Wordt boodschappen doen echt duurder? "De inspecteur" onderzoekt het de komende maanden met de winkelkartest

Heb jij het gevoel dat je de voorbije maanden meer betaalt wanneer je boodschappen doet? Weet dat het een gevoel is, want de cijfers spreken dit tegen. We betalen op dit moment amper 1 procent meer voor voeding dan een jaar geleden. In 2022 verandert dat evenwel, denken experten. Supermarkten gaan allicht hun hogere kosten doorrekenen aan de klant voor grondstoffen, energie, transport en verpakking.

"De inspecteur" Sven Pichal van Radio 2 wil testen of die voorspelling uitkomt en organiseert daarom zijn eigen winkelkartest. "Ik vul een kar met 75 producten uit drie verschillende supermarkten", zegt hij. "Er zitten veel basisproducten in en ook wat zotternijen. Deze winkelkar wordt de komende maanden mijn vertrekpunt. Ik volg de prijs van elk product op de voet." 

Professor marketing Els Breugelmans zal "De inspecteur" hierbij helpen. "Els kent de wereld van de supermarkten heel goed", zegt hij. "Ze weet waarop ik moet letten als ik een representatieve prijsvergelijking wil doen." Breugelmans adviseert Pichal heel gericht: "Je mag niet zomaar wat dingen in je karretje gooien",zegt ze, "je winkelkar moet een mooie weerspiegeling zijn van producten die wij allemaal kopen." 

In de kar zitten verschillende productcategorieën​. "Een moeilijk woord om te zeggen dat in je karretje dingen moeten liggen die je koopt ofwel omdat je ze nodig hebt ofwel omdat je er zin in hebt", zegt Breugelmans. "Een kilo suiker heb je nodig, in chocolade heb je zin." Dat onderscheid is belangrijk, zegt ze: "Noodzakelijke aankopen zijn niet-prijselastisch. Je doet ze ook als het product duurder is. Niet-noodzakelijke aankopen zijn wél prijselastisch. Je doet ze minder wanneer de prijs stijgt."

"De inspecteur" houdt ook rekening met de cijfers Nationale Bank: "We besteden met z'n allen 16 procent van ons budget voor voeding aan graanproducten, 20 procent aan fruit en groenten en 21 procent aan vlees. In mijn kar probeer ik dat aandeel te respecteren." 

De producten in de kar zijn ook een goeie mix tussen A-merken, huismerken en witte producten. "Die mix is belangrijk om prijsonderhandelingen te kunnen opvolgen", zegt Breugelmans. "Supermarkten onderhandelen met producenten van A-merken over de prijs. De onderhandelingen zijn volop bezig en het gaat hard tegen hard. De uitkomst van die onderhandeling bepaalt de prijs aan de kassa. Bij huismerken en witte producten speelt dat niet. De supermarkt bepaalt voor die dingen zelf de prijs." 

Pichel legt tot slot geen nieuwe producten in zijn winkelkar. "Ik weet dat producenten de prijzen van nieuwe dingen vaak aanpassen", zegt hij. "Die verandering is niet representatief voor mijn test." 

"De inspecteur" houdt de komende maanden een gedetailleerde boekhouding bij van zijn test. "Ik maak van elk product foto's en ik schrijf de barcode op. Alleen zo kan ik zeker weten dat ik binnen een paar maanden exact hetzelfde product vergelijk." 

"Een goede beslissing, want supermarkten passen vaak de inhoud van hun verpakking aan", vindt Breugelmans. "Ze stoppen bijvoorbeeld minder afwasmiddel in een fles, ze maken hun koekjes kleiner of ze steken er maar 18 meer in een verpakking in plaats van 20. Als klant merk je dat niet, maar je betaalt dan hetzelfde voor minder. Ook dat is een prijsstijging. We noemen dat in de vaktaal shrinkflation."

"De inspecteur" volgt de prijzen van de producten in zijn winkelkar goed op. "De eerste twee weken noteer ik elke dag de prijs. Na verloop van tijd kan dat om de twee weken omdat er minder schommelingen zullen zijn." 

Er liggen ook weinig of geen seizoensgebonden producten in de kar. "We weten allemaal dat aardbeien duurder zijn in december dan in juni. Het heeft geen zin om daarvan de prijs te vergelijken." 

Breugelmans is alvast benieuwd. "Ik wil ook weten of de prijzen van de dingen in je karretje echt gaan stijgen." Wordt vervolgd over enkele maanden.