Oekraïense president Zelenski: "Strijd om Donbas is losgebarsten", Poetin eert brigade betrokken bij wreedheden Boetsja 

Het hangt al een tijdje in de lucht dat Rusland een nieuw offensief zal starten in het oosten van Oekraïne. Ze hebben daarvoor eerder hun troepen teruggetrokken uit het noorden van het land en vanuit de buurt van hoofdstad Kiev.

Nu laat het Oekraïense leger weten dat volgens hen het Russische offensief begonnen lijkt. "De strijd om de Donbas is losgebarsten", laat president Zelenski zelf weten in een videoboodschap. "Russische troepen hebben de slag om de Donbas ingezet, die ze al lang hebben voorbereid." Volgens zijn stafchef is "de tweede fase van de oorlog" daarmee ingezet. Al blijft het nog wachten op onafhankelijke bevestiging.

Russische troepen zouden vandaag volgens de Oekraïeners geprobeerd hebben door de Oekraïense verdedigingslinies te breken in de regio's Charkov, Loegansk en Donetsk. Volgens de Oekraïense veiligheidsraad waren de beschietingen en gevechten heviger dan de voorbije dagen. Kiev maakt zich sterk dat ze het Russische offensief gaan kunnen tegenhouden.

Russisch president Vladimir Poetin heeft een brigade die volgens Oekraïne betrokken was bij de wreedheden in Boetsja, een onderscheiding toegekend. Dat maakte het Kremlin bekend. Het gaat om de 64e gemotoriseerde fuseliersbrigade.

Poetin heeft ze de eretitel van "garde" toegekend wegens de "heldhaftigheid, doorzettingsvermogen, vastberadenheid en moed" van haar manschappen. "De bekwame en beslissende acties van al het brigadepersoneel tijdens de speciale militaire operatie in Oekraïne zijn een toonvoorbeeld van militaire plicht, moed, vastberadenheid en grote professionaliteit", schreef het staatshoofd.

Volgens de Oekraïense autoriteiten zou de brigade mee verantwoordelijk zijn voor de wreedheden in Boetjsa, nabij de Oekraïense hoofdstad Kiev. Daar werden na de terugtrekking van de Russische strijdkrachten op 30 maart honderden lichamen van burgers op straat aangetroffen. Rusland ontkent iets te maken te hebben met het bloedbad in Boetjsa en zegt dat het in scène zou zijn gezet.

Vanmorgen meldden de Oekraïense autoriteiten raketaanvallen op de stad Lviv, in het westen van het land. Volgens burgemeester Andri Sadovi gaat het om "5 gerichte aanvallen", er zou ook burgerinfrastructuur geraakt zijn. Maksim Kozitski, de plaatselijke gouverneur, heeft het over 3 aanvallen op militaire doelen en een burgelijk doel, een autobandengarage in de buurt van de spoorwegen. Er is volgens hem sprake van minstens 7 doden en 8 gewonden.

Lviv ligt op zowat 50 kilometer van de Poolse grens, honderden kilometers verwijderd van de frontliniegevechten in het oosten van Oekraïne. Omdat de stad zo dicht bij de grens met de Europese Unie ligt, werd ze een toevluchtsoord voor inwoners uit het oosten die het geweld daar ontvluchtten.

Lviv bleef tot nog toe relatief gespaard van het oorlogsgeweld in Oekraïne. De voorbije weken werd de stad wel enkele keren getroffen door Russische aanvallen op militaire doelen, maar die waren niet succesvol. "De inwoners van Lviv dachten tot nu dat ze relatief veilig waren, maar dat verandert. Het is een duidelijke escalatie voor de inwoners, een herinnering dat ze ook hier risico lopen", zegt de Britse journalist Dan Johnson bij BBC, hij is in Lviv.

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat het afgelopen nacht tientallen militaire doelen heeft aangevallen in de regio's rond Charkov, Zaporozje, Donetsk en Dnipropetrovsk en Mykolajiv, maar de voorbije dagen heeft Rusland ook hernieuwde aanvallen uitgevoerd op steden die niet in het oosten liggen. Zo is de Oekraïense hoofdstad Kiev het voorbije weekend getroffen, zegt correspondent Bruno Beeckman, hij is in Kiev.

"Na het zinken van het Russische oorlogsschip Moskva was het duidelijk dat er Russische represailles zouden volgen. Dat hebben we dit weekend geweten. Een groot aantal luchtalarmen en explosies, met slachtoffers. Hier zeggen ze dat de Russische president Vladimir Poetin tegen 9 mei, de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog, een trofee in handen wil hebben. De mensen blijven dus hun hart vasthouden voor de strijd."

Marioepol, in het zuidoosten van Oekraïne, heeft een groot strategisch, economisch en symbolisch belang, en Rusland wil de stad koste wat het kost innemen. Al van bij de start van de invasie bijna twee maanden geleden is de stad het doelwit van Russische aanvallen. Oekraïne wil Marioepol niet zomaar opgeven. De wekenlange belegering maakt de leefomstandigheden van de achtergebleven inwoners verschrikkelijk.

Momenteel is Marioepol volledig omsingeld door Russische troepen. Rusland zegt dat het alle bewoonde delen van de stad veroverd heeft. Er zijn nog Oekraïense militairen op de site van de Azov-staalfabriek, een complex doolhof van gebouwen en ondergrondse tunnels.

Gisteren stelde het Russische ministerie van Defensie hen voor een ultimatum: als ze zich zouden overgeven, zouden hun levens gespaard blijven. Maar het ultimatum verstreek zonder dat er iets gebeurde.

Gisteravond meldde het Oekraïense leger nieuwe raketaanvallen door Rusland op Marioepol. "De stad bestaat niet meer, de situatie daar is hartverscheurend", zegt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitri Koeleba in een interview met de Amerikaanse zender CBS.

"Het overgebleven Oekraïense leger en grote groepen burgers zijn omsingeld door Russische troepen", gaat Koeleba verder. "Ze zetten hun strijd voort, maar afgaande op hoe de Russen zich gedragen in Marioepol lijkt het erop dat ze hebben besloten om de stad koste wat kost met de grond gelijk te maken."

De burgemeester van Marioepol zei eerder al dat meer dan 80 procent van de gebouwen in de stad verwoest is. Voor de oorlog woonden er meer dan 470.000 mensen, nu zouden dat er nog 100.000 zijn. Er is amper elektriciteit, drinkbaar water en voedsel. Oekraïne maakt melding van 22.000 doden in de stad, maar dat is niet onafhankelijk te controleren.

In totaal zo'n 40.000 inwoners van de havenstad zouden onder dwang naar Rusland of door Rusland bezet gebied gestuurd zijn, zegt de burgemeester van Marioepol in een tv-interview. De lokale autoriteiten van de havenstad hadden de Russen al eerder beschuldigd van dergelijke deportaties.