. Valse websites zien er vaak net hetzelfde uit als de echte. Maar vaak klopt het URL-adres niet. Dat is het adres bovenaan in de zoekbalk. 

4. Geef nooit je betaalcodes door als daarnaar gevraagd wordt. Een bank of overheidsdienst vraagt nooit om bankcodes door te geven zoals een pincode of de codes die op je bankbakje verschijnen. Niet in mails maar ook niet aan de telefoon.  

5. Stuur valse berichten door naar verdacht@safeonweb.be. Het Center voor Cybersecurity blokkeert de links in die valse mails.