"Rampzalige dwaling": paus verontschuldigt zich voor kostscholen in Canada waar duizenden kinderen omkwamen
Tijdens een bezoek aan een voormalige Canadese kostschool heeft paus Franciscus zijn verontschuldigingen aangeboden voor de rol die de katholieke kerk heeft gespeeld in de onderdrukking van generaties inheemse kinderen. Hij noemt de kostscholen een "rampzalige dwaling, onverenigbaar met het evangelie". In de 19e en 20e eeuw kwamen duizenden inheemse kinderen in die kostscholen om door miserabele leefomstandigheden en mishandeling.
Duizenden inheemse bewoners van Canada zijn samengekomen bij de Ermineskin Indian Residential School, een van de 139 voormalige kostscholen waar kinderen van de inheemse bevolking in de 19e en 20e eeuw gedwongen naartoe moesten. De kinderen moesten ontbering en misbruik doorstaan, duizenden onder hen kwamen om het leven.
Overlevenden en hun families luisteren nu naar de langverwachte verontschuldiging van paus Franciscus, voor de rol die de katholieke kerk gespeeld heeft in het misbruik en de culturele onderdrukking van generaties inheemse kinderen in Canadese, katholieke kostscholen. Ook de Canadese premier Justin Trudeau is aanwezig.
"De plaats waar we bijeenkomen, hernieuwt het diepe gevoel van pijn en berouw in mij, dat ik in de afgelopen maanden heb gevoeld", aldus paus Franciscus. "Ik denk terug aan wat jullie me vertelden over het lijden dat jullie hebben doorstaan in de kostscholen. Dat zijn trauma's die op een bepaalde manier hernieuwd worden, telkens als erover gepraat wordt."
BEKIJK - "Ik verontschuldig mij voor de manier waarop veel christenen jammer genoeg de koloniale mentaliteit steunden van de machten die de inheemse volkeren onderdrukten. Ik verontschuldig mij", zegt de paus:
De paus verontschuldigt zich voor het "vernietigende" beleid van gedwongen aanpassing aan de christelijke cultuur in de kostscholen. Hij noemt de kostscholen een "rampzalige dwaling die onverenigbaar is met het evangelie".
De plaats waar we bijeenkomen, hernieuwt het diepe gevoel van pijn en berouw in mij
BEKIJK - Het moment dat Paus Franciscus een ceremoniële verentooi opzet:
Paus Franciscus verontschuldigt zich ook voor christelijke steun aan wat hij een "koloniale mentaliteit" noemt. "Met schaamte en ondubbelzinnig, smeek ik nederig om vergeving voor het kwaad dat door zoveel christenen is begaan tegen de inheemse volkeren", zo klinkt het.
De paus roept ook op tot een diepgaand onderzoek naar de kostscholen en wil meer hulp om de overlevenden en de nakomelingen van kinderen uit de kostscholen te ondersteunen in hun herstel.
Ik smeek nederig om vergeving voor het kwaad dat door zoveel christenen is begaan tegen de inheemse volken
Massagraven
De verontschuldigingen van de paus op Canadese grond zijn van groot belang voor veel Canadese, inheemse gemeenschappen. In de 19e eeuw en 20e eeuw zijn er zo'n 150.000 inheemse kinderen weggehaald bij hun familie. De kinderen werden gedwongen om naar kostscholen te gaan, die vaak uitgebaat werden door katholieke kerken en gefinancierd door de Canadese regering. Daar moesten ze hun eigen cultuur en religie inruilen voor het christendom.
De leefomstandigheden op die kostscholen voor inheemse kinderen waren miserabel. Duizenden kinderen zijn er omgekomen, vaak door ondervoeding, infecties of mishandeling. Dat blijkt ook uit de massagraven met kinderlijkjes die de afgelopen jaren in Canada in de buurt van verschillende kostscholen zijn aangetroffen.
Een onderzoekscommissie concludeerde dat ruim 3.000 kinderen zijn omgekomen in de scholen. Waarschijnlijk ligt het werkelijke cijfer nog veel hoger.
Langverwachte spijtbetuiging
De Canadese regering heeft al toegegeven dat kinderen van de oorspronkelijke Canadese bevolking massaal fysiek en seksueel misbruik moesten ondergaan in de kostscholen. In 2008 verontschuldigde de toenmalige regering zich voor het schoolsysteem.
Op de "historische spijtbetuiging" van de katholieke kerk was het wachten tot april dit jaar. Nu heeft de paus zijn verontschuldigingen dus nog eens herhaald op Canadese grond. Een belangrijke erkenning voor het leed van de oorspronkelijke bewoners van Canada, want tot op vandaag zijn de wonden nog erg diep en blijft de kloof tussen de Canadese bevolkingsgroepen groot.
Dat wordt onder meer duidelijk in de achtergestelde positie van de Inuit en First Nations. Inheemse vrouwen zouden volgens een studie uit 2019 dertien keer zoveel kans lopen om vermoord te worden of vermist te raken. Ook de levensverwachting bij inheemse vrouwen ligt gemiddeld vijf tot zeven jaar lager.
