Polen heeft al 115.000 Oekraïners opgevangen, Inge Vrancken: "Vooral vrouwen en kinderen die ongelofelijk welkom zijn"

Sinds gisteren alleen al zijn er 50.000 Oekraïners de grens met Polen overgestoken. "Het is hier echt een ongelofelijke drukte", zegt VRT NWS-journalist Inge Vrancken die in het station van Przemysl in het oosten van Polen is. "Mensen krijgen hier allerlei hulp die ze nodig hebben, voedsel, drank, medische hulp voor wie dat nodig heeft."

Er zijn officiële organisaties zoals bijvoorbeeld het Rode Kruis om de Oekraïners te helpen, maar ook veel vrijwilligers, Polen of Oekraïners die al in Polen wonen en onderdak of transport komen aanbieden. 

Volgens minister van Binnenlandse Zaken Pawel Szefernaker heeft 90 procent van de vluchtelingen een verblijfplaats in Polen, bij vrienden of familie. De anderen kunnen voorlopig terecht in een van de negen opvangcentra die in de buurt van de grens zijn opgezet.

Volgens Vrancken hebben veel mensen een zware reis achter de rug, "met heel veel spanning, heel veel stress ook door de bommen die gevallen zijn".

"We zien hier vooral veel vrouwen en kinderen aankomen. Want het is al meermaals gezegd: de Oekraïense mannen tussen 18 en 60 mogen het land niet verlaten omdat er van hen verwacht wordt dat zij het land mee zullen verdedigen en beschermen", legt Vrancken uit. "Veel vrouwen vinden dat heel erg moeilijk, maar tegelijkertijd zijn ze hier ook heel erg van overtuigd. Ze zeggen: hij moet mee het land beschermen, dat vinden ze heel belangrijk." 

Polen verwacht dat tot een miljoen Oekraïners de grens zullen oversteken. "Er zijn heel veel banden tussen dit oostelijke deel van Polen en Oekraïne, familiebanden, vriendschappelijke banden", verduidelijkt Vrancken. "Het valt op dat de Oekraïners heel welkom zijn en dat is toch wel opmerkelijk. Polen staat niet zo open voor migratie als het gaat over mensen uit Afrika en het Midden-Oosten, maar nu is er wel een ongelofelijke solidariteit op gang gekomen."

Vluchtelingenwerk Vlaanderen benadrukt dat in ons land de opvangcentra op dit moment nog steeds overvol zitten. "We kunnen snel klaar zijn om ook vluchtelingen op te vangen, maar dan gaan er een aantal principes moeten sneuvelen", zegt Joost Depotter.

"Het was tot nu toe moeilijk om te werken met hotelopvang, om na te denken over kleinschalige opvang in gemeentes, ... Ik denk dat er mogelijkheden zijn, maar er zal op korte tijd extra capaciteit gecreëerd moeten worden."

Volgens Depotter moet een plan van aanpak nu meteen op Europees niveau besproken worden. Een bijeenkomst om de vluchtelingenproblematiek op dat niveau te bespreken is morgen trouwens al gepland. "We moeten als Europese Unie samen een antwoord bieden om ervoor te zorgen dat Polen hier niet alleen voorstaat. Hoe kunnen we naar een goeie spreiding gaan van mensen? We moeten een momentum creëren om naar een ander soort model van Europees vluchtelingenbeleid te gaan." 

"Eigenlijk is er op dit moment een Europees kader en bestaat er een richtlijn die nog nooit toegepast is, dat is de tijdelijke beschermingsrichtlijn", zegt Depotter.  "Die bepaalt dat iedereen uit Oekraïne automatisch een tijdelijk beschermingsstatuut krijgt en in die richtlijn is ook al een systeem van relocatie ingebouwd. Waar er nu veel gediscussieerd wordt over kleine aantallen, zou je met die richtlijn heel snel tot een verdeling kunnen komen om vluchtelingen over de hele Europese Unie te verspreiden. Een overgrote meerderheid van de lidstaten moet hier wel mee instemmen. Dit is een kans voor de Europese Unie om te bewijzen dat ze dit wel op een geregelde manier kunnen aanpakken."