Beth Harmon, het fictieve personage dat de hoofdrol speelt in "The queen's gambit", vertolkt door Anya Taylor-Joy

Netflix toch voor rechter wegens laster in "The queen's gambit", Georgisch schaakicoon speelde wél tegen mannen

Netflix zal zich dan toch voor de rechter moeten verantwoorden voor het feit dat in de succesreeks "The queen's gambit" gezegd wordt dat schaakicoon Nona Gaprindashvili nooit tegen een man heeft geschaakt. De Georgische Grootmeester klaagde de streamingdienst aan voor laster, "omdat de uitspraak niet klopt en seksistisch is". Netflix probeerde de rechtszaak te laten verwerpen, maar een Amerikaanse rechter heeft die vraag nu ongegrond verklaard.

"The queen's gambit" is gebaseerd op een boek uit 1983 en één van de meest succesvolle miniseries van Netflix ooit. De reeks vertelt het verhaal van het fictieve schaaktalent Beth Harmon (vertolkt door Anya Taylor-Joy), die op jonge leeftijd vriend en vijand verbaast met haar kunnen. Om de serie zo geloofwaardig mogelijk te maken voor schaakkenners worden bestaande schaaktoernooien nagespeeld, en worden ook namen van echte schaakkampioenen vernoemd in de reeks.

Ook oud-schaakster Nona Gaprindashvili komt op die manier voor in "The queen's gambit". Ze begon op haar 13e te schaken, en werd op haar 20e al wereldkampioen bij de vrouwen. Gaprindashvili is een pionier in de schaakwereld, want ze is de eerste vrouw die de titel van "Grootmeester" heeft bemachtigd. Ze is intussen 80 jaar, maar schaakt nog steeds.

Nona Gaprindashvili (links) neemt het op tegen de Nederlandse Corrie Vreeken-Bouwman (rechts) - 21 januari 1963
Nationaal Archief NL - Wikimedia Commons

Rechter verwerpt vraag tot seponering

In een scène in de laatste aflevering van de reeks wordt gezegd dat Gaprindashvili nooit competitief geschaakt heeft tegen mannen, maar volgens de Georgische klopt dat niet. Ze diende een lijvig dossier in bij de rechtbank in Los Angeles waarin staat dat ze in 1968, het jaar waarin de scène uit "The queen's gambit" zich afspeelt, al tegen 59 mannen had geschaakt, onder wie zeker 10 Grootmeesters. 

Gaprindashvili vraagt 5 miljoen dollar schadevergoeding, en wil dat de bewuste uitspraak wordt aangepast. "Netflix heeft bewust gelogen over mijn carrière, gewoon om er een schepje drama bovenop te kunnen doen in hun verhaal. De bewering dat ik nooit tegen mannen heb geschaakt, klopt niet, en is bovendien vreselijk seksistisch en betuttelend," aldus de schaakkampioen.

Netflix diende een verzoek in om de zaak te laten seponeren. De streamingdienst noemde de klacht van de Georgische ongegrond. In een reactie liet het bedrijf weten dat ze "het grootste respect" hebben voor Gaprindashvili en haar "illustere carrière", maar ook dat ze hun zaak "fors zullen verdedigen". 

Gisteren verwierp een rechter van de Californische rechtbank het verzoek van Netflix om te seponeren. De rechter oordeelde dat "het feit dat de serie een fictief werk was, Netflix niet vrijstelt van aansprakelijkheid voor laster als alle elementen van laster wel aanwezig zijn."

Meest gelezen