PFAS gevonden in Vlaams drinkwater: "Heel lage concentraties, onder Europese norm"
Er zitten PFAS in ons drinkwater, zij het in heel lage concentraties. Dat blijkt een rapport van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). De ruim 800 stalen die werden genomen bleven onder de Europese norm voor deze chemische stoffen, die in Vlaanderen vooral bekend werden door het 3M-schandaal. “Met de kennis die we nu hebben, moeten mensen zich geen zorgen maken en mag je zeker nog kraanwater blijven drinken”, zegt de VMM.
PFAS zijn chemische stoffen die zich kunnen opstapelen in het menselijk lichaam en risico's voor de gezondheid inhouden. Ze zouden het immuunsysteem kunnen aantasten en mogelijk kankerverwekkend zijn. Deze "forever chemicals" staan volop in de belangstelling sinds het schandaal rond 3M.
Op vraag van de VMM hebben de drinkwaterbedrijven in Vlaanderen van juni tot en met september vorig jaar honderden stalen genomen van drinkwater en daarin gezocht naar de aanwezigheid van PFAS. Per locatie werd een drietal metingen uitgevoerd. In totaal zijn 836 stalen genomen en geanalyseerd.
Uit dit onderzoek blijkt dat PFAS wel degelijk in ons kraanwater zit. "Dit bevestigt het vermoeden dat PFAS door hun persistentie tot diep in ons milieu zijn doorgedrongen", zegt de VMM.
Lage concentraties
“Maar het is belangrijk dat het om heel lage concentraties gaat”, merkt VMM-woordvoerder Katrien Smet op. “Het Vlaamse drinkwater voldoet aan de Europese normen voor 20 van de belangrijkste PFAS, van 100 nanogram per liter. Geen enkel staal overschreed die norm”, stelt ze vast.
“Die Europese norm moet nog omgezet worden in Vlaamse wetgeving”, gaat Smet voort. “Daarvoor hebben we tijd tot januari van volgend jaar. Maar we zijn nu al begonnen met het meten en opvolgen van die PFAS in drinkwater. Eigenlijk moeten we pas in 2026 aan deze norm voldoen. Het is dus belangrijk dat we in Vlaanderen hier al vooroplopen en dat nu al opvolgen.”
“Met de kennis die we nu hebben, moeten mensen zich geen zorgen maken en mag je zeker nog kraanwater blijven drinken. Maar het verdient zeker opvolging. We moeten het blijven meten, er over blijven communiceren en alle discussies blijven volgen, want de wetenschappelijke inzichten groeien nog, want over alle PFAS hebben we zeker nog niet alle informatie.”
Strenger advies
In 13 procent van de stalen werden wel de veel strengere EFSA-advieswaarden, van de Europese autoriteit voor de voedselveiligheid, overschreden. Volgens dat advies mag de concentratie van vier bepaalde PFAS niet meer dan 4 nanogram per liter water zijn.
Het probleem beperkt zich tot een negental leveringsgebieden in Vlaanderen (op een totaal van 75.) waar de gemiddelde concentratie tussen de 4 en 8 ng/l ligt. In meer dan de helft daarvan (5) is het drinkwater afkomstig van buiten Vlaanderen, bijvoorbeeld vanuit Brussel.
Opvolging
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) minister pleit voor bijkomende inspanningen door de waterbedrijven. De huidige metingen ziet ze als een beginpunt.
"Hoewel we overal in Vlaanderen ruim voldoen aan de nieuwe Europese drinkwaternorm is het aangewezen dat de waterbedrijven de opties in kaart brengen om de concentraties gericht te doen dalen, en in elk geval niet te laten oplopen. Want we drinken met zijn allen water uit de kraan en dat moet in orde zijn."
Ook bij de VMM leggen ze de nadruk op verdere opvolging. “Het is heel belangrijk dat we dit blijven opvolgen, dat de waterbedrijven dit blijven monitoren en dat ze ernaar streven om de zuiveringstechnieken te optimaliseren om de concentraties zeker niet te laten oplopen en liever nog te laten dalen”, besluit Katrien Smet.
Bekijk hier bijkomende uitleg die VMM-woordvoerder Katrien Smet vanmiddag gaf in VRT NWS Live:
