Nederland onderschept Russische spion die wou werken bij Internationaal Strafhof: "Tegenslag voor Rusland"
De Nederlandse inlichtingendienst AIVD zegt dat ze heeft voorkomen dat een Russische spion is geïnfiltreerd in het Internationaal Strafhof in Den Haag. Dat Strafhof onderzoekt momenteel een reeks oorlogsmisdaden die door Rusland in Oekraïne zouden zijn begaan. Volgens Kenneth Lasoen, expert inlichtingendiensten aan het Clingendael Instituut in Den Haag is dit een grote tegenslag voor Rusland.
Een zekere Sergej Vladimirovitsj Tsjerkasov probeerde in april met de Braziliaanse nationaliteit Nederland binnen te komen. Hij wilde als stagiair aan de slag gaan bij het Internationaal Strafhof in Den Haag. Dat had hem ook aanvaard.
De spion kon onderschept worden op de luchthaven, dankzij een tip van een andere inlichtingendienst aan het AIVD. Hij werd kort daarna op een vliegtuig naar Brazilië gezet, waar hij voor een rechter zal moeten verschijnen.
Jarenlange operatie
De valse identiteit van de man ging jaren terug. "Dit was een jarenlange operatie van de GRU (Russische militaire inlichtingendienst, red.) die veel tijd, energie en geld heeft gekost", vertelde het hoofd van de AIVD, Erik Akkerboom, aan het Britse persagentschap Reuters.
Volgens Kenneth Lasoen, expert inlichtingendiensten aan het Clingendael Instituut in Den Haag, zijn de Russen heel bedreven in het creëren van een valse identiteiten voor hun spionnen. "Het verhaal was tot in de puntjes uitgewerkt", zegt hij in "De ochtend" op Radio 1. "De man kon de Braziliaanse nationaliteit bemachtigen en zo studeren in het Trinity College in Dublin en aan de Amerikaanse Johns Hopkins Universiteit. Op die manier kon hij kandideren voor een stageplek bij het Internationaal Strafhof."
Beluister hier het volledige gesprek met Kenneth Lasoen, expert inlichtingendiensten, in "De ochtend" op Radio 1:
Nederlandse inlichtingendienst voorkomt dat Russische spion in Internationaal Strafhof infiltreert
Bedreiging van hoogste niveau
Het AIVD classificeert dit voorval als een bedreiging van het hoogste niveau. Als de man de job had gekregen, dan had hij daar inlichtingen kunnen verzamelen, bronnen kunnen spotten of rekruteren en toegang kunnen krijgen tot digitale systemen. Ook had hij mogelijk strafzaken binnen het Strafhof kunnen beïnvloeden.
"Het Internationaal Strafhof onderzoekt momenteel een heel reeks oorlogsmisdaden in Oekraïne, maar er lopen ook nog onderzoeken naar Russische oorlogsmidaden in Georgië van de oorlog in 2008", zegt Lasoen.
Waarschuwing voor andere instellingen
De AIVD zegt dat ze ervoor gekozen heeft om de zaak publiek te maken, om zo de werking van de Russische inlichtingendiensten bloot te leggen en andere internationale instellingen te waarschuwen.
Het is niet de eerste keer dat een Rus die ervan verdacht wordt te spioneren, in Nederland wordt onderschept. De voorbije jaren werden al meer dan 20 vermoedelijke Russische spionnen het land uitgezet. Rusland heeft telkens elke betrokkenheid ontkend.
Volgens Lasoen toont dit voorval aan dat het steeds moeilijker wordt om een valse identiteit te creëren. "Dit is zeker een tegenslag voor Rusland. De Russen zijn zeer bedreven in deze praktijk, maar de technische mogelijkheden van vandaag, zoals gezichtsherkenning, maken het steeds moeilijker. Je vindt veel sneller online sporen terug van wie die persoon echt is. Zoals in dit geval een foto van de man in Russisch uniform."
De man zal nu voor de rechter moeten verschijnen in Brazilië. "Ofwel wordt hij bestraft, ofwel zal hij ingeruild worden voor een westerse inlichtingenagent die vastgehouden wordt in Rusland", besluit Lasoen.