President Joe Biden spreekt, Witte Huis verduidelijkt snel: niet voor het eerst doen zijn speeches wenkbrauwen fronsen
“In godsnaam, deze man kan niet aan de macht blijven.” De laatste zin van de toespraak van de Amerikaanse president Biden werd meteen de meest herhaalde. Alleen, wat bedoelt hij ermee? Het lijkt alsof de VS uit is op een regimewissel in het Kremlin. Maar het Witte Huis stuurde snel bij: dat was niet wat de president bedoelde. Het was niet de eerste keer tijdens deze trip dat het Witte Huis uitspraken van de president moest “verduidelijken”.
Neen, de Amerikanen zullen geen chemische wapens gebruiken
Toen Joe Biden na de vergadering met de NAVO-partners vorige donderdag in Brussel de pers toesprak, kwam het mogelijk gebruik van chemische wapens door Rusland aan bod. Die mogelijkheid baart de NAVO al een tijd zorgen, en dus werd er tijdens de vergadering ook besproken hoe zou gereageerd worden wanneer het Russische leger effectief chemische wapens inzet. Op de vraag of daarop een militair antwoord zou volgen van de NAVO antwoordde Biden: "Het zou zorgen voor een gelijkaardige reactie".
De president zei ook dat de beslissing pas zou genomen worden op het moment van een eventueel incident. En dat de reactie zou afhangen van de aard van de wapens en de inzet ervan. Maar er kwamen meteen vragen over de gebruikte woorden "gelijkaardige reactie". Overweegt de NAVO de inzet van chemische wapens als antwoord op een Russische chemische aanval?
Neen, verduidelijkte Jake Sullivan, adviseur nationale veiligheid in het Witte Huis de volgende dag. Wat bedoeld werd, was een proportionele reactie. Een reactie die afhangt van de aard van het potentiële incident, en die zou beslist worden in overeenstemming met alle partners. Maar de VS zou in geen enkel geval chemische wapens inzetten. Dat was waar zo goed als iedereen van uitging. Maar het feit dat het toch met zoveel woorden moest verduidelijkt worden, was opvallend.
Neen, er gaan geen Amerikaanse troepen naar Oekraïne
Vrijdag in Polen ging het opnieuw mis. Terwijl hij in de militaire basis van Rzeszow de Amerikaanse troepen van de 82ste Airborne divisie toesprak, liet Biden plots uitschijnen dat sommigen van hen in de nabije toekomst naar Oekraïne zelf zouden gaan. "De gemiddelde burger, kijk hoe ze voor zichzelf opkomen. En je zult het zien wanneer je daar bent, sommigen onder jullie zijn er al geweest, je zult vrouwen zien, jonge mensen, ze staan vlak voor een verdomde tank en zeggen: Ik ga niet weg. Ik blijf hier staan.” Hoezo Amerikaanse soldaten zouden met eigen ogen het Oekraïense verzet zien?
Hoezo Amerikaanse soldaten zouden met eigen ogen het Oekraïense verzet zien?
Even later kwam de mededeling van een woordvoerder van het Witte Huis: "De president is duidelijk geweest dat we geen Amerikaanse troepen naar Oekraïne sturen en er is geen verandering in die positie". Een presidentiële verspreking noopte opnieuw tot een verduidelijking ten overvloede.
Al voor de Russische troepen Oekraïne binnenvielen had de VS al duidelijk gemaakt dat er geen troepen van de VS naar Oekraïne zouden gestuurd worden. Er bestaat geen verbintenis, want Oekraïne is geen NAVO-lid. Bovendien waarschuwde president Biden eerder zelf al dat een rechtstreekse confrontatie tussen het Amerikaanse en Russische leger niet minder dan de start van de derde wereldoorlog zou zijn.
Neen, we willen geen regimewissel
En dan kwam dus nog de uitspraak over Poetin, en of hij aan de macht kan blijven. Het waren ongeveer zijn laatste publieke woorden van zijn hele Europa-reis, maar ze hebben potentieel erg veel impact. Het is niet duidelijk of het een verspreking was, een improvisatie of voorbereid en doordacht. Het Witte Huis kwam alvast erg snel met een verduidelijking: “Het punt van de president was dat Poetin geen macht mag uitoefenen over zijn buren of de regio. Hij had het niet over de macht van Poetin in Rusland, of de verandering van het regime”.
Joe Biden is Vladimir Poetin in steeds sterkere termen gaan omschrijven de voorbije weken. Hij noemde hem al verschillende malen – ook op vrijdag nog in Polen - een oorlogsmisdadiger. Op zaterdag noemde hij de Russische president een slachter, “a butcher”. En tijdens de toespraak in Warschau noemde hij hem een dictator.
Tegelijk hebben de voorbije dagen zowel minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken, als andere regeringsmedewerkers duidelijk gemaakt dat een regimewissel niet iets was waar de VS op uit was. Dergelijke tekenen van inmenging zouden koren op de molen van president Poetin zijn. Bovendien zou het tot een escalatie van het conflict kunnen leiden. Het zinnetje lokte al een reactie uit vanuit het Kremlin: “Dit wordt niet beslist door de heer Biden. Het zou enkel een keuze moeten zijn van de bevolking van de Russische Federatie.”