Liveblog - "God save the King" weerklinkt in St Paul's Cathedral, Charles III belooft "levenslange dienstbaarheid"

• Om 11 uur (Belgische tijd) wordt Charles tijdens een bijeenkomst van de Accession Council officieel uitgeroepen tot koning. Zijn oudste zoon, kroonprins William, zal daarbij aanwezig zijn.
• Om 12 uur (Belgische tijd) zal de proclamatie, waarin het koningschap van Charles formeel wordt bekendgemaakt, worden voorgelezen vanop het balkon van het paleis.
• Om 13 uur (Belgische tijd) wordt diezelfde proclamatie voorgelezen bij de Royal Exchange in Londen. Zondagmiddag gebeurt dat ook in Schotland, Noord-Ierland en Wales.
• Sinds het overlijden van de Queen, gisterenavond, hangen de vlaggen in het Verenigd Koninkrijk halfstok. Dat wordt morgen voor 26 uur opgeheven voor de nieuwe koning. Als de proclamatie in Schotland, Noord-Ierland en Wales is voorgelezen, moeten ze weer halfstok hangen tot het einde van de officiële rouwperiode.
• Tussen 15 en 23 uur komt het Britse parlement bijeen om koningin Elizabeth te herdenken.

VK-kenner Ivan Ollevier ging na de speech van koning Charles III op pad om te horen wat de Britten ervan vonden. "Wat hen vooral ontroerd heeft, is het eerbetoon dat hij deed aan zijn moeder", vertelt hij in "Laat". "De familie staat nu niet bepaald bekend om haar emotionele uitbarstingen, ze is nogal terughoudend. Dit was een emotionele, maar toch serene toespraak die bij veel Britten toch wel enige indruk heeft gemaakt."

De Queen was enorm geliefd in het Verenigd Koninkrijk (en ver daarbuiten). Britten hopen dan ook dat Charles het op dezelfde manier zal aanpakken. "Ze hopen dat hij haar stijl zal aanhouden, haar manier van omgaan met mensen. Ze hebben daar goede hoop op want Charles kan een innemende persoonlijkheid zijn. Je zag dat vanmiddag toen hij de mensen begroette. Dat gebeurde hartelijk, hij keek ze in de ogen en kwam sympathiek over."

De hele dag zijn mensen naar Buckingham Palace afgezakt om stil te staan bij het overlijden van koningin Elizabeth II. Voor de poorten van het paleis liggen inmiddels honderden boeketten met bloemen. Ook vanavond zijn er nog heel wat mensen op de been.

De Brandenburger Tor, het historische monument in Berlijn, is vanavond gehuld in de vlag van het Verenigd Koninkrijk ter herdenking van de koningin.

De Amerikaanse president Joe Biden zal aanwezig zijn op de begrafenis van Queen Elizabeth II. Ook EU-Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, zullen naar Londen reizen om afscheid te nemen van de koningin.

De exacte datum van de begrafenis is nog niet bekendgemaakt.

Terwijl velen rouwen om de dood van de Britse koningin Elizabeth II, worden ook kritische bedenkingen gemaakt bij het instituut van de monarchie en de rol die de Queen de voorbije zeventig jaar heeft gespeeld in de (de)kolonisatie van het Britse koloniale rijk. "Een legitiem perspectief waar we best oor naar hebben", zegt Idesbald Goddeeris, historicus aan de KU Leuven.

Ook aan Balmoral Castle in Schotland, waar het lichaam van koningin Elizabeth II nog steeds is, komen mensen een laatste groet brengen. "Het aantal mensen is natuurlijk niet te vergelijken met het volk aan Buckingham Palace in Londen", zegt onze reporter Lauwke Vandendriessche die ter plaatse is. "Het is hier natuurlijk veel moeilijker bereikbaar, maar er zijn toch nog zo’n veertig mensen die bloemen komen leggen en hier even rusten."

"De komende dagen zal nog veel aandacht naar Schotland gaan. Het lichaam van de Queen zal op een gegeven moment overgebracht worden naar de officiële koninklijke residentie in de Schotse hoofdstad Edinburgh. Na verloop van tijd zal ook een processie plaatsvinden richting St Giles' Cathedral in het centrum van de stad. Daar zullen mensen nog een laatste groet kunnen brengen. Dan pas zal haar lichaam naar Londen worden overgebracht, per trein of vliegtuig.”

