30 jongens sterven bij besnijdenisritueel "ulwaluko" in Zuid-Afrika, 80 anderen gewond: "Soms moet penis worden afgezet"
In de Zuid-Afrikaanse provincie Oost-Kaap zijn minstens dertig jongens om het leven gekomen bij het besnijdingsritueel "ulwaluko". Tachtig anderen raakten gewond en werden naar het ziekenhuis overgebracht. Het tweede besnijdenisseizoen, waarbij jongeren man worden, is er volop aan de gang en eindigt op 12 januari. Heel wat Zuid-Afrikanen vrezen dat het aantal dodelijke slachtoffers alleen maar zal toenemen en manen aan tot actie.
De besnijdenis waaraan de jongens deelnamen, maakt deel uit van een groter inwijdingsritueel waarmee jongeren hun overgang naar volwassenheid markeren. Zeker dertig deelnemers overleefden "ulwaluko" niet, zo'n tachtig anderen werden gewond naar het ziekenhuis gebracht.
Volgens Elles van Gelder, correspondente in Zuid-Afrika, sterven de jongens vooral aan uitdroging en ontstoken wonden die optreden wanneer de jongeren na de besnijdenis een poos afgezonderd moeten doorbrengen in de wildernis. Dat vertelde ze vandaag in "De wereld vandaag" op Radio 1.
"De jongens verblijven tijdens het ritueel wekenlang in hutten in de heuvels of op het platteland. Ze krijgen er weinig te drinken en dat is nefast voor het genezingsproces van de opgelopen verwondingen en ontstekingen. In sommige gevallen kan dat er zelfs toe leiden dat mannen hun penis geamputeerd moet worden."
Volgens Van Gelder gaat het over zorgwekkende toestanden. Heel wat Zuid-Afrikanen zijn het daarmee eens, maar het is allesbehalve eenvoudig om de traditie aan banden te leggen. En dat komt niet alleen door de afgelegen locaties waar de praktijken zich voltrekken, legt Van Gelder uit.
"De traditie is erg groot. Elk jaar nemen tienduizenden jongens deel aan ulwaluko en telkens opnieuw vallen er doden en gewonden te betreuren. Het grote probleem zijn de kwakzalvers die jongens wijsmaken dat ze weten hoe ze de rituelen correct moeten uitvoeren, terwijl ze eigenlijk geen idee hebben. Zij hebben immers nooit medische training gekregen."
"Er wordt dan ook gevreesd dat het dodenaantal zal oplopen. Het eerste seizoen in de periode tussen juni en juli viel door het coronavirus in het water. Daarom wordt er gevreesd voor zo’n 70.000 deelnemers."
Zuid-Afrikanen manen aan tot actie
Nu het nieuws zich ook in Zuid-Afrika verspreidt, rijzen er vragen over het voortbestaan van het omstreden ritueel. Mensen vragen zich luidop af hoe de daden van de kwakzalvers aan banden gelegd kunnen worden. Er zijn namelijk ook personen die wel over de nodige kennis beschikken om ervoor te zorgen dat jongeren ulwaluko tot een goed einde kunnen brengen.
Maar hoewel de rol van de kwakzalvers duidelijk niet gering is, kijkt de regering op dit moment vooral in de richting van de ouders. "Zij moeten schriftelijke toestemming geven dat de jongens, vaak maar 15, 16 of 17 jaar oud, mogen deelnemen. Volgens politici hebben ouders de plicht om te controleren waar ze hun kinderen naartoe sturen. Maar vaak trekken jongeren zonder toestemming van hun ouders naar de kwakzalvers."
Moeders mogen niet eens in de buurt komen bij zo’n ritueel, dat zou een slecht voorteken zijn
"In dat geval wordt het voor ouders helemaal een onmogelijke opdracht. Het wekenlange besnijdenisritueel gaat immers met heel wat geheimhouding gepaard. Eigenlijk lever je je kinderen gewoon over en kunnen ouders het niet in de gaten houden. Moeders mogen bijvoorbeeld niet eens in de buurt komen bij zo’n ritueel want dat zou een slecht voorteken zijn. Wat er zich in die hutjes afspeelt, is voor veel mensen een groot vraagteken”, aldus van Gelder.
Ondertussen zijn steeds meer Zuid-Afrikanen te vinden voor de roep dat politie harder moet optreden en initiatiescholen, waar de rituelen plaatsvinden, moet sluiten. In het publieke debat rijst bovendien de vraag of er een moordzaak geopend kan worden tegen de kwakzalvers in het geval er jongeren sterven.
Luister hieronder naar het interview met Elles van Gelder in "De wereld vandaag" op Radio :
