Muitende militairen zetten president Roch Kaboré af in Burkina Faso

Sinds gisteren heerst grote onduidelijkheid over de situatie in Burkina Faso, een land in de Sahelregio. Zeker was dat er werd geschoten in de hoofdstad Ouagadougou en dat een deel van het leger aan het muiten was geslagen. Toch was er lange tijd geen aankondiging van een staatsgreep, maar vanavond kwam die er wel. 

Op de staatstelevisie heeft een man in uniform een boodschap voorgelezen waarin gezegd wordt dat het leger de macht heeft overgenomen. Er zou een militair bestuur worden ingesteld "dat alle geledingen van het leger vertegenwoordigt" en geleid zou worden door luitenant-kolonel Paul-Henri Sandoago Damiba. Die was zelf evenwel niet aanwezig tijdens de uitzending. Nog volgens de militairen is er geen geweld gebruikt en zijn de leden van de afgezette regering op "een veilige plaats".

Het is niet duidelijk of het leger inderdaad als een man achter de coup staat en overigens is die niet zo vredevol verlopen als gemeld. Eerder op de dag waren beelden opgedoken van auto's van regeringsleden die met kogels doorzeefd waren. In een aantal van die wagens waren bloedsporen te zien.

Volgens de MPP -de partij van president Kaboré- is een muiterij van een aantal militairen in de loop van de dag geëvolueerd naar een "poging tot staatsgreep" en werd de residentie van de president verwoest. Waar die president is, is nog niet helemaal duidelijk. Eerder was gezegd dat hij door opstandige militairen was gevangen genomen, maar in de namiddag is op zijn Twitteraccount een oproep verschenen aan de opstandige militairen om zich over te geven. Het is evenwel niet zeker dat de president die zelf getweet heeft. 

Na het hevige vuurgevecht zou president Roch Kaboré gearresteerd zijn, dat verklaarden vier afzonderlijke bronnen binnen de veiligheidsdiensten en een westers diplomaat. Volgens militaire bronnen wordt Kaboré vastgehouden in een kazerne in Ouagadougou.

Eerder op de dag werd de "poging tot staatsgreep" afgekeurd door de Ecowas, de regionale organisatie van landen in West-Afrika. Die had de opstandelingen gewaarschuwd om de president niet te kwetsen of te doden. In de loop van de dag hebben de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties de situatie in Burkina Faso ook sterk veroordeeld. 

De Franse ambassade heeft haar burgers in het land opgeroepen om binnen te blijven. De ambassade geeft aan dat de situatie "zeer verwarrend" is. Ook de Franse scholen blijven gesloten. Air France heeft twee vluchten naar Burkina Faso geannuleerd. Voor Frankrijk en voor de Afrikaanse Unie komt de coup heel ongelegen. Het voorbije anderhalf jaar waren er al staatsgrepen in onder meer Tsjaad, maar ook in Mali en Guinée. De stabiliteit van West-Afrika en de Sahel gaat er niet op vooruit, zeker niet nu moslimterroristen die sympathie hebben voor Al Qaeda en IS de regio ondermijnen en Frankrijk zijn troepen in die streek wil verminderen. (Lees verder onder de kaart).

De arrestatie van de president volgt op verschillende golven van straatprotest de afgelopen maanden. Kaboré is sinds 2015 aan de macht en werd in 2020 nog herkozen. Hij voerde in 2020 campagne met zijn voornemen om van de strijd tegen het jihadisme zijn prioriteit te maken.

Maar dat lukte de president niet. In het land heerst er daarom zeer veel frustratie en boosheid over het aanhoudend geweld tegen burgers en militairen door terroristische militanten gelinkt aan IS en Al Qaeda.

Een deel van de militairen eisen het ontslag van de legertop, ze eisen ook meer middelen om de islamistische terreur te bestrijden. Militairen sloegen gisteren aan het muiten.

Ondanks de avondklok die de regering had ingesteld, kwamen ook honderden burgers de straat op om de soldaten bij te staan. Daarbij werd het hoofdkwartier van de regerende partij vernield en in brand gestoken. De regering heeft ook de scholen twee dagen gesloten. 

Afgelopen zomer vielen er meer dan 130 doden bij een terroristische aanslag. In november kwamen meer dan 50 mensen om bij een aanslag tegen een politiepost in Inata, in de noordelijke provincie Soum.

Ruim 1,4 miljoen mensen sloegen de afgelopen jaren op de vlucht voor het dodelijke geweld in het land.