Vertraging dreigt voor Oosterweel: grondwerken voorlopig stilgelegd, bevestigt bouwheer Lantis
De werken aan de Oosterweelverbinding zullen gedeeltelijk stilgelegd moeten worden door een nieuw arrest van de Raad van State. Dat bevestigt bouwheer Lantis. Door het arrest zijn grondwerken voorlopig niet meer mogelijk. Omdat er een risico voor de volksgezondheid is, moeten ze meteen stopgezet worden. Lantis gaat nu onderzoeken wanneer en hoe de werken opnieuw aangevat kunnen worden.
De Zwijndrechtse actiegroep Grondrecht had samen met milieuorganisatie Greenpeace en activist Thomas Goorden een zaak aangespannen bij de Raad van State naar aanleiding van de werken aan de Oosterweelverbinding. Bouwheer Lantis is momenteel bezig met het uitgraven van met PFOS vervuilde grond op Linkeroever en verplaatst die naar terreinen van 3M in Zwijdrecht.Â
Maar de Raad van State kwam tot de conclusie dat de werfzone van de Oosterweelwerken niet correct afgebakend is. Daardoor wordt de hele werf van de Oosterweelwerken nu als "illegale stortplaats" beschouwd, legde milieu-advocate Isabelle Larmuseau vanmorgen uit in "De Ochtend" op Radio 1.Â
De Raad besliste daarom om de conformverklaring voor het technisch verslag te schorsen. En die beslissing heeft grote gevolgen voor de Oosterweelwerken: grondwerken zijn daardoor voorlopig niet meer mogelijk. Ze moeten onmiddellijk stopgezet worden omdat er een risico is voor de volksgezondheid. Bouwheer Lantis gaat nu onderzoeken wanneer en hoe ze de werken opnieuw kunnen aanvatten.
Bekijk hier de reportage uit het journaal:
"Onze werken zijn steeds met zorg voor de omgeving en de volksgezondheid uitgevoerd", zegt Luc Hellemans, algemeen directeur van Lantis. "Vanuit die niet aflatende zorg gaan we met het arrest aan de slag. De komende dagen en weken bestuderen we samen met onze experten hoe we tegemoet kunnen komen aan het oordeel dat werd geveld."
PFOS?
In april 2021 barstte de bom in het PFOS-schandaal. Bij de Oosterweelwerken in Antwerpen werd grond afgegraven met hoge waarden van het chemische PFOS, afkomstig van de nabij gelegen 3M-fabriek.
PFOS is een chemische stof die behoort tot de grotere familie PFAS. Een te hoge concentratie van deze stoffen in je lichaam, kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid.Â
In de weken en maanden die volgen wordt almaar duidelijker dat de Vlaamse regering al sinds 2017 op de hoogte was van de PFOS-vervuiling in Zwijndrecht, maar dat alle communicatie hierover werd tegengehouden.
Vertraging dreigt
Let wel, enkel de grondwerken worden nu stilgelegd. Het gaat dus over graafwerken en het verplaatsen van grond. Andere werkzaamheden kunnen wel nog plaatsvinden. De vraag is nu hoe groot de impact zal zijn op het verloop van de werken. Hoeveel vertraging de werken precies zullen oplopen, is op dit moment niet duidelijk.
Journalist Fabian Lefevere gaf extra toelichting bij de gevolgen van het arrest in het journaal:
"Het arrest heeft een impact op alle grondverzetswerken van het hele Oosterweelproject, maar uiteraard doen wij ook andere werken en die zijn niet geïmpacteerd", legt Annick Dirkx, directeur communicatie van Lantis uit. "Wij zijn uiteraard druk bezig met mogelijke oplossingen in kaart te brengen. Zolang het niet duidelijk is welke richting die uitgaan, kunnen we ook geen uitspraak doen over timing of andere gevolgen."
Wie gaat dat betalen?
In kringen rond de Vlaamse regering is te horen dat dit in elk geval veel geld gaat kosten. Elke vorm van vertraging is duur en er moet hoe dan ook een oplossing komen voor de vervuilde grond op de Oosterweelwerf. Ofwel moet de grond gesaneerd worden, waardoor die nog hergebruikt zou kunnen worden. Ofwel moet de grond overgebracht worden naar daarvoor voorziene stortplaatsen. Â
De vraag is: wie gaat dat allemaal betalen? Volgens Audrey Baeyens, milieurechtspecialiste en advocate van de actiegroepen die de zaak bij de Raad van State aanspanden, kan daarover een strijd ontstaan tussen Lantis en 3M. In principe is de afspraak namelijk dat de vervuiler betaalt en in deze zaak was dat in eerste instantie 3M. Alleen liggen de zaken nu anders omdat de vervuilde grond verplaatst werd, waardoor nog meer vervuiling gecreëerd werd. En die verantwoordelijkheid ligt bij Lantis.
De vervuiling van 3M is de vervuiling geworden van de Vlaamse overheid, en dus van de Vlaamse belastingbetaler
Volgens milieu-advocate Isabelle Larmuseau zal dat er zelfs voor zorgen dat de kosten uiteindelijk bij de Vlaamse belastingbetaler zullen belanden. "Dat is een dramatisch gegeven", zegt ze. "We hadden te maken met een vervuiler die voor honderd procent aanspreekbaar was. Maar omdat de Vlaamse overheid in eerste instantie heeft nagelaten om 3M aan te spreken om te saneren, en in tweede instantie uitgerekend in die niet-gesaneerde zone een infrastructuurproject plant, heeft de Vlaamse overheid het probleem van 3M volledig naar zich toegetrokken. Zo is de vervuiling van 3M de vervuiling van de Vlaamse overheid geworden en dus van de Vlaamse belastingbetaler. Dus wij zullen daar nu wel degelijk voor betalen."