"Red Star Line", "De störm", "Mémé" of "Mein Gent": 10 podiumtips voor 2023

Tutti Fratelli, de sociaal-artistieke werkplaats in Antwerpen waar mensen maatschappelijke kansen krijgen via culturele projecten, verloor vorig jaar bezielster Reinhilde Decleir, die zelf opgroeide in armoede. 

Onder leiding van haar opvolger, acteur Nico Sturm, viert het gezelschap dit jaar zijn 15-jarige bestaan met "De störm", een bewerking van het stuk "The tempest" van William Shakespeare door schrijver Tom Lanoye, bedoeld als een cadeau van Lanoye voor Decleir. 

"Jammer genoeg zal ze de première nu niet meer meemaken", zei Sturm begin april vorig jaar. "Voor Reinhilde was het heel belangrijk om de lat artistiek hoog te leggen en de verbeelding zijn gang te laten gaan. Niet alleen gezellig samen zijn, maar ook discipline, concentratie en je verliezen in de tekst en in elkaar. Dan maak je even de wereld tot een betere plek."

Première: 13 januari in De Roma in Antwerpen

Ook op 13 januari staan De Roovers trouwens met een bewerking van "The tempest" in samenwerking met Antwerp Symphony Orchestra in de Koningin Elisabethzaal in Antwerpen, een combinatie van theater en symfonische muziek. 

"1984" van George Orwell uit 1948 is in Rusland als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne opnieuw een bestseller. Bij ons inspireerde de roman over een staat waarin de overheid (Big Brother) elk aspect van het menselijke leven controleert, theatermakers Freek Vielen en Rosa Vandervost om een actuele voorstelling te maken voor wie 15 of ouder is. 

Volgens Vielen zijn er ook vandaag nog te veel landen waar dictators aan de macht zijn en er geen vrije meningsuiting is. "Ook in het Westen staat de democratie steeds meer onder druk", benadrukt hij. "We moeten daar waakzaam voor zijn. Het knappe aan "1984" is dat het zo'n helder en krachtig verhaal is. Het doorstaat al 75 jaar de tand des tijds. De personages zijn meeslepend en de mechanismen en filosofieën over onderdrukking worden helder verwoord." 

Première: 10 februari in hetpaleis in Antwerpen

Gunter Lamoot, you love him or you hate him. Zijn fans hebben acht jaar op een nieuwe theatershow moeten wachten, maar nu "is Lamootje back". De "omnimediale" (zoals hij zichzelf omschrijft) comedian met de soms choquerende grappen laat dit jaar zijn zesde theatershow "The one and lonely" op de Vlaming los. 

Die kondigt hij voorlopig nog vaag aan op zijn website: "In feite is ’t heel simpel: ’t is veel te lang geleden en ik wil jullie van alles laten zien en horen. Verhalen. Kluchtjes. Oneliners. Ideetjes. Sketchen. Ontboezemingen. Beelden. Geluiden. En vrees niet, ik ga jullie niet zot maken. Een bonte avond op z’n Lamootjes. Echt waar. ’t Is de moeite."

Première: 4 maart in cc De Grote Post in Oostende

Toneelspelersgezelschap STAN maakt opnieuw een bewerking van een film van de Iraanse filmmaker Asghar Farhadi. Zijn met een Oscar bekroonde film "A separation" vertaalden ze in 2020 al naar het podium. Nu doen ze hetzelfde met wat door velen als zijn beste film omschreven wordt: "About Elly" (2009). 

Elf toneelspelers, van verschillende generaties en afkomsten, onder wie Anna Franziska Jäger, Mokhallad Rasem, Manizja Kouhestani en Haider Al Timimi, spelen mee in deze voorstelling over twijfel, vriendschap, eer en verraad, die zich afspeelt aan de Kaspische Zee, waar een groep vrienden met hun kinderen een weekend doorbrengt. Wanneer kleuterjuf Elly plots verdwijnt, is het gedaan met de solidariteit en is het ieder voor zich.  

Première: 9 maart in het Toneelhuis in Antwerpen 

Wie dit voorjaar wil genieten van een luxueus operabad, kan in De Munt in Brussel naar "Bastarda". Gaetano Donizetti wijdde vier opera's aan de periode rond de beroemde koningin Elizabeth I Tudor (1533-1603): "Elisabetta al castello di Kenilworth" (1829), "Anna Bolena" (1830), "Maria Stuarda" (1834) en "Roberto Devereux" (1837). 

