"Vroeger gingen ze naar dokter of pastoor, nu doen ze verhaal bij ons": kappers getuigen over partnergeweld bij klanten

"Ook kappers kunnen helpen in de strijd tegen partnergeweld", zegt meter van de campagne Goedele Liekens aan het begin van de opleidingsvideo. En inderdaad, een uurtje bij de kapper zitten verleidt al snel tot een persoonlijk gesprek. Die gesprekken kunnen intiem worden en tot bekentenissen doen overgaan. Soms met verstrekkende gevolgen, getuigt kapper Ann Liekens uit Duffel bij Antwerpen, zij is al meer dan 30 jaar kapster: "Het is lang geleden, maar ik ben ooit moeten gaan getuigen in de rechtbank voor iemand die partnergeweld had meegemaakt", vertelt ze bij Radio 2 Antwerpen:

"Die mevrouw kwam bij mij in het salon en ik zag dat er iets gebeurd was. Ik heb toen de verwondingen ook vastgesteld", legt Liekens uit. "Toen ik haar vroeg of er iets gebeurd was, is zij spontaan aan haar verhaal begonnen." Een delicate situatie want de echtgenoot van de vrouw was ook klant bij haar: "Ik kende het koppel. Ik heb toen in de rechtbank gezegd dat ik alleen kan vertellen wat de klant tegen mij heeft gezegd. Ik heb dat niet zelf gezien." 

De kapster raadde haar klant aan om naar de dokter te gaan, in de hoop dat die de juiste stappen zou ondernemen. Het verschil met vroeger is groot, zegt ze: "Vroeger gingen mensen naar de dokter om hun verhaal te doen, maar de dokters hebben geen tijd meer. Of ze gingen naar de pastoors, maar die zijn er niet meer."

"Ik denk dat de kapper de enige plek is waar mensen nog op hun gemak in een stoel kunnen zitten en waar er naar hen geluisterd wordt." Liekens vindt de lancering van deze campagne alleen maar positief: "'Het zou zelfs moeten geïntegreerd worden in de officiële kappersopleiding."

Marc Dekegel uit Halle, Vlaams-Brabant, is zeer positief over de campagne en de opleiding. Vooral omdat het om meer gaat dan blauwe plekken: "Niet alleen het fysieke partnergeweld is hierin belangrijk, maar ook het psychologische. Volgens mij zit het grote probleem in het feit dat mensen er niet over durven spreken. Je kan mensen psychologisch enorm kwetsen."

Dekegel merkt dit in de dagelijkse omgang met zijn klanten. Er wordt veel gebabbeld en hij heeft al eens een moeilijke situatie opgemerkt, ook al wil hij er niet veel over kwijt: "Die klant was niet close naar haar kinderen toe. Ik bemoei me niet graag met een huishouden, maar ik heb het toen wel doorgegeven aan de wijkagent. Als je die kan inschakelen en eventueel de sociale diensten dan zit je wel goed."

"Het is altijd wel horen, zien en zwijgen", zegt Dekegel. "Maar als er problemen zijn, moet je iets doen om hen te helpen. Ik hoop vooral dat mensen niet blijven zitten met hun problemen, en dat ze ervoor durven uitkomen. Je kan niet beter doen dan erover te spreken."

Kapper Olivier Popelier in Roeselare vindt het initiatief ergens logisch ook: "Wij zijn een vertrouwenspersoon voor de klanten. En wij horen vaak zaken waarvan we denken 'daar zit meer achter'." Hij is zich ervan bewust welke belangrijke rol hij in de problematiek kan spelen: "Je moet je eigen mening er buiten houden, en vooral proberen te adviseren."

Ook Evi Decat in Hasselt vindt dat kappers de juiste personen zijn om een luisterend oor te bieden. "Ik heb ooit meegemaakt dat een klant een blauw oog had", zegt Decat. "Het ging duidelijk over partnergeweld. Op die momenten is het vooral belangrijk dat je zelf geen tips probeert te geven, maar je hen doorverwijst naar hulplijnen zoals 1712 en het CAW."

Het CAW van Oost-Vlaanderen werkte mee aan de opleidingsvideo. Hulpverlener Mieke Van Durme van het CAW geeft tips: "Bied een luisterend oor, en oordeel niet. Kom niet tussen met boutades zoals 'ik was er al lang van weggeweest' of 'je moet thuis vertrekken'. Die zaken helpen niemand vooruit. We vragen aan de kappers vooral te luisteren en het nummer van de hulplijn 1712 mee te geven."

Febelhair, de sectororganisatie voor Belgische kappers, lanceert in samenwerking met het Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) en de hulplijn 1712, de opleidingsvideo over partnergeweld.  De video wordt doorgespeeld aan alle 20.000 leden van de kappersorganisatie. Politica en seksuologe Goedele Liekens is meter van de campagne.