Michel Veracx is een van de laatste Vlaamse klokkenluiders: "Het vergt discipline"
In het Verenigd Koninkrijk zoeken ze voor de kroning van koning Charles nog snel enkele duizenden manuele klokkenluiders. Michel Veracx is klokkenluider in Roeselare en acht het mogelijk dat wie het vak nu krijgt aangeleerd, het ook tegen 6 mei lukt. Maar het zal serieus discipline vergen. Het klokkenluiden in Engeland blijkt ook iets complexer dan in de Lage Landen.
In Vlaanderen worden klokken nog slechts in drie gemeenten met de hand geluid: in Roeselare (Sint-Michielstoren), Zogge (Onze-Lieve-Vrouwekerk) en Leuven (Keizersbergabdij). Op heel wat andere plaatsen worden de klokken elektronisch aangedreven.
Veracx is voorzitter van de Klokkengilde uit Roeselare. De gilde luidt al 100 jaar manueel de klokken in de Sint-Michielstoren. "We doen dat de hele week door, drie keer dag. Maar we laten de klokken daarnaast ook luiden bij christelijke of burgerlijke feestelijkheden, van een lokaal trouwfeest of de intrede van de Sint tot de begrafenis van een paus. We hebben vier klokken en 13 luidwijzen", legt Veracx uit. Een luidwijze is de volgorde van het luiden.
Goed gehoor, gewicht torsen en op tijd komen
De Klokkengilde beschikt over zogenoemde leermeesters die geïnteresseerden de stiel aanleren. "We zijn erkend door Unesco als immaterieel erfgoed en organiseren oefensessies. Een goed gehoor is belangrijk, zodat je niet uit de toon valt. Je moet gewicht kunnen torsen, want de klokken wegen tussen de 1.000 en 3.000 kg. En discipline hebben: wie niet op tijd komt - 5 minuten later - kan de klokken niet luiden." Veracx schat dat je je uit de slag kan trekken na twee à drie maanden oefenen.
Een luider gebruikt een luidtouw. Veracx: "Er is één klok die de toon aangeeft, en dan beginnen de twee andere klokken in te vallen. Het interval moet juist zitten. We luiden gedurende een kwartier tot een halfuur." Het is opletten geblazen, want je kan je aan het touw verbranden. "Als het touw naar boven trekt, moet je het laten glijden in je handen en zorgen voor de nodige ruimte aan je handen. Handschoenen zijn een optie, maar met de blote hand geeft het pas een uniek gevoel."
Change ringing bij de Britten
Het klokkenluiden in het Verenigd Koninkrijk is helemaal anders dan hier. "Daar is het change ringing: De klokken hangen ondersteboven en men laat die klokken vallen. Eenmaal terug in omgekeerde stand, wordt de klok bevroren om terug te laten vallen. De mensen staan daar op zolder in een cirkel, er zijn meerdere klokken die getrokken worden en men heeft een andere melodie." Bij ons bewegen de klokken heen en weer.
Veracx heeft niet meteen plannen om in het Verenigd Koninrijk bij te springen voor de kroning. Daar worden 8.000 vrijwilligers gezocht om het klokkenluiden aan te leren en dat tegen 6 mei. Is dat praktisch haalbaar? "Ja, als ze de discipline hebben om dagelijks te oefenen. Eén maal per week les krijgen, is niet voldoende."