Geld geven aan een kersverse moeder stimuleert de hersenen van haar baby
In de VS is een uitzonderlijk onderzoek uitgevoerd, waarbij een groep kansarme, pas bevallen vrouwen zo'n 300 dollar per maand kregen en een andere groep 20 dollar. Na een jaar bleken de hersenen van de baby's uit de eerste groep beter ontwikkeld te zijn in gebieden die bijvoorbeeld belangrijk zijn voor leren en taal. Pedagoog Pedro De Bruyckere gaf in "Nieuwe feiten" tekst en uitleg bij het onderzoek, dat nog verder loopt.
'Baby's First Year' heet het grote onderzoek waar jaren aan gewerkt is en waar moeders uit heel de VS aan mee hebben gewerkt. De resultaten van de eerste fase ervan zijn nu bekendgemaakt en volgens Pedro De Bruyckere tonen ze een duidelijk causaal - oorzakelijk - verband aan tussen het extra geld en de ontwikkeling van de hersenen van de baby'tjes.
De Bruyckere is pedagoog en docent aan de Arteveldehogeschool in Gent en postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit Leiden.
Volgens hem hebben de onderzoekers iets heel uitzonderlijks gedaan. We weten uit ander onderzoek dat het inkomen van een gezin een invloed kan hebben op de ontwikkeling van een kind, maar hoe kan je dat nu met enige zekerheid onderzoeken?
De droom van een wetenschapper is in zo'n geval een 'randomized controlled trial'. Daarbij kan je twee groepen volgen en er elementen aan toevoegen, zodat je kan zeggen dat de ene groep meer geld heeft dan de andere. Het probleem is hoe je dat praktisch en ethisch kan doen, maar daar hebben de onderzoekers een oplossing voor gevonden, dankzij de nodige sponsors.
Ze hebben aan 1.000 moeders de kans gegeven om, nadat ze bevallen waren, de komende vijf jaar geld te krijgen, en de ene groep krijgt 20 dollar per maand, de andere groep 333 dollar. De moeders werden willekeurig - randomized - in de groepen ingedeeld.
En vervolgens werden de baby's bekeken onmiddellijk na de geboorte, na 12 maanden - daarvan zijn nu de resultaten bekendgemaakt - en dat zal ook nog gebeuren na 24, 36 en 48 maanden.
De moeders kregen een soort van bankkaart waar elke maand het bedrag op komt en ze mogen met het geld doen wat ze willen, er zijn geen voorwaarden aan verbonden.
Nu, na een jaar, hebben de onderzoekers bij meer dan 400 baby'tjes - corona heeft roet in het eten gestrooid om het bij alle 1.000 baby's te doen - naar de hersenen gekeken en ze zagen verschillen in de hersenen tussen die twee groepen, zei De Bruyckere.
De hersenen van de kinderen waar de moeder 333 dollar per maand kreeg, zijn beter ontwikkeld, net in die gebieden die belangrijk zijn voor bijvoorbeeld leren en taal.
Toxische stress
We kenden al wel de negatieve versie hiervan, zei De Bruyckere. We wisten al dat als een kind geconfronteerd wordt met heel veel stress in het gezin, als de moeder veel stress heeft, als er onzekerheid is over het inkomen, dat die toxische stress, die besmettelijke, langdurige stress een negatieve invloed kan hebben op het kind.
Dat is ook niet zo moeilijk te begrijpen, aldus De Bruyckere, als je je zorgen maakt over je financiële toestand, ga je misschien ook wel wat kortaf zijn omdat je misschien niet goed slaapt, en dan ga je dat ook misschien zien in de manier waarop je met je kinderen omgaat.
En zelfs bij een baby'tje van een jaar of jonger speelt dat mee. Het gaat immers over aandacht, zei hij, het gaat over contact met het kind, het gaat over veel elementen. Zo zien we hoe belangrijk taalinteractie ook op die jonge leeftijd kan zijn, maar daarvoor heb je ook een stuk "peace of mind" nodig. En hier hebben we een aanwijzing dat men op deze manier - door het extra geld - wellicht een stukje gemoedsrust kan geven, gemoedsrust die zich vertaalt in de ontwikkeling van het kind.
Duidelijk causaal verband
In dit soort onderzoeken vindt men vaak correlaties - een zekere samenhang tussen twee reeksen waarnemingen -, maar het is altijd heel moeilijk preciese causale verbanden aan te tonen, aan te tonen dat het ene feit de oorzaak is van het andere.
Er zijn inderdaad andere factoren die een invloed kunnen hebben, zei De Bruyckere, en daarom heeft men nu net een randomized controlled trial uitgevoerd, waarbij men willekeurig bepaald heeft wie welk bedrag kreeg, net om die andere factoren uit te sluiten. En hier zien we wel degelijk een causaal verband.
De onderzoekers zijn wel voorzichtig, en De Bruyckere volgt hen daarin, want we weten niet hoe dit verder gaat evolueren, of het gaat om een blijvend effect of niet. Maar deze eerste resultaten zijn wel behoorlijk duidelijk, zo stelt hij.
En de studie loopt nog voort, we zullen zien hoe de kinderen zich verder ontwikkelen na twee jaar, na drie jaar. Er is ooit een winnaar van de zogenaamde Nobelprijs voor economie geweest, James Heckman, die zei dat elke dollar die je investeert in een jong kind, zich tien keer meer terugbetaalt dan wanneer je diezelfde dollar zou investeren in bijvoorbeeld een achtjarige en dit past volledig in die visie, aldus De Bruyckere.
Heckman had toen al verwezen naar neurologische studies en dit resultaat vormt een zekere onderbouwing van wat hij toen gezegd heeft. Later heeft hij daar wel een hele belangrijke nuance aan toegevoegd, namelijk dat je niet moet denken dat als je enkel maar die eerste vijf jaar dit doet, dat je dan daarna niets meer moet doen. Het is echt belangrijk dat het verder opgevolgd wordt, aldus nog De Bruyckere.
Volg hier het gesprek met Pedro De Bruyckere in 'Nieuwe feiten'.
