Hoe giftig zijn steeltjes van tomaten? "Je moet er al heel veel van eten om ziek te worden"
Het tomatenseizoen is volop aan de gang. Niet alleen tomaten vallen in de smaak, maar ook de steeltjes worden in kookprogramma's in de pan of ovenschotel gegooid. Is dat niet gevaarlijk? Wetenschapsjournalist Koen Wauters stelt gerust: "Ja, er zit gif in tomatensteeltjes. Maar bij normaal gebruik zul je nooit een schadelijke dosis binnenkrijgen."
Tomatensteeltjes en groene tomaten bevatten de giftige stof "tomatine", algemeen ook "solanine" genoemd. Die komt trouwens ook voor bij alle planten uit de familie van de "Nachtschade", zoals aardappelen en aubergines.
"Het gif beschermt de plant tegen insecten en schimmels", zegt Koen Wauters. "De stof is vooral gevaarlijk voor insecten. Voor ons is het gevaar véél kleiner. Alles hangt af van de dosis en van hoe groot en zwaar je bent. Je moet al heel veel tomatensteeltjes of aardappelen eten voor je vergiftigingsverschijnselen zal krijgen. Bovendien zijn tomatensteeltjes helemaal niet lekker."
Een vergiftiging met tomatensteeltjes is volgens de wetenschapsjournalist nog nooit gerapporteerd. "Bij aardappelen kwamen er in het verleden wel al vergiftigingen voor. Want daar zit solanine net onder de schil. Wie zijn aardappelen niet goed schilt, zou dus een risico kunnen lopen, maar de kans is érg klein dat je vergiftigd wordt."
Beluister het gesprek met Koen Wauters in "De inspecteur" op Radio 2:
Hoe giftig zijn steeltjes van tomaten? "Je moet er al véél eten voor je vergiftigd zal worden"
Gevaarlijker voor kinderen?
Kinderen hebben een lager lichaamsgewicht, dus bij hen is het risico in theorie wel iets groter. Maar volgens Wauters blijft de kans op vergiftiging toch beperkt.
"Een kind van zeven van ongeveer 25 kilogram mag ongeveer 900 gram ongeschilde aardappelen eten, of 2 kilogram geschilde", zegt hij.
"Een tweejarige weegt ongeveer de helft, zo'n 12 kilogram. Die mag 450 gram ongeschilde of 1 kilogram geschilde aardappelen eten. Dat blijft voor een kind erg veel."
Braakneigingen en hallucinaties
De kans dat je ziek wordt van trostomaten is dus érg klein. Toch zijn er gevallen bekend. "In het Britse blad "Medical Journal" vond ik een geval van 78 jongens van een school in Londen die in 1979 ziek werden omdat de kok slechte groene aardappelen had gebruikt. Met overgeven en diarree tot gevolg. Maar alle jongens raakten volledig hersteld na een paar dagen."
"Een Duits medisch blad uit 1899 meldt ook de vergiftiging van 56 soldaten uit het Duitse leger die elk 1,5 kilogram slecht geschilde aardappelen hadden gegeten. Het is dus heel zeldzaam."
Toch vindt Wauters het goed om te weten dat een hoge dosis solanine vergiftigingsverschijnselen kan veroorzaken. "Het gaat om overgeven, diarree en hoofdpijn. In het allerslechtste geval kun je er ook hallucinaties door krijgen."
Kijk ook uit met fruit
Pitjes van appels, peren, kersen en abrikozen zijn ook giftig. Maar die bevatten een totaal ander gif: cyanide.
“Ook daar geldt: de dosis maakt het gif”, zegt Koen Wauters. “Iemand van 70 kilogram moet al 100 gram appelpitjes eten. En ze bovendien ook goed kauwen, want het gif komt alleen vrij als de pitjes gemalen worden.”
Hetzelfde met pitten van kersen. “Er zijn gevallen bekend van mensen die heel ziek werden nadat ze pitten open prutsten en opaten. Maar ook die verhalen zijn heel zeldzaam."