CHECK - Neen, video toont geen koffers vol cash van het Rode Kruis in Oekraïne 

In een filmpje dat dezer dagen weer her en der opduikt zien we een ruimte volgestouwd met groene, metalen kisten. Op de wanden plakt een duidelijke sticker van het International Comittee of the Red Cross, of kortweg het Rode Kruis. De filmer opent verschillende kisten en ontdekt daarin grote hoeveelheden bankbiljetten. 

Bekijk het filmpje hier: 

Volgens verschillende verspreiders werd de video in Oekraïne opgenomen. Een vaker gehoorde theorie is dat de Tsjetsjeense brigade van het Russische leger een vrachtwagen van het Rode Kruis onderschepte en zo op de grote hoeveelheid cash stootte. Over het waarom bestaat discussie. Sommigen beweren dat de ngo deelneemt aan een grootschalige witwascampagne. Anderen zeggen dan weer dat de organisatie stiekem financiële steun verleent aan nazistische groepen zoals het Azovbataljon. 

In bepaalde kringen klinkt het zelfs dat ook het Rode Kruis deel uitmaakt van de groep "samenzweerders" rond het World Economic Forum. Volgens hen past deze "ontdekking"  in The Great Awakening, dat is het moment waarop aanhangers van complotdenkergroep QAnon een wereldwijde samenzwering van een kwaadaardige elite zullen blootleggen. "Verbind de puntjes!", klinkt het op de twitterpagina's van verschillende QAnon-volgers. 

Maar het filmpje waarmee bepaalde mensen een samenzwering in Oekraïne willen aantonen, is gedateerd. Al in 2018 gebruikten getrouwen van de Syrische president Bashar al-Assad de video om zogenaamd aan te tonen dat het Rode Kruis via Turkije in het geheim grote sommen cash naar terreurgroepen IS en het al-Nusrafront stuurde. 

Op 18 januari 2018 reageerde het Internationale Rode Kruis met een statement op haar website. Daarin meldt de ngo dat ze niets te maken hebben met het bewaren of transporteren van de bankbiljetten die in de video te zien zijn. De organisatie veroordeelt ook het misbruik van haar naam en logo. 

Maar waar komt het filmpje dan wel vandaan? Factcheckers van het Syrische platform Verify-Sy ontdekten dat op minuut 1:24 een papier te zien was met de tekst: "the Great Socialist People's Libyan Arab Jamahiriya-Tripoli", gedateerd op 25 juli 2011. Het gaat met andere woorden om een lading afkomstig van het voormalige Libische regime van de gelynchte dictator Moe'ammar al-Khaddafi.

VN-rapporten uit 2011 geven een inzage in hoe de voormalige kolonel tijdens de Arabische lente en de opstand tegen zijn regime, zijn bezittingen en geld naar het buitenland probeerde smokkelen. Volgens de VN zou een groot deel van Khadaffi's rijkdom in West-Afrika zijn terechtgekomen. In de rapporten staat bijvoorbeeld dat enkele miljoenen in bankbiljetten verstopt in metalen koffers van het Rode Kruis werden teruggevonden in een lokaaltje in de Ghanese hoofdstad Accra. Foto's die onder andere Global News publiceerde, lijken overeen te stemmen met de plaats die we in het flimpje zien.  

Hoe het geld in koffers van het Rode Kruis terechtkwam, is nooit verduidelijkt. Een onderzoek van de Ghanese politie leverde niets op. Mogelijk waren de kisten voorhanden door eerdere humanitaire projecten in Libië, al is ook dat niet helemaal zeker. Khaddafi zelf werd op 20 oktober 2011 gedood nabij de Libische stad Sirte.