OVAM keurt eerste fase van bodemsaneringsproject 3M goed: eerste tuinen en velden in Zwijndrecht kunnen worden afgegraven
De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij heeft de eerste fase van het saneringsplan goedgekeurd dat 3M had ingediend. Dat saneringsplan slaat op de omgeving die het dichtst bij de fabriek in Zwijndrecht ligt. Daardoor kan 3M beginnen met het saneren van tuinen en landbouwvelden in de nabijheid van de fabriek. De eigenaars en gebruikers van die percelen kunnen evenwel nog beroep aantekenen.
Ten laatste op 1 mei volgend jaar zullen de eerste tuinen en landerijen in Zwijndrecht afgegraven worden, tot 70 centimeter diep. De chemiereus 3M zal de met PFAS vervuilde grond er vervangen door nieuwe grond. Het is de eerste fase van een groter bodemsaneringsproject dat 3M zal uitvoeren in de buurt van zijn fabriek.
3M diende op 29 juli van dit jaar een voorstel in voor de bodemsanering. De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij OVAM laat nu weten dat het, na een consultatieronde en een openbaar onderzoek, groen licht heeft gegeven "mits enkele voorwaarden".
Wanneer 3M precies zal beginnen aan de werken, is nog niet geweten. "Zo snel mogelijk is de bedoeling", klinkt het bij OVAM. "Hoe sneller, hoe liever."
Nog niet duidelijk waar vervuilde grond terecht zal komen
In de eerste fase zal een zone het dichtst bij de fabriek gesaneerd worden, een kleine vierkante kilometer ten zuiden van de N49. In een latere fase volgen er nog twee (veel grotere) zones ten westen daarvan. De eigenaars en gebruikers van die percelen zullen per brief op de hoogte worden gebracht. Zij krijgen dertig dagen de tijd om beroep aan te tekenen.
OVAM verwacht dat de sanering drie tot vier jaar zal duren. Het schat dat er ongeveer 245.000 m³ of 441.000 ton grond afgegraven en vervangen moet worden. Veel zal afhangen van hoe snel het gaat om zo'n massa grond af te graven - en er een geschikte stortplaats voor te vinden.
Want het is de bedoeling dat de afgegraven en met PFAS vervuilde grond naar een stortplaats wordt afgevoerd. Maar welke stortplaats dat wordt, is op dit moment nog niet duidelijk. Desgevraagd benadrukt OVAM dat het aan 3M is om de geschikte stortplaats te vinden. "Zij zijn de saneerder."
In afwachting van definitieve berging zal de grond eerst opgeslagen worden in een tijdelijke opslagplaats. De grond zal daar maximaal 6 maanden lang opgeslagen mogen blijven, en van elke partij grond zal worden geregistreerd waar ze precies vandaan komt en wanneer ze is afgegraven.
Geen 'one size fits all' en een stofbeheersingsverantwoordelijke
OVAM wijst ook op de voorwaarden die het stelt voor de goedkeuring van het saneringsplan. Zo zal er een stofbeheersingsverantwoordelijke worden aangesteld die erop moet toezien dat er geen met PFAS verontreinigd stof verspreid raakt tijdens de graafwerken. Ook het agentschap Zorg en Gezondheid zal daarbij betrokken worden.
De manier waarop de gronden gesaneerd worden, zal ook variëren van locatie tot locatie, klinkt het bij OVAM. "Er wordt gevraagd om het saneren van de tuinen zo goed mogelijk te clusteren, te plannen en waar mogelijk een aanpak op maat te voorzien. Die zal moeten afhangen van de soorten tuinen. Dit wordt geen one-size-fits-all-sanering."
Er komt ook een nazorgfase van drie jaar. "In deze periode worden stalen genomen van onder andere groenten en eieren om de concentraties aan PFAS na de sanering na te gaan. Ook de toestand van bomen en planten wordt in deze periode opgevolgd."
In juli zegde 3M nog een bedrag van 571 miljoen euro toe dat onder meer gebruikt zou worden voor de sanering van de omgeving van de fabriek.