Kamer keurt hervormde auteurswet goed, maar die baart de Belgische muzieksector zorgen
In de Kamer is het wetsontwerp over de hervormde wet over de auteursrechten goedgekeurd. Daarmee zet ons land, ruim een jaar te laat, een Europese richtlijn om in Belgisch recht. Doel: een eerlijkere vergoeding voor het werk van artiesten en journalisten dat op internetplatformen wordt gebruikt. Toch komt er kritiek uit de Belgische muzieksector.
Het was vrij groot nieuws in 2019, de hervorming van het auteursrecht door Europa. Het Europees Parlement wilde dat aanpassen aan de 21e eeuw, door ervoor te zorgen dat de artiesten en journalisten ook effectief centen krijgen voor hun werk als dat wordt verspreid op grote internetplatformen als YouTube of Facebook.
De richtlijn moest twee jaar na de stemming worden omgezet in Belgisch recht, maar ons land heeft er een jaar extra over gedaan. Gisteravond keurde de plenaire Kamer alsnog de hervormde wet goed.
Opvallend: ons land gaat op sommige vlakken zelfs verder dan de Europese richtlijn. Zo is hier ook voorzien dat bijvoorbeeld studiomuzikanten recht hebben op een extra vergoeding als hun werk te horen is op pakweg YouTube, TikTok en zelfs Spotify. Die bedrijven moeten dus voortaan onderhandelen met de Sabams van deze wereld over de toestemming voor het gebruik van werken en de vergoeding daarvoor.
De wet bindt ook de strijd aan met grootschalige online inbreuken op het auteursrecht en de zogenaamde naburige rechten, door de invoering van een specifieke gerechtelijke procedure.
Muzieksector bezorgd
De richtlijn en het Belgische wetsontwerp moeten artiesten dus ten goede komen, maar onder meer in de muzieksector heerst grote bezorgdheid. Met name de uitbreiding van de Belgische wet naar muziekdiensten als Spotify, Deezer of Apple Music doet hen vrezen dat die hen nog minder zullen uitbetalen als ook beheersvennootschappen (zoals pakweg Sabam) er zich tussen wringen. Veel muziekproducenten hadden tot dusver zelf overeenkomsten muziekstreamingdiensten.
"Belgische labels zullen kansen moeten zoeken buiten onze grenzen en muziekdiensten als Spotify, Deezer en Apple Music zullen hun prioriteiten in België heroverwegen", vrezen Michel Lambot en Kenny Gates, de oprichters van PIAS, de grootste Belgische speler in de muzieksector. Dat schreven ze in een opiniestuk in De Tijd. "België zal veel minder aantrekkelijk worden, investeringen zullen opdrogen, net als het Belgische muziekecosysteem."
Vrees voor filters
Pleitbezorgers van een vrij internet vrezen een vergelijkbaar fenomeen: dat het erop zal uitdraaien dat voortaan slechts enkele grote eigenaars van auteursrechten zullen onderhandelen met de paar grote platformen en dat de rest uit de boot zal vallen.
De critici zien ook het risico dat die grote internetplatformen voor de zekerheid filters zullen instellen die het moeilijker maken om creatieve inhoud te delen. Dat "overblokkeren" zou dan inhoud treffen die niks te maken hebben met die auteursrechten of die gebruik maken van uitzonderingen, zoals een parodie of citaatrecht.
Moet gezegd: in landen als Nederland en Frankrijk, waar de richtlijn al langer is omgezet, zijn er tot dusver geen alarmerende situaties opgedoken. Wel hebben in Frankrijk de grote mediagroepen lang met Google moeten onderhandelen over een vergoeding voor de fragmenten van nieuwsberichten die opduiken in de zoekresultaten van de zoekmachine. In Nederland zijn die gesprekken nog niet zo lang geleden van start gegaan.
