Nieuw rapport Reporters Zonder Grenzen: nergens ter wereld zoveel journalisten achter tralies als in China
De ngo Reporters Zonder Grenzen (RZG) heeft een rapport gepubliceerd waaruit blijkt dat China het land is waar het grootste aantal journalisten in gevangenschap leeft. Op dit moment zitten er minstens 127 Chinese en buitenlandse verslaggevers achter de tralies. Volgens RZG is China bezig met een nooit eerder geziene repressiecampagne tegen de journalistiek.
De internationale ngo Reporters Zonder Grenzen publiceerde dinsdag een rapport waaruit blijkt dat minstens 127 journalisten vastzitten in China. Het gaat van internationale medewerkers van grote internationale nieuwskanalen tot Chinese bloggers. Twee derde van de verslaggevers die op dit moment achter de tralies zitten, is Oeigoer. Velen onder hen probeerden de Chinese wanpraktijken tegen de moslimminderheid aan de kaak te stellen.
Volgens RZG bevindt de repressie van de Chinese president Xi Jinping zich op dit moment op hetzelfde niveau als die van Mao Zedong, oud-leider van de communistische partij en grondlegger van de Chinese Volksrepubliek. Journalisten worden steeds slechter behandeld en berichten worden steeds strenger gecontroleerd. Volgens de auteurs van het rapport creëert dit een klimaat waarin de vrije toegang tot en het verstrekken van informatie als een misdaad wordt beschouwd.
Waslijst aan obstakels
Uit het rapport wordt duidelijk dat de persvrijheid in China meer en meer op de helling komt te staan. Chinese journalisten en schrijvers blijken het voornaamste doelwit te zijn van Jinpings beleid. Zij worden steeds vaker beschuldigd van onder meer spionage, provocatie en subversief gedrag. Iedereen die niet meegaat in het verhaal van de staat, schaadt de Chinese eenheid, zo schrijven de auteurs.
Om hun beroep naar behoren uit te oefenen, krijgen verslaggevers in China af te rekenen met een waslijst aan obstakels. Zo is er niet alleen online censuur en controle, maar krijgen nieuwsredacties ook dagelijks instructies van de communistische partij. Journalisten en schrijvers worden bovendien tegengewerkt door het vijftigcentenleger. Dat is een groep mensen die de regering inhuurt om de partij in een positief daglicht te stellen op het internet.
Volgens RZG worden zowel binnenlandse als buitenlandse verslaggevers steeds vaker lastiggevallen en geïntimideerd. In 2020 werden maar liefst 18 Amerikaanse correspondenten het land uitgezet, terwijl andere buitenlandse journalisten moesten vluchten nadat ze onwettelijke praktijken van de staat aan het licht hadden gebracht. Daarnaast werden verschillende journalisten opgepakt toen ze verslag uitbrachten over de lockdown in Wuhan of berichtten over #metoo-praktijken.
Vooraleer ze formeel worden gearresteerd, brengen gedetineerde journalisten vaak eerst tot zes maanden door in een soort isoleercel waar ze voortdurend in het oog worden gehouden. Deze praktijken zijn sinds 2012 gangbaar in China en staan bekend als "residentiële bewaking op een aangewezen locatie". Mensen die het meemaakten, beschrijven het als een marteling.
"Bestudeer Xi, versterk het land!"
In de wereldpersvrijheidsindex staat China op dit moment op plaats 177 in een lijst van in totaal 180 geëvalueerde landen. Volgens Christophe Deloire, de secretaris-generaal van Reporters Zonder Grenzen, is er dan ook sprake van een gevaarlijke evolutie. De Chinese overheid beschikt volgens hem over een karrenvracht aan financiële en technologische middelen om haar doelen te bereiken.
In een poging om de journalistiek nog meer te controleren, verplicht de staat Chinese journalisten om een app te downloaden met de naam "Bestudeer Xi, versterk het land!". Hiermee kan de staat persoonlijke gegevens van de verslaggevers downloaden. Bovendien zullen ze elk jaar 90 uur ideologische training moeten volgen als ze hun perskaart willen verlengen.
RZG denkt na over oplossingen
Hoewel China bekend staat als een land waar journalisten het niet onder de markt hebben, zeggen buitenlandse verslaggevers dat het steeds moeilijker wordt om onder de huidige regels te werken. Het rapport denkt dan ook na over oplossingen om de praktijken mee aan banden te leggen.
Enerzijds wil het aan de hand van een aantal aanbevelingen de Chinese autoriteiten oproepen om de huidige situatie te verbeteren. Anderzijds geeft het journalisten gedetailleerd advies over wat ze kunnen doen om zichzelf en hun informatie te beschermen tegen de intimidatie en technologische controle van de Chinese staat.
De auteurs sporen democratische landen ten slotte aan om na te denken over strategieën die het repressieve beleid dwarsbomen en die Chinese burgers eveneens ondersteunen in hun strijd om het recht op informatie te garanderen.
