Turnhout bedwingt rattenplaag: 38 dieren gevangen op Grote Markt, maar vallen blijken niet zo diervriendelijk als gedacht

Begin deze week liet de stad Turnhout weten tevreden te zijn met de resultaten van 4 nieuwe, slimme rattenvallen. In oktober had het stadsbestuur opvallend veel klachten binnengekregen over ratten in het stadscentrum en de omliggende straten. De stad zei dat ze al vallen met vergif had geplaatst, maar dat het daarbij moeilijk te zien is, hoeveel ratten er gedood worden. Dat is ook niet pijnloos. Nu had ze nieuwe vallen in gebruik genomen, waarbij het aantal gedode ratten wel geteld kan worden. Dat waren er al 38. Die zouden volgens de stad ook pijnloos gestorven zijn, omdat een alcoholmengsel in de val hen zou bedwelmd hebben. 

"Dat klopt niet", zegt Ann Heylens van het Vlaams Departement Omgeving. "Er is onderzoek gebeurd naar de diervriendelijkheid van de verschillende bestrijdingsmethoden van knaagdieren, waaronder ook de alcoholval. Hieruit blijkt dat het niet bewezen kan worden dat de ratten effectief bedwelmd raken. Nederlands onderzoek wees uit dat dat niet gebeurt. Het alcoholpercentage is daar te laag voor en na verloop van tijd verdampt de alcohol ook. Ratten zijn wel goede zwemmers, maar raken na een tijd vermoeid. De alcohol en de olie maken hun vacht ook minder waterafstotend, waardoor ze moeilijk aan de oppervlakte kunnen blijven. Uiteindelijk verdrinken ze bij bewustzijn. Dat duurt gemiddeld 96 seconden en dat wordt als niet-diervriendelijk beschouwd."

Dierenwelzijn nam ook al contact op met de stad Turnhout over deze vallen. "Ja, we hebben inderdaad deze informatie ook gekregen", zegt schepen Marc Boogers (Groen). "We hadden besloten deze vallen te testen, omdat er zoveel andere steden en gemeenten er al resultaten mee boekten en omdat ons verteld werd dat ze pijnloos zijn voor ratten. Wij zaten nu nog maar in een testfase, met 4 vallen, en zouden na een evaluatie bekijken of we er nog meer zouden plaatsen. Deze nieuwe informatie gaan we zeker opnemen in die evaluatie. We gaan ook de betrokken firma hierover aanspreken. We zijn dus wel blij dat we deze informatie nu al krijgen, nu we nog in de testfase zitten."

"Wij geven steden en gemeenten wel informatie over diervriendelijke bestrijdingsmiddelen", zegt Heylens. "Op dit moment zijn dat klemmen of electrokutievallen, omdat die een snelle en pijnloze dood veroorzaken. We vragen zeker geen gif of lijm te gebruiken, omdat die een heel pijnlijke dood veroorzaken. Maar het beste is natuurlijk preventie en dat is vermijden dat er etensresten achterblijven, waar knaagdieren op afkomen."

De alcoholvallen in Turnhout werden geleverd door het Geelse bedrijf Strygoo. Dat telt onder zijn klanten heel wat steden en gemeenten in binnen- en buitenland, waaronder ook meer dan 10 in de provincie Antwerpen. 

"Die komen net bij ons terecht omdat klemmen en elektrocutie niet werken en onze vallen wel resultaat opleveren", zegt oprichter Dries Verdonck. "We hebben ook nooit gezegd dat de ratten een pijnloze dood sterven. Ze zinken af in 60 tot 120 seconden. Dat is heel snel in vergelijking met gif of klemmen. Bovendien werken onze vallen heel selectief en gaan ze pas een dier vangen, als het als rat gedetecteerd wordt. Zo vingen we vorig jaar tussen mei en december 14.000 bruine ratten in Vlaanderen en maar 13 andere dieren. In klemmen worden bijvoorbeeld ook al eens eenden gevonden."

Op dit moment is het in Vlaanderen ook niet verboden de alcoholvallen te gebruiken. In sommige landen is dat al wel het geval. Of ze ook hier moeten verboden worden, wordt nog bestudeerd.