"Het nieuwe Duitsland in de EU van de toekomst": Joe Biden is in Polen, voor tweede keer in een jaar

De Amerikaanse president Joe Biden passeerde eerst nog langs Kiev in Oekraïne. Onverwacht, want er werd eerst enkel gecommuniceerd dat hij naar Polen zou gaan. Daar zal hij samenzitten met de Poolse president Andrzej Duda en een toespraak houden "tot de Poolse natie". De timing van het bezoek is niet toevallig, want over enkele dagen is het een jaar geleden dat Rusland binnenviel in Oekraïne.

Volgens de Amerikaanse ambassadeur in Polen Mark Brzezinski werd voor Warschau gekozen omdat de stad in de Tweede Wereldoorlog quasi volledig werd verwoest en moest worden heropgebouwd. De symboliek van de heropbouw uit de as heeft een diepe betekenis, zegt hij.

De ambassadeur benadrukte verder dat Biden naar Warschau zou komen met de boodschap dat het Westen Oekraïne zal steunen "zolang dat nodig is". Hij zei ook dat hij de NAVO-partners wilde geruststellen dat het grondgebied van het bondgenootschap zal worden beschermd.

"Dit bezoek is zeker symbolisch", zegt David Criekemans, professor internationale betrekkingen aan de Universiteit Antwerpen in "De ochtend" op Radio 1. "Maar het gaat verder dan dat."

"Polen is een bijzonder belangrijk land in dit verhaal. Het trekt aan de kar als het gaat over steun aan Oekraïne, onder andere door het opvoeren van militaire steun. Het land is ook economisch sterk aan het groeien en gaat heel wat Amerikaanse wapens kopen. Polen is die economische macht en groei aan het vertalen in geopolitieke macht."

"Tegelijkertijd zie je ook dat de gewoonlijke Europese grootmachten, Frankrijk en Duitsland, elkaar tegenwoordig moeilijker vinden dan vroeger. Polen positioneert zich dus al als een van de ankers van het Europa van de toekomst. Eigenlijk is Polen een beetje het nieuwe Duitsland."

"Het valt dus wel op dat Biden Polen bezoekt, nu voor de tweede keer in een jaar tijd", zegt Criekemans. Biden zal er niet alleen praten met de Poolse president, maar met de hele Bucharest Nine. Dat is een alliantie van negen NAVO-landen in Oost-Europa die in 2015 opgericht is. Die kwam er op initiatief van de Poolse en Roemeense president, nadat Rusland het schiereiland de Krim had geannexeerd. Onder andere Hongarije en Bulgarije maken er deel van uit. 

"Het zijn allemaal landen die heel bezorgd zijn over de huidige ontwikkelingen, maar zelfs binnen dat blok zijn er heel wat verschillen. Zo heb je dus Polen dat duidelijk de kant van Oekraïne heeft gekozen. Tegelijkertijd heb je Hongarije dat wel banden onderhoudt met beide kanten. Het heeft bijvoorbeeld verboden om wapens via zijn grondgebied te leveren aan Oekraïne. Het land is ook heel afhankelijk van Russisch gas. De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken dook vorige week ook plots op in Minsk in Wit-Rusland."

"Je ziet in ieder geval dat oorlog ook transformatief kan zijn, ook voor de Europese eenheid. We zien vandaag al een scheiding der geesten tussen oost en west. Tussen het nieuwe Europa, dat bezocht wordt door Biden, en het oude Europa."

"Stel dat Oekraïne ooit echt lid zal worden van de Europese Unie, zou er wel eens een conservatief blok kunnen ontstaan in de Europese Unie met andere meningen over de toekomst, wat kan leiden tot spanningen", besluit Criekemans.