Houten pestheiligen keren terug naar Aalsters museum na revolutionaire hittebehandeling tegen houtworm
De beeldjes van 4 "pestheiligen" die gered zijn uit de brand van de Sint-Martinuskerk in 1947 hebben een revolutionaire hittebehandeling gekregen tegen houtworm. De beeldjes werden al jaren bewaard in het stedelijk museum van Aalst. Ze keren nu in optimale staat terug naar de kapel van het museum.
Het museum 't Gasthuys Stedelijk Museum Aalst bewaart, sinds de Sint-Martinuskerk in 1947 te maken had met een enorme brand, de zogenaamde "pestheiligen". In de tussentijd waren er kopieën van de originele beelden te zien boven het Rubensaltaar. De orginele beelden zijn gemaakt uit lindehout en tonen 4 heiligen: de heilige Adrianus, Sint-Sebastiaan, Sint-Kristoffel en de heilige Antonius.
Een pestheilige is een speciaal type van heilige binnen de Rooms-Katholieke kerk. Die werd aanbeden bij epidemieën zoals de pest, of de Zwarte Dood in de middeleeuwen, in de hoop van de ziekte te genezen of niet ziek te worden.
Revolutionaire houtwormbehandeling
Hout is onderhevig aan temperatuur en luchtvochtigheid en kan te kampen krijgen met aantasting van houtworm. Aangezien deze beelden gemaakt zijn uit lindehout wilde de stad de beelden beschermen en behandelen zodat verdere aantasting wordt tegengehouden. In het najaar van dit jaar kregen de beelden een revolutionaire behandeling tegen houtworm.
De beelden zijn elk apart ingepakt en zachtjesaan opgewarmd tot de kern van elk beeld een temperatuur van 55 graden bereikte en tot elke vorm van houtworm werd vernietigd. Eerder werd het beestje in houten delen van de kerk zelf al bestreden met deze speciale techniek.
Schepen van Erfgoed Karim Van Overmeire (N-VA): "Dit is een zeer arbeidsintensieve methode. We kozen ze omdat ze het risico op beschadiging van de beelden tijdens de behandeling sterk vermindert en er geen schadelijke stoffen gebruikt worden."
Geschiedenis brand 1947
De brand in de Sint-Martinuskerk gebeurde op 29 maart 1947 en doet denken aan de brand van de Notre Dame in Parijs op 15 april 2019. Alleen was het een andere tijd toen, niemand werd geëvacueerd, alle omwonenden stonden erop te kijken. De toren vatte vuur en stortte in, het hele dak werd verwoest.
Ook de zuidelijke puntgevel en de gewelven van 2 traveëen (nvdr gewelfjuk, balk, ondersteuning voor muren) werden verwoest. Mensen probeerden nog alle belangrijke kunstwerken uit de kerk te redden. Daarbij was een belangrijk werk van Rubens, "De Pestlijders", en dus ook de 4 houten "pestheiligen".
Restauratie en branddetectie
De kerk wordt momenteel gerestaureerd en de brandveiligheid van het gebouw wordt verbeterd met een branddetectiesysteem. En er zijn overal in de kerk brandblusapparaten aanwezig. De kerk is trouwens door de jaren heen al verschillende keren in delen en fasen gerestaureerd.
De 4 behandelde beelden zijn te zien in de kapel van 't Gasthuys Stedelijk Museum, elke woensdag- tot zondagnamiddag.
De restauratie van de Sint-Martinuskerk kan ook gevolgd worden via hun Instagrampagina:
