Gent past campagne voor "Oosters Winterwonderkasteel" aan na commentaar: "Kruistochten waren geen sprookje"
Het Gentse stadsbestuur heeft de campagne van het jaarlijks winterevenement in het Gravensteen last minute aangepast. Het kasteel wordt dit jaar ondergedompeld in oosterse sferen en de eerdere communicatie rond het gebeuren werd door historici bestempeld als oriëntalistisch en racistisch. Bovendien was er niet genoeg duiding over de kruistochten, waardoor het haast een romantisch sprookje leek.
Elk jaar in december wordt het Gravensteen in Gent omgetoverd tot een Winterwonderkasteel. Vanavond is het opnieuw zover. Als thema dit jaar werd gekozen voor de oosterse sferen, maar de communicatie daarover zorgde voor discussie op sociale media. "Oriëntalistisch, racistisch en a-historisch", klonk het. De stad heeft de campagne intussen aangepast.
Het werd voorgesteld als het Disney-sprookje van Aladdin, maar de kruistochten waren heel wreed
"Er werd een stereotiep beeld voorgesteld van "de ander". Zoiets noemen we oriëntalisme. In dit geval werd een arabier voorgesteld als een soort mysterieuze oosterling, zonder verdere uitleg. De kruistochten werden verheerlijkt in de campagne. Het werd allemaal voorgesteld als het Disney-sprookje van Aladdin, terwijl de kruistochten net heel wreed waren", duidt Jan Dumolyn, professor middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Gent.
Duiding is nodig
"Het Winterwonderkasteel neemt je dit eindejaar mee naar de tijd van de kruistochten", stond er tot voor kort op de website van Historische Huizen Gent, een culturele vleugel van de stad die zich bezighoudt met campagnes en evenementen in onder meer het Belfort, de Sint-Baafsabdij en dus ook het Gravensteen. Ondertussen staat er te lezen: "Het Winterwonderkasteel neemt je dit eindejaar mee in oosterse sferen", met wat verder de uitleg: "De kruistochten zorgden voor veel kommer en kwel, maar ook voor interculturele uitwisseling."
Volgens Dumolyn is het op zich niet verkeerd om iets te doen rond de kruistochten. "En je bent ook niet verplicht om de kruistochten voor te stellen als moordpartijen - wat ze uiteindelijk wel waren. Maar Historische Huizen Gent had hier de kans om een interessant en serieus verhaal te vertellen, over de rol van de graven van Vlaanderen in de kruistochten." En die kans werd in eerste instantie niet gegrepen, vindt de historicus. "Dit was een erg commercieel opzet. Ze stelden ons erfgoed voor op een populistische en gemakkelijke manier. Je mag niet bang zijn om onze geschiedenis aan de mensen voor te stellen zoals ze was."
Je verwacht dit niet in een stad als Gent die zo hard inzet op dekolonisatie
"Dit staat trouwens haaks tegenover het beleid van de stad rond dekolonisatie", zegt Dumolyn nog. "Gent wil onze cultuur dekoloniseren en afdoen van de gemakkelijke en racistische stereotyperingen van andere volkeren. Toen er op sociale media commentaar kwam op de tekst van Historische Huizen Gent, heeft het stadsbestuur onmiddellijk ingegrepen. Ze zullen hier niet tevreden mee zijn."
Reactie van de stad
"Ik heb de website van Historische Huizen Gent onmiddellijk offline laten halen", beaamt Gents schepen van cultuur Sami Souguir (Open VLD). "Het kan niet de bedoeling zijn dat de campagne van een evenement zorgt voor een debat. De insteek was om mensen uit te nodigen voor iets gezelligs tijdens de eindejaarsperiode, niet om een discussie te voeren over een gevoelig thema. De website staat nu weer online, dit keer met de juiste omkadering, nuancering en perspectieven."
Souguir benadrukt dat de inhoud van de campagne niet door hem werd samengesteld. "Dat is wel het laatste waarmee ik mij als schepen kan bezighouden. Bij musea ga ik mij ook niet in het artistieke mengen, dat is mijn job niet. Daarvoor nemen wij gespecialiseerde mensen aan en het inhoudelijke is hun taak. Maar uiteraard, als het nodig is, kan ik wel bijsturen. Dat heb ik hier dan ook gedaan. Ik ben in gesprek gegaan met Historische Huizen Gent omdat er een gebrek was aan nuance. We willen natuurlijk niet dat iemand zich slecht voelt door de campagne van een positief evenement."
