Een portie verbeelding voor groot en klein: zomerse tips voor expotrips 

Otobong Nkanga uit Nigeria woont en werkt al een tijd in Antwerpen. Ze is internationaal een van de meest toonaangevende kunstenaars van dit moment. In het Sint-Janshospitaal in Brugge creëerde ze een reusachtig wit keienlandschap, als een plek voor bezinning, maar ook voor connectie. Ze bekleedde de muren van het historische gebouw met monumentale tapijten en textielsculpturen en ze verwerkt ook specerijen en kruiden in haar werk. Spannend. "Underneath the Shade We Lay Grounded” van Otobong Nkanga in het Sint-Janshospitaal in Brugge tot 25 september.

Verrassend: van de beroemde Rubik-kubus kun je ook kunst maken, met de kleurige vakjes in een andere 3D-vorm of in vlakken naast elkaar gezet. Dat bewijst de Franse anonieme stads- en pixelkunstenaar Invader. In het MIMA in Brussel palmt hij vier verdiepingen in met meer dan 100 kleurrijke mozaïekwerken. Tot 8 januari in MIMA Brussel.

Op de oever van de Schelde in Sint-Amands ligt de graftombe van de 19e-eeuwse dichter Emile Verhaeren en in het gelijknamige museum kun je deze zomer naar een tentoonstelling met een eeuwig aantrekkelijk thema: bomen. Met werk van onder meer Koenraad Tinel of Patrick Van Caeckenbergh en gedichten van Peter Holvoet-Hanssen en natuurlijk Verhaeren zelf. Tot 4 september in het Emile Verhaerenmuseum in Sint-Amands.

Ridder Muis en Draak zijn bekend van de boeken van Dirk Nielandt en Marjolein Pottie en van de tekenfilms op Ketnet. Er is ook een doe-expo over Ridder Muis en die bekoorde eerder al 10.000 kinderen in Oostende. Nu kan dat in Vlaams-Brabant. Deze zomer opent het Kasteel van Horst nog één keer de deuren voordat in november de restauratiewerken van start gaan. De grote Ridder Muis Doe-Expo voor kinderen van 2 tot 8 jaar, tot 31 augustus in het ultieme ridderkasteel, dat van Horst.

Het fabelachtige graf van de Egyptische farao Toetanchamon net zoals ontdekker Carter het te zien kreeg: die ervaring kun je meemaken in een leerrijke expo in Brussel met kopieën van de originele schatten, waarmee drie onderaardse ruimtes waren volgestouwd. In november is het 100 jaar geleden dat het graf werd ontdekt in Egypte. De tentoonstelling loopt tot begin januari in Tour & Taxis in Brussel. 

En waarom eens niet door het Koninklijk Paleis in Brussel struinen en je vergapen aan de kristallen luchters en de vergulde ornamenten? De hele zomer zijn de salons en zalen waar het vorstenpaar gasten ontvangt, te bezoeken. Er zijn ook drie tentoonstellingen: over koning Boudewijn, over klimaat en wetenschap (aan de hand van legblokjes!) en over de projecten van de federale wetenschappelijke instellingen. Het Koninklijk Paleis is open tot 28 augustus. Gratis, maar mits reservatie via deze link.

Honderd jaar geleden werd Jean-Baptiste “Toots” Thielemans geboren in de Marollen. Hij werd een internationaal gerenommeerd jazz-muzikant, op gitaar en mondharmonica. Het MIM, het muziekinstrumentenmuseum van Brussel, werkte samen met de Koninklijke Bibliotheek voor deze mooi vormgegeven expo, vol archiefmateriaal en vooral uren muziek in je hoofdtelefoon. Wedden dat je “Bluesette” de rest van de dag loopt te fluiten? Toots 100. The sound of a Belgian legend tot 31 augustus in de Koninklijke Bibliotheek in Brussel.

