Grote ijsplaat breekt af in koudere deel Zuidpool, wetenschappers reageren bezorgd
In het oosten van Antarctica is midden maart een ijsplaat afgebroken van ongeveer 1.200 vierkante kilometer, ongeveer de grootte van de hele stad Rome. Wetenschappers reageren bezorgd, want de oostelijke Zuidpool is in principe toch wat robuuster. Na het afbreken is de ijsplaat heel snel uiteengevallen: "Dit gaat geen grote impact hebben, maar het is een teken aan de wand."
Het gaat om de Conger Ice Shelf, die afbrak in het oostelijke deel van Antarctica dat normaal toch stabieler wordt geacht. Maar ook het oosten van de Zuidpool kreeg onlangs te maken met recordtemperaturen: een zogenoemde "atmosferische rivier" van warme lucht voerde subtropische lucht aan.
Catherine Collelo Walker, wetenschapper bij de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA, vertelde de Britse krant The Guardian dat ze het beschouwt als "een van de belangrijkste verbrokkelingen in Antarctica sinds vroeg in de jaren 2000 wanneer de Larsen B-ijsplaat uiteenviel. Dit gaat geen grote gevolgen hebben, wellicht, maar het is een teken van wat allemaal misschien nog komen gaat."
De Conger ijsplaat is ongeveer half zo groot als de hele provincie Limburg. Ze had het al een tijd lastig, maar sinds een tweetal jaar is het sneller bergaf gegaan. De polaire warmtegolf van midden maart heeft haar de genadeslag gegeven. Nadat ze was afgebroken, is de ijsplaat bovendien heel snel helemaal uiteengevallen.
Wetenschappers gaan onderzoeken hoe het allemaal in zijn werk is gegaan. Ze besteden extra aandacht aan de breuk omdat het oosten van Antarctica toch iets immuner werd geacht voor klimaatverandering, voorlopig althans toch. Het is er kouder dan in het westen van het continent.
Champagnefles
IJsplaten die tegen het continent aan liggen, hebben een belangrijke functie. Ze helpen ook om ijsmassa's vanop land tegen te houden zodat ze niet naar de zee afglijden - sommigen vergelijken hun functie met die van een stop op een champagnefles. Het opwarmende zeewater kan de ijsmassa's van onder aantasten en hen zo sneller doen smelten.
Voorlopig linken wetenschappers het recente temperatuurrecord op de zuidpool nog niet rechtstreeks aan de klimaatverandering. Het zou om een zeldzaam evenement kunnen gaan. Pas als zo'n fenomeen regelmatiger zijn intrede zou gaan doen, kan een duidelijker link met de klimaatverstoring gelegd worden.
Foto onder: ijsberg C-38 is afgebroken van de ijsplaat die verder versplintert.
