Kiezen waar je gaat stemmen en reclamespots in bioscopen: Vlaamse regering wil lokale verkiezingen verder moderniseren

Vorig jaar schafte de Vlaamse regering al de opkomstplicht bij gemeenteraadsverkiezingen af en verdween ook de lijststem, waardoor de lokale burgemeester bijna rechtstreeks zou worden verkozen. Maar minister van Binnenlandse Zaken Bart Somers (Open VLD) wil nog een stapje verder gaan op vlak van de modernisering van de lokale verkiezingen. Dat blijkt uit een visienota die werd goedgekeurd door de Vlaamse Regering.

Somers wil onder andere een pilootproject opstarten in een aantal gemeenten waar de kiezer zelf kan beslissen waar hij zijn stem uitbrengt. "Het komt erop neer dat mensen binnen hun eigen gemeente zullen kunnen kiezen waar ze gaan stemmen", verduidelijkt de minister in "De ochtend" op Radio 1. "Dat kan een meerwaarde zijn voor mensen die moeten werken op zondag of voor mensen die niet goed ter been zijn."

Een ander opvallend voorstel is om de stemresultaten per stembureau bekend te maken. Het zou daarbij enkel gaan om bureaus waar meer dan 500 kiezers hun stem uitbrengen, uit privacyoverwegingen. Verder wil Somers ook de vergoeding voor mensen die moeten zetelen in een stem- of telbureau optrekken tot 50 euro. "Nu is dat 19 of 27 euro", verduidelijkt Somers. "Wie al twee keer is opgeroepen, kan ook weigeren. Met uitzondering van ambtenaren, zij zijn "civil servants" en van hen verwachten we dat zij altijd standby blijven."

De Vlaamse regering wil ook het plafond voor verkiezingsuitgaven niet indexeren. “Het leven wordt duurder dus in de praktijk zullen kandidaten minder kunnen uitgeven", zegt Somers. Met de huidige inflatiecijfers zou dit neerkomen op een vermindering van het campagnebudget in 2024 met meer dan 10 procent. In ruil daarvoor krijgen politici wel meer vrijheid om zelf te kiezen hoe ze dit budget spenderen. Zo zou het verbod op het gebruik van grote reclameborden verdwijnen en zouden commerciële reclamespots op radio, tv en in bioscopen worden toegelaten.

Tot slot wil de regering ook onderzoeken welke alternatieve en laagdrempelige stemwijze voorhanden is voor mensen die normaal gezien een volmacht gebruiken. "Voor alle duidelijkheid, volmachten verdwijnen niet", aldus Somers, "maar we willen wel nagaan of er ook andere alternatieven zijn voor mensen die ziek of slecht te been zijn. We denken daarbij aan stemmen per brief of digitaal."

De voorstellen zullen de komende weken nog in het Vlaams parlement worden besproken. "Op basis van het debat in het parlement zullen we de definitieve regels vastleggen", besluit Somers.