Rusland boos om Litouwse landblokkade van goederen naar Russische exclave Kaliningrad
Litouwen blokkeert sinds het voorbije weekend de doorvoer over land van goederen vanuit Rusland naar de Russische exclave Kaliningrad. "Een ongeziene schending van het internationale recht", reageert het Kremlin. Litouwen zegt dat het gewoon de sancties van de Europese Unie toepast.
Kaliningrad is een stuk Russisch grondgebied dat ingeklemd ligt tussen Polen en Litouwen, los van het moederland. Rusland voorziet Kaliningrad van goederen via een spoorwegverbinding die dwars door Litouwen loopt. Zo'n 100 treinen per maand rijden heen en weer tussen Rusland en Kaliningrad.
Kaliningrad aan de Baltische Zee of Oostzee is pas sinds de Tweede Wereldoorlog Russisch grondgebied. Daarvoor was het een belangrijke Duitse stad, Königsberg. De filosoof Immanuel Kant werd er geboren en ligt er begraven. Na de Tweede Wereldoorlog werden Russen naar de stad en de omgeving gestuurd om er de verdreven, gevluchte of vermoorde Duitse inwoners te vervangen. Kaliningrad werd een belangrijk militair bolwerk met de thuishaven van de Baltische vloot in Baltiisk.
De regio ging op slot voor buitenlanders. Pas na de val van de Sovjet-Unie konden zij de regio weer legaal bezoeken. Kaliningrad bleef na 1991 verweesd achter als exclave (een gebied dat politiek gezien wel, maar geografisch niet met het moederland is verbonden), omringd door Litouwen en Polen, intussen beide lid van de Europese Unie en de NAVO.
Maar een deel van die goederen wordt sinds zaterdag tegengehouden door Litouwen. Het gaat onder meer om kolen, metalen en bouwmateriaal: producten die wegens de oorlog in Oekraïne niet meer door de EU aan Rusland mogen worden geleverd. Treinen met dergelijke goederen aan boord worden bij de Litouwse grens tegengehouden. Volgens de gouverneur van Kaliningrad gaat het om ongeveer de helft van al het goederentransport.
"Kremlin-kritische kracht binnen EU"
Litouwen zegt dat het met de blokkades enkel de sancties toepast die de EU aan Rusland heeft opgelegd wegens de inval in Oekraïne. Rusland kan Kaliningrad ook blijven bevoorraden via zee. Maar het Kremlin reageert boos op de blokkade en zegt dat die "een schending is van het internationale recht". Het Kremlin verwijst naar een partnerschapsovereenkomst tussen de EU en Rusland waarin is bepaald dat geen van beide partijen de doorvoer van de ander mag verstoren.
Litouwen sloot eerder ook al zijn luchtruim voor Russische vliegtuigen. Die opstelling van de regering, als een zeer Kremlinkritische kracht binnen de EU, wordt door de meerderheid van de Litouwers, zo'n 80 procent, gesteund. Dat zegt correspondent Koen Verhelst in de Baltische Staten.
BELUISTER - "Dit is een heel vreemd stukje Europa", zegt correspondent Koen Verhelst:
Rusland boos vanwege Litouwse blokkade van Kaliningrad
"Dit is een vreemd stukje Europa, en een heel strategisch gebied voor de NAVO, waar het NAVO-gebied heel smal is. Het wordt wel vaker aangehaald als een potentieel punt waar het fout zou kunnen gaan als Rusland dat in zijn hoofd haalt. We gaan een spannende tijd tegemoet in deze regio."