Van "uienkartels" tot trouwen met een uienboeket: hoe uien een luxeproduct zijn in de Filipijnen
Door een grote voedselschaarste in de Filipijnen zijn uien een waar luxeproduct geworden. De schaarste is een voedingsbodem voor smokkelaars en heuse uienkartels. Uien worden het land binnengesmokkeld op allerlei creatieve manieren. Ook de bevolking zelf gaat creatief om met het tekort.
De Filipijnen kampen met een grote voedselschaarste. Voedselprijzen swingen de pan uit, uien zijn inmiddels duurder dan biefstuk. Eén kilo uien kost 700 pesos, dat is ongeveer 12 euro. Een jaar geleden stond die prijs op 3,30 euro per kilo. Onder de bevolking zijn uien een vertoon van luxe geworden. Vooral op sociale media spreekt de schaarste tot de verbeelding. Een foto die viraal gaat, toont hoe een bruid op haar trouwdag een boeket uien vasthoudt.
Uienkartels en smokkelaars
De Rice Watch Action Network, een ngo die zich bezighoudt met handelszaken in de Filipijnen, wijst met de vinger naar een kleine groep van uienhandelaars. Volgens Hazel Tanchuling, medewerker van de ngo, is er een selecte groep van uienhandelaars die de prijzen van uien op de markt kunstmatig hoog houden. De handelaars zouden maar een beperkte voorraad op de markt brengen, om zo nog meer schaarste te creëren.
Als gevolg van de uiencrisis, worden veel uien het land illegaal binnengesmokkeld. Voornamelijk Chinese netwerken ontlopen de douane door producten onder vervalste documenten in te voeren. Groenten worden bijvoorbeeld geklasseerd als sierplanten. Op sierplanten moeten minder taksen betaald worden, dus kunnen de handelaars meer winst maken. De Filipijnse douane nam onlangs voor meer dan 2,6 miljoen euro aan rode en witte uien in beslag. Ze werden uit China binnengesmokkeld en als visballetjes gedeclareerd.
Een andere manier waarop voedsel wordt binnengesmokkeld is door het te categoriseren als "ondergewaardeerd". De regering speelt hier ook een rol in. In 2019 keurde de toenmalige president de Rijsttariefwet goed. Die hield in dat er verschillende tarieven gehanteerd werden voor rijst. Uit douanegegevens van december 2021 blijkt dat uit Vietnam geïmporteerde rijst ten onrechte als minder kwaliteitsvol werd geklasseerd door douaneagenten. Het gevolg is dat de Filipijnse regering zo'n 67 miljoen euro aan douanerechten is misgelopen. De ingevoerde Vietnamese rijst overspoelde vervolgens de markt. De lokale, duurdere rijst kon er niet mee concurreren.
Een kliek Chinese ondernemers wordt rijk op de kap van Filipijnse consumenten en boeren. Het is deze maffia die de landbouwsmokkel in het land in elke fase van het smokkelproces controleert
Klimaatverandering als oorzaak
De grootste factor die bijdraagt aan het voedseltekort is de klimaatopwarming. Tyfoons die Azië treffen, nemen toe in kracht en aantal. Vorig jaar raasde de tyfoon Noru over de Filipijnen waarbij meer dan 80.000 mensen geëvacueerd werden. De klimaatcrisis veroorzaakt ook mislukte oogsten.
Daarnaast heeft de eilandengroep weinig voorzieningen voor de landbouw. Er is een gebrek aan koelinstallaties waardoor landbouwproducten niet lang bewaard kunnen blijven.
Structurele maatregelen als oplossing
De Filipijnse burgers en boeren eisen dat de regering rond de tafel gaat zitten met China om het smokkelprobleem aan te pakken. In november vorig jaar lanceerde de president van de Filipijnen, Ferdinand Marcos jr., het Kadiwa ng Pasko-project. Daardoor kunnen consumenten rechtstreeks bij de boeren kopen. Toch blijkt dit project onvoldoende om tegenwicht te bieden aan de commerciële markt.
In het begin van dit jaar kondigde de regering een invoer van 21 ton uien aan. Maar dat nieuws werd slecht ontvangen door de Filipijnse boeren omdat hun eigen oogstperiode nadert.