Vulkaanuitbarsting bij Tonga was honderden keren krachtiger dan atoombom op Hiroshima, vulkaaneiland zo goed als weg
De kracht die vrijkwam bij de onderzeese vulkaanuitbarsting in de buurt van de Tonga-eilanden in de Stille Oceaan was een veelvoud van die van de atoombom op Hiroshima. Dat hebben wetenschappers van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA berekend. "Het was alsof onze hersenen dooreengeschud werden", getuigen dan weer plaatselijke bewoners. Het kleine vulkanische eilandje zelf is zo goed als volledig weer verdwenen, zo blijkt uit een reconstructie.
BEKIJK: Vulkaanuitbarsting zet de zee in beweging van Tonga tot in Oregon aan de Amerikaanse westkust
Het aardobservatorium van de NASA gaf een update vrij met nieuwe data over de uitbarsting van de vulkaan Hunga Tonga-Hunga Ha'apai. De beving was te horen tot in Alaska, 9.000 kilometer verderop, en heeft een tsunami in gang gezet. Een gigantische rookpluim klom tot 40 en mogelijk zelfs 50 kilometer hoog in de atmosfeer.
Het was meteen duidelijk dat het om een bijzonder zware beving ging. De NASA heeft nu proberen te berekenen hoeveel kracht is vrijgekomen en komt tot duizelingwekkende cijfers. De uitbarsting zou honderden keren krachtiger geweest zijn dan de atoombom op de Japanse stad Hiroshima, op het einde van de Tweede Wereldoorlog.
De impact van de atoombom op Hiroshima in augustus 1945 werd vergeleken met 15.000 ton van de springstof TNT. "Het is een voorlopige schatting, maar we denken dat de energie die vrijkwam bij de uitbarsting het equivalent had van 4 tot 18 miljoen ton TNT", zegt NASA-wetenschapper Jim Garvin. Zowat 300 tot 1.200 keer meer dus.
Een record is dat evenwel niet. Volgens schattingen was de uitbarsting van Mount St. Helens in 1980 goed voor een kracht van 24 megaton (of 24 miljoen ton) TNT, en die van de Krakatau in 1883 zowat 200 megaton.
De uitbarsting was ruim 300 tot 2.000 keer krachtiger dan de atoombom op Hiroshama
Klein vulkanisch eilandje is goed als weg
Volgens de NASA heeft de uitbarsting het vulkanische eilandje in kwestie zo goed als volledig van de kaart geveegd.
Voor de uitbarsting bevond er zich een stukje land tussen twee boven de zeespiegel uitstekende kraters. Dat eilandje werd gevormd in 2015, toen door een uitbarsting de twee geïsoleerde toppen met elkaar verbonden werden, en was enkele kilometers lang.
Nu blijven opnieuw twee kleine eilandjes over, maar die zijn kleiner dan de eilandjes van voor 2015. De vulkaan bevindt zich sowieso voor het allergrootste deel onder water. Ze verheft zich ongeveer 1,8 kilometer hoog vanop de zeebodem en heeft een basis van 20 kilometer breed. Het ging technisch gezien dan ook om een onderzeese vulkaanuitbarsting.
De onderstaande tekening van de NASA toont de huidige twee eilandjes met daarrond de vroegere omtrek van het "eengemaakte eiland" van voor de uitbarsting.
Inwoners Tonga zijn (letterlijk) getekend
De eilandenstaat zelf deelde zwaar in de brokken: de hoofdstad Nuku'alofa ligt amper 65 kilometer zuidelijker. De eilanden werden bedekt onder een giftige laag as die het drinkwater vergiftigde. De 100.000 eilandbewoners hebben af te rekenen met vernielde oogsten en ten minste twee dorpen zijn van de kaart geveegd.
“Het leek het einde van de wereld”: inwoners Tonga getuigen over verwoestende tsunami
Het is nog wachten op een volledig beeld van de schade, omdat de communicatie met Tonga nog altijd beperkt is.
"De schok ging veel verder dan wat de mensen ooit hadden meegemaakt. De schokgolf heeft onze hersenen dooreengeschud", vertelde Mary Lyn Fonua aan het Franse persagentschap AFP.
De giftige as is overal, zegt ze: "Het irriteert de ogen, je hebt uitslag aan de mondhoeken, mensen hebben zwarte nagels. We zien er niet uit." De internationale hulpverlening komt intussen op gang, onder meer vanuit Japan, China en Australië.
