Oekraïense president Zelenski nog even op bezoek bij koning Filip na passage in Europees Parlement, mét opmerkelijk cadeau

De Oekraïense president Volodimir Zelenski is in de vooravond ontvangen door koning Filip in het koninklijk paleis in het centrum van Brussel. Koning Filip begroette Zelenski hartelijk in het bijzijn van premier Alexander De Croo.

Voor koning Filip was de ontmoeting een gelegenheid om aan Zelenski naar de situatie in Oekraïne te vragen en de steun van ons land uit te spreken.

Zelenski heeft tijdens de audiëntie een bijzonder geschenk gegeven aan de koning. Hij overhandigde een brokstuk van een Russisch SU25-vliegtuig dat werd neergehaald in Oekraïne. Op het brokstuk staan de woorden "together we win", geschreven door Oekraïense soldaten.

Vanmiddag moest Zelenski zich als een popidool langs een mensenzee wurmen om het  halfrond van het Europees parlementsgebouw te bereiken. Daar sprak hij de parlementsleden toe in het Oekraïens, niet in het Engels. 

Het was een uitgesproken "Europese" toespraak, waarin hij de gedeelde Europese waarden beklemtoonde, en de Europese manier van leven. 

"Rusland wil die aanvallen", zei hij. "Dat staan wij niet toe. Wij verdedigen ons tegen de meest anti-Europese kracht van de moderne wereld. We verdedigen ons, we verdedigen jullie. De totale oorlog die Rusland is begonnen, draait niet alleen rond territorium, maar bedreigt de Europese manier van leven. De dreiging komt van een dictator die met enorm veel wapens, onder meer uit het Sovjettijdperk en ook uit Iran, onze waarden vernietigt."   

Zelenski, zichtbaar aangedaan, kreeg een minutenlange staande ovatie van de parlementsleden. Zelf applaudisseerde hij "voor alle Europeanen in honderden steden en dorpen, die Oekraïne steunen in deze historische strijd". 

Hij sprak ook de overtuiging uit dat Oekraïne, na de verhoopte overwinning in de oorlog met Rusland, zal toetreden tot de Europese Unie. Na zijn toespraak poseerde hij met de Europese vlag, geflankeerd door voorzitter van het Europees Parlement Roberta Metsola.  

Een expliciete vraag naar gevechtsvliegtuigen deed Zelenski niet in de toespraak voor het Europees Parlement, in tegenstelling tot gisteren, voor het Britse parlement. Wellicht zal hij die vraag later vandaag stellen in gesprekken met de Europese leiders op de EU-top. 

Tijdens een persconferentie na de middag, aan de zijde van voorzitter van de Europese Raad Charles Michel en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen, liet Zelenski wel vallen dat een aantal EU-lidstaten bereid zijn om Oekraïne te voorzien van gevechtsvliegtuigen en andere zware militaire uitrusting. Met verschillende leiders heeft hij gesprekken gehad die hij niet openbaar kan maken, maar die volgens Zelenski  "positief" waren. 

Deze namiddag heeft hij verschillende bilaterale gesprekken op zijn programma staan, want hij "heeft niet het recht om zonder resultaten naar huis terug te keren", zei hij op de persconferentie. 

Voor het eerst is Zelenski mee aan tafel geschoven met de staatshoofden en regeringsleiders van de EU-lidstaten. Ook tot hen herhaalde hij in een korte toespraak het belang van een vrij en verenigd Europa. 

"We moeten alle middelen inzetten om te verzekeren dat Europa verenigd, gesteund en in vrede blijft. Hoe meer we samen sterk staan, hoe sterker we Europese vrede zullen hebben", zei hij. "De eenheid van Europa is fundamenteel voor de veiligheid". "Als we erin slagen om de veiligheid van Europa op lange termijn te garanderen, dan komen jullie namen in de geschiedenisboeken, net zoals die van Robert Schuman en Jean Monnet", richtte Zelenski zich tot de Europese leiders, verwijzend naar de grondleggers van de Europese Unie.

Zelenski drong er bij de leiders op aan zijn militaire steun aan Oekraïne sneller op te schalen, voor Rusland een nieuw, grootschalig offensief begint. "We moeten de dynamiek van onze samenwerking verbeteren, sneller dan de agressor zijn potentieel in stelling probeert te brengen. Het gaat hier niet alleen over de agressie tegen Oekraïne, maar tegen heel Europa."   

Het is het eerste bezoek van Zelenski aan de Europese instellingen sinds de Russische invasie in Oekraïne. "Een historische dag voor Europa", zoals parlementsvoorzitter Roberta Metsola het noemde. Kort na de inval had de Oekraïense president het Europese parlement wel al toegesproken via een videoverbinding. 

"Dit is een uitzonderlijk moment, in uitzonderlijke tijden", zei Metsola, die Zelenski naar het halfrond begeleidde. "De brutale, illegale invasie van Oekraïne door Rusland is bijna een jaar geleden. Al die tijd heeft uw leiderschap uw bevolking en elke hoek van de wereld geïnspireerd."

Metsola beklemtoonde de blijvende steun van de EU voor Oekraïne. "Ik ben trots om te zeggen dat het Europees Parlement, zijn leden, de Europese Unie, altijd aan uw kant heeft gestaan. U vecht niet alleen voor uw waarden, maar ook voor de onze, de waarden die van ons Europeanen maken. Oekraïne is Europa, en de toekomst van uw natie ligt in de Europese Unie." 

"De offers die uw volk doet, moeten we niet alleen eren met woorden, ook met daden", zei Metsola, die pleitte voor het leveren van gevechtsvliegtuigen en langeafstandsraketten.

Zelenski landde rond 10 uur op de luchthaven van Melsbroek. Hij werd er verwelkomd door premier Alexander De Croo, Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen en voorzitter van de Europese Raad Charles Michel. 

Zelenski's bezoek hing al enkele dagen in de lucht, maar werd pas 24 uur geleden bevestigd. Dat zegt Laura Demullier, woordvoerder van het Nationaal Crisiscentrum, in "De ochtend" op Radio 1. "Er was een mogelijkheid dat hij zou komen, al wisten we niet wanneer. We hebben in 24 uur tijd alle veiligheidsmaatregelen in plaats moeten stellen. Gelukkig kunnen we heel snel schakelen en middelen ter beschikking stellen om de veiligheid te garanderen."

Het Nationaal Crisiscentrum coördineert de veiligheid voor de top. Ze brengen alle partners samen, waaronder de federale politie, het coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse OCAD en de veiligheidsdiensten van de delegaties. "Op basis van een risicoanalyse van elke delegatie bepalen we de maatregelen." 

Gisteren bezocht Zelenski de Franse hoofdstad en sprak hij er met president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Eerder diezelfde dag was hij in het Verenigd Koninkrijk als eerste stop op zijn Europese minitournee. Daar ontmoette hij de Britse premier Rishi Sunak en werd hij ontvangen door koning Charles. 

Het is de tweede buitenlandse trip van Zelenski sinds Rusland zijn land is binnengevallen op 24 februari 2022. Afgelopen december bracht hij een bezoek aan Washington, waar hij president Joe Biden ontmoette en het Amerikaans Congres om meer militaire steun vroeg.