Een gedicht afhalen in een drive-in of de zon laten ondergaan op bestelling? De verbeelding is weer aan de macht in de Westhoek. Vorige zomer bracht Kunstenfestival Watou kunstenaars in een tentenkamp bijeen om op nieuwe ideeën te broeden. Het lichtvoetige resultaat is nu te zien in het beroemdste grensdorp van Vlaanderen, met veel jonge artiesten en een prominente rol voor de poëzie. Tot en met 4 september in Watou.

De puinhopen van Oekraïne zien we elke dag in het Journaal. Hoe artiesten die oorlogsrealiteit ervaren, verwerken en verbeelden is te zien op "Imagine Ukraine", met werk van hedendaagse Oekraïense kunstenaars. 

In het MUHKA in Antwerpen en het Europees Parlement in Brussel. Tot 28 augustus.

Elke twee jaar barst een feest van de schilderkunst los in drie musea langs de Leie in Oost-Vlaanderen, met schilders van vroeger en nu broederlijk en zusterlijk naast elkaar. Mudel in Deinze zoekt uit hoe hedendaagse kunstenaars naar hun voorgangers kijken; het Raveelmuseum in Machelen onderzoekt schilderstechnieken onder de noemer “Scribble, dabble, splatter and smear” en Museum Dhondt-Dhaenens in Sint-Martens-Latem onderzoekt werk dat de tijd op een andere manier registreert. Drie musea, op fietsafstand langs de zeer fietsvriendelijke Leie. Tot 2 oktober.

De heruitgave van de roman "Boerenpsalm" van Felix Timmermans was enige tijd geleden het best verkochte boek in Vlaanderen, mede dankzij de aanprijzingen van Bart Van Loo. Het Jakob Smitsmuseum in Mol kiest hetzelfde thema, met beeldend werk van Felix Timmermans zelf en voorts kunstwerken van Koen Broucke en Jakob Smits. Tot 28 augustus.  

De vroegere militaire Asiat-site in Vilvoorde is niet enkel het mysterieuze decor voor het vooruitstrevende Horst-dancefestival, maar ook voor een expo met kritische hedendaagse kunst, die het dit jaar vooral heeft over (de-) kolonisering. Multimediaal en immersief. Niet te missen: de ademende walvis van Laure Provost met afval van de festivalgangers in haar buik. Horst expo tot 31 juli.

Geel is de stad van de heilige Dimpna, patrones van de geesteszieken. In de Sint-Dimpnakerk zijn ware kunstschatten te zien: zeven pas gerestaureerde panelen met de legende van Dimpna, rond 1505 geschilderd door Goossen van der Weyden, kleinzoon van Rogier.  Het verhaal wordt tot leven gebracht door acteurs Nico Sturm en Tom Audenaert. Het Gasthuismuseum toont nog meer afbeeldingen van Dimpna, onder meer "santjes" of heiligenprentjes uit vroeger tijden. Tot 28/8.

De Cubaanse kunstenaar Ricardo Brey woont al meer dan 30 jaar in ons land. Hij put uit de Afro-Cubaanse cultuur, uit persoonlijke herinneringen en uit mythes, legendes en verhalen. In museum Hof van Busleyden in Mechelen presenteert hij de expo “Gap in the clouds”, een positief statement en een teken van hoop in deze roerige tijden. Met als blikvanger een reeks geheimzinnige, besloten dozen. Tot 28 augustus.

Oostende gaat al jaren prat op indrukwekkende streetart. Daar zijn recent nog 12 muurschilderijen bijgekomen, van de hand van internationale artiesten. Alles samen is Oostende  71 murals rijk, allemaal te ontdekken via de app van The Crystal Ship. 

“Dit is geen piemeltentoonstelling”, zegt de curator van het Gentse wetenschapsmuseum GUM over “Phallus? Norm en vorm”.  Wat het dan wel is? Een expo op het snijvlak van wetenschap en kunst die toch wel de blik naar beneden richt, op de mannelijke, maar ook de vrouwelijke geslachtsorganen. Elke dag open behalve woensdag, tot 8 januari.

