VS en Duitsland dreigen ermee nieuwe aardgaspijplijn vanuit Rusland te schrappen bij inval in Oekraïne
Zowel de woordvoerder van het Kremlin als de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov reageren afwijzend op het Amerikaanse antwoord dat ze gisteren hebben gekregen inzake hun eisen over Oekraïne. Dat is niet onverwacht. Toch lijkt Moskou voorlopig niets te ondernemen in de crisis en blijft de deur naar een dialoog open. De VS en Duitsland dreigen ermee Nord Stream 2, een nieuw aardgaspijpleiding vanuit Rusland, niet in gebruik te nemen als dat land Oekraïne zou binnenvallen.
Gisteravond hebben de Verenigde Staten en de NAVO hun schriftelijke antwoord gegeven op de Russische eisen inzake Oekraïne en nationale veiligheid. Een officiële reactie van de Russen is er nog niet, maar wel hebben zowel minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov als Dimitri Peskov, de woordvoerder van president Vladimir Poetin, hun teleurstelling getoond over de westerse antwoorden.
"We kunnen niet zeggen dat Washington rekening houdt met onze bezorgdheden inzake veiligheid of dat de wil bestaat om daarmee rekening te houden", zo zei woordvoerder Peskov tegenover de pers.
Toch zal Moskou volgens Peskov de tijd nemen om de westerse antwoorden te bestuderen. Het is in het belang van zowel het Westen als Rusland om de dialoog voort te zetten, maar de antwoorden zijn voor Moskou onaanvaardbaar en daarom is Peskov niet optimistisch.
Het Amerikaanse antwoord op de belangrijkste Russische eis is niet positief
Een gelijkaardige toon werd iets eerder gezet door de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. "De westerse antwoorden op de Russische eisen laten de hoop leven op een ernstige dialoog, maar enkel inzake secundaire kwesties. Het Amerikaanse antwoord op de belangrijkste Russische eis is niet positief", aldus minister Lavrov. Die wees erop dat de beslissing over hoe het nu verder moet, ligt bij de Russische president Vladimir Poetin.
Deur van dialoog is nog niet dicht
De eerste reacties in Rusland zijn dus negatief en dat was ook verwacht. Het Westen heeft een aantal voorstellen gedaan inzake troepensterkte en ontwapening, maar zowel de VS als Europa en de NAVO blijven erop hameren dat Oekraïne -en andere landen- zelf over hun toekomst moeten beslissen en of ze in de NAVO komen of niet.
Dat laatste was de belangrijkste van de reeks eisen die Rusland eerder op tafel had gegooid. Hoe het nu verder moet, is niet duidelijk, maar de dialoog is zeker nog niet afgebroken. Een militair avontuur in Oekraïne is voor niemand interessant en zou de toch al erg gespannen relaties tussen het Westen en Rusland kunnen doen escaleren naar een echte nieuwe Koude Oorlog.
Rusland laat opnieuw de spierballen rollen, NAVO roept op tot de-escalatie
VS en Duitsland dreigen nieuwe aardgasleiding te schrappen
De Verenigde Staten dreigen er intussen mee om de Nord Stream-2-aardgasleiding vanuit Rusland niet in gebruik te nemen als dat land Oekraïne zou binnenvallen. De VS zijn al lang gekant tegen die leiding omdat die de Europese afhankelijkheid van Russisch gas groter zou maken.
Ook Duitsland zit op die lijn. Bondskanselier Olaf Scholz waarschuwde dat Rusland bij een militaire interventie in Oekraïne een hoge prijs zal moeten betalen. Daarbij staan alle opties open, ook het schrappen van Nord Stream 2.
Eerder had de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock al geopperd dat Nord Stream 2 bevriezen een mogelijke sanctie kon zijn tegen Rusland. Bij nieuwe escalaties in Oekraïne, mag Rusland de pijplijn niet in gebruik nemen, zei ze vorige maand. Ze zei toen dat Duitsland en de Verenigde Staten het daarover eens zijn.
Nord Stream 2 heeft 11 miljard euro gekost en moet aardgas vanuit Rusland onder de Baltische Zee naar Duitsland brengen. Ze loopt parallel met de al gebruikte Nord Stream-1-leiding.
Als Nord Stream-2 niet gebruikt zou worden, is dat een klap voor de Rusland, maar ook voor Europese bedrijven die mee in het project zijn gestapt. De Duitse industrie rekent op dat gas om zowel kernenergie als meer vervuilende fossiele brandstoffen zoals steenkool en petroleum te vervangen.
Nord Stream 2 heeft echter ook geopolitieke consequenties. Nu komt meer dan 40 procent van het aardgas in de EU uit Rusland, maar meestal via pijpleidingen doorheen Wit-Rusland of Oekraïne. Die landen verdienen mee dankzij transittarieven.
Lees verder onder de kaart met de belangrijkste aardgasleidingen vanuit Rusland in stippellijn:
Spanning aan Oekraïens-Russische grens: een woordje uitleg
Rusland heeft de voorbije weken tienduizenden soldaten samengebracht aan de grens met Oekraïne. Het Westen ziet dat als een vorm van agressie en vreest dat de Russische president Poetin Oekraïne wil binnenvallen.
Maar voor Poetin gaat het om een verdedigingsstrategie, omdat Rusland zich bedreigd voelt door de NAVO, het westerse militaire bondgenootschap dat de voorbije jaren alsmaar verder is uitgebreid naar het oosten, inclusief landen die voorheen tot de Russische invloedssfeer behoorden.
Rusland vraagt nu schriftelijke garanties aan de NAVO dat landen als Oekraïne en Georgië nooit zullen toetreden terwijl ze die belofte wel kregen op een NAVO-top in 2008. Moskou wil ook dat de NAVO zich terugtrekt uit alle nieuwe lidstaten zoals Polen of de Baltische staten.
Er wordt al geruime tijd op verschillende niveaus druk diplomatiek overleg gepleegd tussen het Westen en Rusland om het conflict niet te laten escaleren. De NAVO is bereid om over Russische gevoeligheden te praten, zoals ontwapening in Europa, maar benadrukt dat Rusland niet kan bepalen wie wel of niet lid kan worden van het bondgenootschap.
Gaan we naar een militaire confrontatie op het Europese continent met als inzet Oekraïne? Poetin lijkt de sleutel in handen te hebben. Hij bepaalt uiteindelijk hoe ver Rusland wil gaan om zijn zin te krijgen. Het Westen waarschuwt dat Rusland zware sancties staan te wachten mocht het overgaan tot een militaire escalatie.