3 jaar onderzoek naar sociale fraude: 23 Oost-Vlaamse dossiers opgestart, 2 verdachten aangehouden, huizen en cash in beslag genomen
In Oost-Vlaanderen zijn 23 dossiers opgestart van georganiseerde sociale fraude tussen 2018 en 2021 . Voor het hele land gaat het in totaal om 282 dossiers. Het MOTEM-team heeft hierbij al 62 miljoen euro in beslag genomen. "Sociale fraude zorgt voor oneerlijke concurrentie, waarbij de overheid miljoenen aan sociale zekerheid misloopt", zegt hoofdcommissaris Patrick Willocx van de federale gerechtelijke politie Oost-Vlaanderen. Twee mannen uit Aalst en Eeklo zijn aangehouden.
Het MOTEM-team is een gemengd onderzoeksteam van de federale gerechtelijke politie en de sociale inspectiediensten. Het heeft de jongste 3 jaar 282 dossiers van georganiseerde sociale fraude gestart. In Oost-Vlaanderen gaat het om 23 dossiers. Zwartwerk is de bekendste vorm van sociale fraude. Maar het kan ook gaan om domiciliefraude, waarbij valse verklaringen over de woonplaats dienen om een uitkering te krijgen. En er zijn nog meer vormen van sociale fraude, zoals werken met een vals statuut zoals schijnzelfstandigheid, of binnen een deeltijds contract extra uren werken die niet in het uurrooster staan. Een belangrijke vorm van sociale fraude is sociale dumping.
Werknemers niet beschermd bij sociale dumping
“Sociale fraude heeft niet alleen een zware weerslag op de slachtoffers, maar ook op de economie én de overheid”, legt Willocx uit. “Sociale fraude zorgt voor concurrentievervalsing en duwt eerlijke bedrijven uit de markt. Bovendien verliest de overheid tot miljoenen euro’s aan sociale bijdragen. Intussen zit de werknemer in een zwakke positie. Die loopt het risico uitgebuit te worden en heeft ook geen recht op een inkomen bij ziekte of een ongeval. De werkgever strijkt ondertussen miljoenen euro’s op, onder andere door buitenlandse postbusbedrijven in te schakelen die zogezegd instaan voor de detachering naar België. Bij sociale dumping levert één werknemer naar schatting een voordeel van ongeveer 38.000 euro per jaar op aan de werkgever.”
Mogelijk illegale tewerkstelling in Aalst
Een van die zaken gaat om grootschalige sociale fraude bij een bouwbedrijf uit de buurt van Aalst. “Uit het onderzoek bleek dat het bouwbedrijf werkte met werknemers uit verschillende Oost-Europese landen via bedrijven in Hongarije en Slovakije”, legt Willockx uit. “De verantwoordelijke van sommige van die bedrijven was een Hongaarse man uit Eeklo. Maar uiteindelijk bleken de bouwvakkers rechtstreeks aangestuurd te zijn door het bouwbedrijf hier. De bedrijven in het buitenland waren dus mogelijk postbusconstructies en er kon sprake zijn van illegale tewerkstelling. "
In één woning in Eeklo vonden we 24 buitenlandse werknemers
Bij verschillende huiszoekingen trof MOTEM in totaal 33 werknemers aan. Ze werden verhoord over hun arbeids- en leefomstandigheden. De eerste vaststellingen tonen aan dat er sprake kan zijn van sociale fraude, detacheringsfraude, uitbuiting en het gebruik van valse documenten. De ontdoken bijdragen kunnen mogelijks oplopen tot 7 miljoen euro. "In Eeklo woonden er 24 werknemers samen in één huis", zegt Willocx. "Ze verbleven soms wel met 6 mensen in één kamer. De arbeiders waren vooral afkomstig uit Roemenië en Moldavië. Op beslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken werden 11 mensen overgebracht naar Steenokkerzeel met het oog op hun repatriëring, 13 anderen kregen het bevel om het grondgebied te verlaten. Bij de verdachten werden valse arbeidsdocumenten, verboden wapens, ongeveer 50.000 euro aan cash geld, een luxevoertuig en 6 woningen in beslag. Twee verdachten zijn opgepakt en aangehouden: een man van 52 uit Aalst en een Hongaar uit Eeklo."
