Het internet is kapot: hoe repareren we het?

Ik heb slecht nieuws voor u, want het internet is kapot. Voor u uw lokale netwerkapparatuur een dreun gaat geven of uw provider kwaad opbelt: ik heb het over de algemene staat waarin het World Wide Web zich bevindt.

Uw internetverbinding is (voorlopig) okay, maar de voorbije jaren evolueerde het web van een open, democratische bron van informatie naar een octopus. Een octopus die ons met acht poten uitzuigt op zoek naar advertenties die ons kunnen verleiden.

Wat liep er mis, en hoe gaan we er iets aan doen?

We beginnen bij de bedenkelijke praktijken waar u wellicht mee bekend bent: advertentietechnologie en tracking. Op nagenoeg elke webpagina die u bezoekt proberen schimmige bedrijfjes een profiel van u op te stellen en deze informatie vervolgens te verkopen. 

Uit recent onderzoek blijkt dat uw data ongeveer 376 keer per dag wordt gedeeld voor advertentiedoeleinden. Vroeger bouwden de briljantste ingenieurs raketten, nu proberen onze slimme koppen de kans waarmee u op een advertentie klikt met nóg een 0.000001% te verhogen. Het internet is een shoppingcentrum dat ons in de gaten houdt.

Een tweede probleem is de steeds verregaandere centralisatie van de internetdiensten (zoals sociale netwerken) die we gebruiken. Een handvol bedrijven in Silicon Valley bepaalt wat je kan zien op hun platform, wanneer, voor hoe lang, en met wie je het mag delen. 

Dit alles met slechts 1 opzet: je zo lang mogelijk aan het scrollen krijgen, want langer scrollen betekent meer advertenties voorgeschoteld krijgen. Deze ontransparante en winstgedreven manier van moderatie en contentselectie beïnvloedt ons sociaal weefsel enorm.

Ook maakt deze centralisatie onze dagdagelijkse manier van werken en ontspannen kwetsbaar voor technologisch falen. Weet u nog hoe in oktober 2021 plotsklaps Whatsapp, Instagram en Facebook van het internet verdwenen door een configuratiefout? 

Al onze eieren liggen in één mand, het zijn eigenlijk onze eieren niet meer, de mand ziet er labiel uit en de eigenaar van de mand is een wispelturige kapitalist die op de dansvloer van de beurs wel eens stevig met de mand durft schudden.

Het derde probleem is fundamenteler. Het WWW van vandaag is ontstaan uit ARPANET, een netwerk dat vooral ontwikkeld werd voor academische doeleinden, voor communicatie tussen professoren en universiteiten. Bij dat originele design waren privacy en anonimiteit slechts bijzaak. 

Onlangs is een van de uitvinders van het web, Tim Berners-Lee, daarom gestart met Solid, een nieuw design voor het web waarin privacy en persoonlijke data-eigendom voorop staan. Het moet terug aan de gebruikers zijn om te bepalen welke data er gedeeld wordt, wanneer en waarom.

De kiem voor een betere toekomst zit in decentralisatie. Op dit moment proberen we een handvol techgiganten op Europees niveau te reguleren met een logge lobbymachine, wat de belastingbetaler bakken geld kost en eigenlijk weinig oplevert. We zouden dat geld beter kunnen investeren door alternatieven te ontwikkelen en te promoten.

Laat ons geen Europese Facebook of Google bouwen, maar open-source producten ontwikkelen die de touwtjes terug in handen van de gebruikers geven. We willen services (om te chatten, te bloggen, te streamen…) die gemakkelijk in eigen beheer kunnen worden opgezet, zonder een verdienmodel dat steunt op privacyschendende informatievergaring.

Het opzetten van een eigen server moet zo eenvoudig worden als het registreren van een account voor een nieuw sociaal netwerk. Enkel dan zullen mensen overstappen, en dat is wat er nodig is om ons internet te redden.