"Gigantische blunder": nieuwe Spaanse treinen (waar al 250 miljoen euro in geïnvesteerd is) kunnen niet door tunnels
De Spaanse spoorwegen hebben ruim 250 miljoen geïnvesteerd in treinen die te groot zijn voor de tunnels van het spoornet. De nieuwe treinstellen zouden te hoog en te breed zijn. De minister-president van de autonome regio Cantabrië Miguel Ángel Revilla spreekt van een gigantische blunder. De treinen zaten nog in de ontwerpfase.
Hevige sneeuwval, werkzaamheden, ... We kunnen wel een aantal redenen opsommen waardoor de treinen in België vaak vertraging oplopen. In Spanje hebben ze een ander 'probleem': de nieuwe treinstellen die de Spaanse spoorwegen bestelden, kunnen niet door de tunnels rijden. Ze zouden te groot en te breed zijn.
Te hoog en te breed
De pijnlijke vergissing werd eind vorige maand aan het licht gebracht door de lokale krant El Comercio. Toch zou het vooral ook een dure vergissing blijken. Spanje investeerde ruim 250 miljoen euro in de nieuwe treinstellen. Die moesten normaal gezien dit najaar geleverd worden, maar dat gaat dus niet langer door.
In totaal werden 31 nieuwe treinstellen besteld. Die moesten de verouderde treinen vervangen die de noordelijke autonome regio's Asturias en Cantabrië bedienen. Toch zal de Spaanse treinreiziger voorlopig nog even op de oude treinen moeten rekenen. De Spanjaarden moeten nu opnieuw aan de tekentafel. Daardoor loopt de levering van de nieuwe treinstellen zeker twee jaar vertraging op.
De hele kwestie veroorzaakt heel wat ophef in Spanje. Vooral in Catalonië, een Spaanse autonome regio, weerklinken heel wat kritische stemmen. Veel Catalanen halen - niet volledig onterecht - aan dat ze over een verouderd treinnetwerk reizen. Een rit van 45 kilometer neemt er ruim anderhalf uur in beslag. Dat is een heel stuk langer dan de reistijd over vergelijkbare afstanden in de rest van Spanje.
"Een onbeschrijfelijke blunder." Zo noemde de Spaanse politicus Miguel Ángel Revilla het ontwerpfoutje. "Er moeten koppen rollen", zei hij volgens de Spaanse regionale krant El Diario Montañés. En zo geschiedde het ook. Twee hooggeplaatste transportbazen werden ondertussen al de laan uitgestuurd.
Dé grote schuldige?
Wie is nu de grote schuldige voor de blunder? Verschillende partijen treffen schuld. Er zijn de Spaanse nationale vervoersmaatschappij Renfe, het Spaanse transportproductiebedrijf CAF en het Staatsagentschap voor Veiligheid op het Spoor (AESF). Allen speelden een rol in dit dossier.
De transportontwikkelaar CAF kreeg de toelating om de nieuwe treinstellen te produceren. Spoorwegmaatschappij Renfe was verantwoordelijk voor het doorgeven van de juiste afmetingen voor de nieuwe treinen. Opvallend: CAF waarschuwde in 2021 al dat de afmetingen mogelijk niet correct waren. Toch blijft de Spaanse minister van Transport Raquel Sanchez bij hoog en laag beweren dat ze daar niet op de hoogte van was. Er werd nu een intern onderzoek opgestart.
De treinen zaten nog in de ontwerpfase, er werd dus nog geen enkele geproduceerd. Toch zorgt het kostenplaatje en de vertraging wel voor een erg zure nasmaak. Het ontwerpproces moet nu helemaal opnieuw starten. De Spaanse spoorwegbeheerder Adif volgt de zaak nu van dichtbij op, zodat de fouten geen tweede (of derde) keer gemaakt worden.
Soortgelijke blunder in Frankrijk
In 2014 was er ook in Frankrijk heel wat te doen bij een gelijkaardige situatie. De Franse spoorwegbeheerder SNCF bestelde toen 2.000 regionale treinstellen om de capaciteit van het netwerk te vergroten. De bestelde treinen bleken toen te breed voor de bestaande spoorwegen. Ook toen zou de producent de verkeerde afmetingen ontvangen hebben.
Helaas werd de fout pas opgemerkt nadat de treinstellen geproduceerd waren. Daardoor moesten alle bestaande spoorwegen verbreed worden. Dat heeft Frankrijk - en de Franse belastingbetaler - een flinke duit gekost.