Ook in Gent stelt Wim Opbrouck tentoon. We kennen hem als gevierd acteur, presentator, zanger, accordeonist, maar hij tekent ook al zijn hele leven. In Museum Dr. Guislain presenteert hij onder meer tekeningen over zijn dada: walvissen. Op de binnenplaats van het museum ligt trouwens zo'n levensgroot zeezoogdier.

Opbrouck tekende ook tijdens de opnames van de legendarische tv-reeks "Het eiland", waarin hij Frankie "Zever. Gezever." Loosveld speelde. De vele portretten die hij van Sammy Tanghe maakte, gespeeld door Bruno Vanden Broecke, zijn te zien op de expo "Open hart" in Museum Dr. Guislain in Gent tot 8 januari.

"De kleine prins" is een wereldberoemd filosofisch sprookje van de Fransman  Antoine de Saint-Exupéry. De dromerige sfeer van het verhaal opsnuiven kan in Paleis 2 op de Heizel, waar ook het avontuurlijke leven van de schrijver uit de doeken wordt gedaan, aan de hand van veel archiefmateriaal. De expo is wegens groot succes verlengd tot  6 november.

De tweejaarlijkse hoogmis van de hedendaagse kunst in Venetië is goed voor een ontdekkingstocht van meerdere dagen. In het Belgische paviljoen stelt Francis Alÿs een “mondiale speeltuin” voor. Hij filmde de voorbije jaren kinderspelen in de hele wereld, van Congo tot Mexico en liet zich inspireren door Bruegel. De 59e Biënnale van Venetië loopt tot 27 november.

De Belgische illustrator en beeldend kunstenaar Jean-Michel Folon (1934-2005) is wereldbekend voor zijn aquarellen in pastelkleuren, dromerige landschappen, duiven en pacifistische thema’s. Je kunt zijn werk ontdekken in het aantrekkelijke en heel kindvriendelijke Folon-museum in Terhulpen, maar deze zomer ook in Vaticaanstad in Rome, mocht je in de buurt zijn. Het is daar de eerste post-coronatentoonstelling. "L’etica della poesia" van Folon, tot 27 augustus in de Vaticaanse musea.

De Brit Antony Gormley, een van dé kunstenaars van onze tijd, vertelt een groot verhaal over de mens in de ruimte. In museum Voorlinden nabij Den Haag doet hij dat zowel binnen als buiten, in het fraaie park. Een leuke expo voor kinderen ook, om in allerlei constructies te klimmen, in een kamer met blacklight op verkenning te gaan of de tientallen bronzen beelden van Gormley te zoeken, verstopt in het bos. Ground van Antony Voorlinden tot en met 25 september in museum Voorlinden in Wassenaar (NL).

Elke vijf jaar is het Duitse Kassel het mekka van de hedendaagse kunst, met ooit nog Jan Hoet als curator. Dit jaar is dat het Indonesische collectief ruangrupa. Geen peperdure galeriekunst, maar artistieke interventies van groepen uit de hele wereld. 

De Belgische kunstenaar Tom Bogaert brengt er een installatie, in samenwerking met een collectief uit Haïti. Bogaert is trouwens ook actief op het Kunstenfestival Watou deze zomer. Er is een werk verwijderd van Documenta, dat als antisemitisch werd ervaren. Documenta Fifteen in Kassel tot 25 september.

Het Joods Museum van Brussel toont minimalistische kunst van de hand van de Amerikaan Sol LeWitt. Geometrische vormen, streepjes en vlakken in opvallende kleuren of net in zwart-wit. Een duizelingwekkende tentoonstelling, elke dag open behalve op maandag, tot 31 juli. 

Winkeltje spelen vroeger en nu kan in het Industriemuseum in Gent. Van de buurtwinkel-met-zegeltjes tot de "homo delivero". Nostalgie verzekerd en de kritische kijk op consumeren krijg je er gratis bij. Tot 28 augustus, elke dag behalve woensdag.

Bijzondere materialen gebruikt kunstenaar Kasper Bosmans voor zijn schilderijen, tekeningen, installaties en performances. Wat dacht je van kunst met melk, zand en marmer? Te ontdekken in museum Wiels in Brussel.  Tot 14 augustus.