Duitse voetballer wordt na vijf jaar plots opgeroepen als stamceldonor, hematologe: "Kan zeer lang duren, want kans op match is 1 op de 50.000"

Komend weekend zal voetbalploeg RB Leipzig het moeten stellen zonder zijn aanvoerder Willi Orban. Die is plots, zo'n vijf jaar na registratie, opgeroepen als stamceldonor. Orban had zich geregistreerd nadat zijn team Leipzig had deelgenomen aan een campagne.

Hij krijgt nu voorbereidende injecties en morgen is de effectieve donatie. Nu, vijf jaar later, heeft de voetballer zeker nog geen spijt. "Het is natuurlijk goed dat je er eventueel een leven mee kan redden", reageert hij. "Het doet ook geen pijn, dus ik kan iedereen aanraden dit te doen."

Er zijn in ons land ook heel wat mensen zoals Orban. Ze zijn met zo'n 80.000, maar dat wil niet zeggen dat iedereen daarom wordt opgeroepen. "De kans dat iemand een match is, is één op 50.000", weet hematologe Tessa Kerre van UZ Gent. Toch zijn donoren meer dan welkom, vooral van bepaalde etniciteiten. "Er is een groot tekort aan donoren van Turkse, Noord- en Centraal-Afrikaanse etniciteit." Mensen van eenzelfde etniciteit hebben namelijk een grotere kans op een match. 

Mensen jonger dan 18 of ouder dan 40 jaar zijn eraan voor de moeite als ze zich willen registreren. Die worden niet (meer) toegelaten. Registreer je je voor je 40-jarige verjaardag, dan kan je nog tot je 60e opgeroepen worden. 

Een match vinden is dus niet eenvoudig. "Eerst gaan we kijken bij de dichte omgeving van de patiënt, bij een broer of zus. De kans dat daar een match tussen zit is het grootst", legt Kerre uit. "Is er geen match, dan gaan we zoeken bij de internationale donorbanken." Dat zijn dus de mensen die zich als donor registreren. "Als we daar niets vinden, gaan we terug kijken naar andere leden van de familie, denk maar aan een ouder of halfbroer of halfzus", aldus Kerre.

Eenmaal er een match is, volgt een zware behandeling. "Het is een van de zwaarste behandelingen in de hematologie", weet Kerre. "Er is ook een kans op overlijden, gemiddeld haalt één op de twee patiënten het." Een groot risico dus, maar de patiënten die de behandeling volgen, zijn vaak ook zwaar ziek. "Het zijn vaak mensen met agressieve bloedkankers of soms ook lymfeklierkanker, maar ook kinderen met een aangeboren immuunstoornis. Zij moeten dan na de geboorte zo snel mogelijk worden behandeld."

Voor de donor zelf is de behandeling redelijk risicovrij. "Bij de klassieke behandeling worden stamcellen gehaald uit het beenmerg. Er worden dan veel puncties gedaan, onder narcose, en zo kunnen we tot één liter beenmerg oogsten. Maar natuurlijk houdt die narcose ook risico's in", vertelt Kerre.

"Een tweede optie, die iets eleganter is, is de stamcellen uit het bloed halen. Daarvoor worden er eerst voorbereidende injecties gedaan, zoals bij Willi Orban, om die stamcellen eerst uit het beenmerg te halen."