Regisseur Olivier Fredj en dirigent Francesco Lanzillotta smelten ze samen tot een ambitieus portret van de koningin. Het resultaat is een zes uur durende voorstelling, gespreid over twee avonden, die je in het ideale scenario allebei bijwoont. "For better, for worse..." vertelt het verhaal van haar kindertijd en plotse rise naar de troon. "... Till death do us part" is het relaas van haar onvermijdelijke ondergang. 

Première: 21 maart in De Munt in Brussel 

Dé spektakelmusical van 2023 voor het brede publiek wordt ongetwijfeld "Red Star Line", de opvolger van de succesproductie "40-45" van Studio 100. De musical vertelt het verhaal van Jan en Marie. Als Jan de kans krijgt om in Amerika als ingenieur te gaan werken, vertrekt hij met het schip de Red Star Line vanuit Antwerpen. Zijn vrouw Marie zal hem later achterna reizen, maar hun liefde dreigt ten onder te gaan aan de afstand. 

Onder anderen Jonas Van Geel, Jelle Cleymans, Lotte Stevens, Peter Van Den Begin, Marleen Merckx en Free Souffriau spelen afwisselend mee. Eind vorig jaar waren er al meer dan 100.000 tickets voor de voorstelling verkocht. 

Première: 23 maart in het Studio 100 Pop-up Theater in Puurs 

"Kruistocht in spijkerbroek": voor verschillende generaties is het verplichte lectuur geweest. En nu ligt het jeugdboek van Thea Beckman uit 1973 over de Duitse kinderkruistocht in 1212 aan de basis van "Kruistocht", een hedendaagse familie-opera over de rechten van het kind. Want wereldwijd worden kinderen nog steeds uitgebuit en worden hun rechten geschonden.  

De muziek komt van Lennert en Janus Coorevits van Compact Disc Dummies en meer dan 50 kinderen uit het Kinderkoor Opera Ballet Vlaanderen en Theaterateliers. Ook Jaouad Alloul werkt mee aan de voorstelling, hij sprak er in "Culture club zomer" al over. 

Première: 27 april in Opera Gent

Performer en auteur Sarah Vanhee brengt met "Mémé" een solovoorstelling met in de hoofdrol de geest van haar West-Vlaamse grootmoeders. Allebei besteedden ze het grootste deel van hun leven aan "arbeid", in de twee betekenissen van het woord: kinderen baren en opvoeden en werken in huis en "op het land", altijd in dienst van anderen.

"Mémé" is een ode aan die onzichtbare vrouwen, aan de aarde, aan het leven zelf, aan vrijheid en liefde, aan werk en plezier. Het is "een rituele poging van Vanhee om haar grootmoeders weer tot leven te wekken, opnieuw met hen in contact te komen, met hen te vieren, en dan – op een andere manier – weer afscheid te nemen".

Première: 12 mei tijdens Kunstenfestivaldesarts in Brussel 

Choreografe Anne Teresa De Keersmaeker gaat dit jaar op zoek naar de wortels van dans en de westerse popmuziek. "My walking is my dancing" is een van haar leidende principes, wandelen als basis, een zeer specifieke vorm van bewegen die eigen is aan de mens en waar we ons vaak zelfs niet meer bewust van zijn dat we het doen. 

Het vertrekpunt van de voorstelling is "Walking blues" van bluesartiest Robert Johnson. De jonge singer-songwriter Meskerem Mees componeert speciaal voor de voorstelling samen met Jean-Marie Aerts van TC Matic een reeks adaptaties van "walking songs". 

Première: 31 mei in Théâtre National in Brussel

Door de pandemie moest deze voorstelling al twee keer uitgesteld worden, maar 2023 zou hét jaar moeten worden waarin Frank Van Laecke en Alain Platel eindelijk hun ode kunnen brengen aan "hun Gent", de stad waar ze geboren zijn en al heel hun leven werken. Samen met Steven Prengels maakten ze eerder al beklijvende voorstellingen als "Gardenia" (2010) en "En avant, marche!" (2015). 

"Mein Gent" wordt aangekondigd als "volkstheater pur sang". Acteurs Pascale Platel, Ineke Nijssen en Gorges Ocloo vragen zich af of er misschien zoiets bestaat als het DNA van de Gentenaar of een Gentse canon. 

Première: 28 juni in vierNulvier in Gent