Voor het eerst in twee jaar weer veteranen bij D-dayherdenking: "Waarom leren we niet uit het verleden?"
In Normandië in Frankrijk waren voor het eerst in twee jaar weer veteranen aanwezig bij de herdenking van D-day. Veel deelnemers en veteranen staan dit jaar niet alleen stil bij de gesneuvelden tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar ook bij het conflict in Oekraïne. "Waarom leren we niet uit het verleden?"
D-day, de landing in Normandië, was de grootste militaire operatie in de geschiedenis. Het doel van de geallieerden was om voet aan de grond krijgen in West-Europa. En zo naast het oostfront een tweede front tegen nazi-Duitsland te openen. Zo wilden ze de (Europese) asmogendheden op de knieën te krijgen.
Op 6 juni 1944 kwamen op de stranden over een lengte van 70 kilometer zowat 150.000 geallieerde troepen aan. Maar tegen een hoge kostprijs. Duizenden militairen overleefden het niet. Elk jaar worden in Normandië herdenkingen gehouden. Door de coronabeperkingen kon dat de afgelopen twee jaar alleen heel bescheiden verlopen.
FOTO: "Into the jaws of Death" van Robert F. Sargent, een van de bekendste foto's van de landing:
Eregasten van de herdenking dit jaar waren dan ook de intussen stokoude veteranen. De militairen die er effectief bij waren die dag. "Wij hebben geluk gehad", zegt de Britse veteraan Peter Smoothy aan persagentschap AP. "Ik ben 97 jaar oud nu en ik leef nog. We zijn hier om de arme jongens te herdenken die nooit levend van het strand geraakt zijn."
De Britse Mary Scott is een ietwat ongewone veteraan van D-day. Ze bevond zich in aan de andere kant van het Kanaal in Portsmouth. Haar job was om naar de gecodeerde berichten van op het front te luisteren en ze door te geven aan het militaire commando.
"Je hoorde de geluiden van op het strand: mannen die schreeuwden, bommen die ontploften, machinegeweren die ratelden", vertelt ze aan AP. "Ik volgde de oorlog door mijn hoofdtelefoon."
Op de Normandische stranden rondlopen was ook voor haar een emotionele gebeurtenis. "Ik moest meteen denken aan de jongens die ik wel gehoord heb, maar die het niet gehaald hebben", vertelt ze.
Bijna 80 jaar na D-day woedt er opnieuw een oorlog op het Europese continent. De agressor is met Rusland dit keer een land dat aan de kant van de geallieerden meevocht. "Waarom kunnen we niet leren van het verleden", vraagt Scott zich af. "Wat is er mis met ons? We zouden iets moeten leren van oorlog, maar het blijft nooit echt lang hangen."
BEKIJK - Verschillende veteranen zien het somber in: "We dachten dat we vrede gingen brengen, maar dat blijkt onmogelijk"
Ook de Amerikaanse veteraan Charles Shay ziet het somber in. "Wat er gebeurt in Oekraïne is erg triest", zegt hij aan AP. "Ik vind het erg voor de mensen ginder. Ik denk dat het in onze menselijke natuur zit om te vechten. In 1944 ben ik hier op het strand geland en dachten we dat we vrede gingen brengen. Helaas blijkt dat onmogelijk."
De 98-jarige Shay maakt overigens deel uit van de Penobscot, een inheemse bevolkingsgroep in de VS en Canada. Sinds 2007 houdt hij een herdenking met speciale rituelen op het Normandische strand. Het was vandaag naar eigen zeggen zijn laatste D-dayherdenking. Voortaan zal Julia Kelly, een veteraan uit de Eerste Golfoorlog de rituelen overnemen.