“Koningin Elizabeth hield van Schotland, en dat was wederzijds”, zegt Vandendriessche. “Uit een peiling blijkt dat 75 procent van de Schotten haar een goede koningin vond. Zelfs de SNP, de Schotse onafhankelijkheidspartij, zag een onafhankelijk Schotland met Elizabeth aan het hoofd. Nu Charles koning is, die uit dezelfde peiling een pak minder populair blijkt te zijn, maar vooral nu Liz Truss premier is - zij heeft de SNP aandachtzoekers genoemd die je maar beter negeert -, is het maar de vraag hoe de houding van Schotland zal evolueren tegenover de Britse monarchie.”

Eerder vandaag had koning Charles III een kort gesprek met premier Liz Truss in Buckingham Palace. Truss werd afgelopen dinsdag nog officieel aangesteld als premier door Queen Elizabeth II. Ze zijn dus beiden nieuw in hun rol. 

Volgens verschillende Britse media vertelde Charles aan Truss dat de dood van zijn moeder "het moment was waar ik voor vreesde, net zoals vele anderen". 

De ontmoeting duurde ongeveer een half uur. "We zullen niet te veel van je tijd nemen", zei de koning tegen Truss. "Het was zo ontroerend toen we hier aankwamen. Al die mensen die hun deelneming betuigden en bloemen kwamen brengen", zei hij ook nog.

Aan het einde van de herdenkingsplechtigheid voor de Queen in St Paul's Cathedral hebben de aanwezigen samen het volkslied van het Verenigd Koninkrijk gezongen. Dat was voor het eerst in 70 jaar met de woorden "God save the King" in plaats van "God save the Queen". Voor veel Britten dus de eerste keer dat ze die zin in de mond namen.

In zijn speech beloofde koning Charles III zijn volk met hetzelfde plichtsbesef te dienen. Toch zal hij een heel ander soort vorst zijn dan zijn moeder dat was, denkt correspondente Lia van Bekhoven. "Hij gaat op heel andere dingen de nadruk leggen. De Queen zei niets wat ook maar in de verste verte geconstrueerd kon worden als zijnde omstreden. Koning Charles is helemaal anders. Ik denk dat hij veel meer een koning zal zijn die de grenzen opzoekt."

In St Paul's Cathedral, in Londen, is een herdenkingsplechtigheid aan de gang voor de Queen. Heel wat mensen, onder wie ook premier Liz Truss, zijn er samengekomen.

Dienstbaarheid en plicht. Dat wordt volgens Engelandkenner Harry De Paepe het devies van de kersverse koning. Charles III benoemde in zijn speech aan het Britse volk dat hij zo de belofte die zijn moeder heeft gemaakt, wil verderzetten.

"De toon was zeer sereen en in zekere zin ook persoonlijk. Maar het viel mij vooral op dat hij in zijn toespraak meteen heeft geprobeerd de vraagtekens te counteren die rond zijn persoon hangen”, zegt De Paepe. “Het was een heel doordachte speech. Hij had het over zijn nieuwe taak als koning, waarbij het de bedoeling is zijn problemen en liefdadigheidsprojecten los te laten. Hij heeft zelfs Harry en Meghan aangehaald."

"Daarnaast is het opvallend dat hij niet echt heeft gepraat over de problemen waarmee het Verenigd Koninkrijk te maken heeft. Hij heeft vooral gefocust op zijn eigen uitdagingen. Het is opmerkelijk dat hij daar zo voorzichtig mee omgaat."

Verenigd Koninkrijk-kenner Ivan Ollevier is al de hele dag in Londen en sprak met verschillende mensen die bloemen kwamen neerleggen aan Buckingham Palace. "Er hangt een heel ingetogen sfeer, het is heel stil ook", zegt hij in "Het journaal". "Het is ook helemaal anders dan 25 jaar geleden bij de dood van prinses Diana. Toen hing hier een sfeer van massahysterie. Het was ook het moment waarop de monarchie even in nauwe schoentjes kwam te staan. Het is helemaal anders nu."