Tropisch woud kan zich na ontbossing relatief snel herstellen, tot 80 procent van kwaliteit van oerbos na 20 jaar
Uit een nieuwe wetenschappelijke studie blijkt dat tropisch regenwoud zich relatief snel kan herstellen na ontbossing met niet-intensief gebruik. Het "secundaire bos" slaagt erin om na 20 jaar goed te scoren op verschillende parameters, al is het nog zeker niet hetzelfde als het origineel: "Het blijft belangrijk om onaangetast woud zoveel mogelijk te beschermen."
Tropische bossen verdwijnen al jaren aan sneltempo voor plaatselijke landbouwprojecten, veeteelt of voor grote plantages zoals die voor palmolie.
Dat is slecht nieuws voor het klimaat, want tropisch woud fungeert als een koolstofreservoir en is belangrijk in de strijd tegen de klimaatopwarming. Ook voor de biodiversiteit - de veelheid aan planten- en diersoorten - is het belangrijk.
Er is goed nieuws: bossen die gekapt zijn voor commerciële doelen, herstellen zich verrassend snel. In een tijdspanne van 20 jaar halen ze bijna 80 procent van de kwaliteit van een oeroud bos, zonder tussenkomst van de mens. Dat blijkt uit een nieuwe studie onder leiding van de universiteit van Wageningen die verschenen is in het vakblad "Science".
Amerika en Afrika
De onderzoekers onderzochten 77 verschillende locaties in tropisch gebied in Noord- en Zuid-Amerika en West-Afrika. Het ging veelal om gebieden die gebruikt werden voor niet-intensieve landbouw, veeteelt of een combinatie van beide, en die daarna volledig verlaten werden.
De onderzoekers beoordeelden 12 parameters om het herstel te bekijken. "Tropische bossen verdwijnen in sneltempo door ontbossing, maar ze hebben het potentieel om vanzelf terug te groeien op verlaten land", staat in het rapport.
Bodem herstelt zich het snelst
Het herstel staat na 20 jaar dus op ongeveer 80 procent van het originele woud, al is dat zogenoemde "secundaire bos" niet helemaal hetzelfde.
- De bodem herstelt zich het snelst, en bereikt in minder dan 10 jaar tot 90 procent van de originele waarde op het vlak van bijvoorbeeld vruchtbaarheid.
- Planten doen er tot 25 jaar over om zich grotendeels te herstellen.
- Voor biodiversiteit is het een ander verhaal: daar spreken onderzoekers over 25 tot 60 jaar voor een min of meer volledig herstel.
- Wat de samenstelling van boomsoorten betreft, gaan ze zelfs uit van meer dan 120 jaar.
"Dit moeten we verwelkomen"
Het "secundaire bos" is niet helemaal hetzelfde als het origineel, en daarom blijft het belangrijk om onaangetast oerwoud zo goed mogelijk te blijven beschermen, benadrukken experts.
Tijdens de voorbije klimaatconferentie in Glasgow werd alvast een pact getekend om de ontbossing definitief te stoppen tegen 2030.
Intussen kan het secundair bos een belangrijke bijdrage leveren aan een mogelijk herstel van onze ecosystemen. "We moeten secundaire bossen verwelkomen als een natuurlijke, goedkope oplossing voor het herstel van ecosystemen, voor het tegengaan van klimaatverandering en voor het behoud van biodiversiteit", schrijven de onderzoekers nog.
Het blijft sowieso belangrijk om onaangetast woud zo goed mogelijk te vrijwaren
Eerder onderzoek toonde al aan dat het herstel van oude bossen een grote bijdrage kan leveren aan de strijd tegen de klimaatopwarming op voorwaarde dat de bossen opnieuw substantieel aangroeien.
In tropisch Latijns-Amerika beslaat dat secundair bos nu al ongeveer een kwart van het landoppervlak. Maar het gaat zeker niet alleen daarover: ook andere manieren zoals boslandbouw kunnen een bijdrage leveren.