Zoeken naar iemand met dementie die vermist is: daarom is het moeilijk en deze tips kunnen mogelijk helpen

Emilia Chini (75) verdween woensdagavond aan haar huis in Eisden-Tuinwijk. Haar familieleden zijn stilaan radeloos omdat er nog geen enkel concreet aanknopingspunt is. "Toen ze verdween, heeft ze gesproken met een vrouw in de buurt en vroeg ze naar de straat waar we vroeger als kinderen woonden", zeggen haar broers Giovanni en Beppi Chini. "Ze lijdt aan dementie en had heel wisselende dagen. Ze zal de weg zijn kwijtgeraakt." 

De uitspraak van de broers raakt meteen een belangrijk element aan waarom personen met dementie soms vluchtgedrag vertonen of gaan dolen en waarom het vaak niet evident is om hen snel terug te vinden. 

"Wat je ziet bij mensen met de ziekte van Alzheimer is dat hun geheugen heel erg wordt aangetast", legt Jurn Verschraegen, directeur van het Expertisecentrum Dementie, uit. "Elementen uit hun verleden blijven het langst hangen. Wanneer iemand met dementie vermist geraakt, heeft dat vaak te maken met het zoeken naar houvast, een plek waar ze zich geborgen hebben geweten, die er vaak op dit moment niet meer is, waardoor de kans ontstaat dat de persoon ergens blijft staan en blijft zoeken. Zij gaan dan terug naar hun kindertijd, zoeken naar de plek waar ze vroeger gewoond hebben, een vertrouwd landschap, een kerk, ... ."

Bij een vermissing is het altijd zaak om de persoon in kwestie zo snel mogelijk terug te vinden, maar wanneer de persoon ook nog aan dementie lijdt, spelen er nog extra factoren mee. "Dan moeten we zeker ons hart vasthouden", legt Verschraegen uit. "Het hangt allemaal af van de toestand waarin ze zich bevinden. Zijn ze nog voldoende mobiel? Hebben ze nog de tegenwoordigheid van geest om af en toe nog flarden van hun omgeving te kennen? Of ze snel teruggevonden worden, hangt af van hun toestand en hangt ook af van de mate waarin hun omgeving op een adequate manier kan reageren." 

In de professionele zorg zijn er vermissingsprotocollen die als doel hebben preventief te werken. Zo zijn er woonzorgcentra waar er vermissingsfiches van personen met dementie klaarliggen die meteen gebruikt kunnen worden. Dat is een document waar heel veel persoonlijke informatie over de persoon op ingevuld is, maar ook specifieke zaken zoals bijvoorbeeld vorige verblijfplaatsen, vaste rituelen en gewoontes. 

Tegenwoordig worden ook gps-trackers gebruikt. "We keuren dit goed op voorwaarde dat de persoon dat ook ok vindt", legt Verschraegen is. "We gaan geen Big Brother spelen, maar willen de familie wel een goed gevoel geven. Wanneer de persoon dan de vrijheid ontdekt en binnen het halfuur niet teruggevonden wordt, dan kan de persoon vrij snel teruggevonden worden." Wanneer een persoon met dementie vermist is, is het essentieel om snel in actie te schieten, want elk moment telt. Samenwerken met de politiediensten is ook cruciaal om geen tijd te verliezen. 

Daarnaast is er ook nog de verantwoordelijkheid die de samenleving en de individuele burgers dragen. "Wanneer je in deze weersomstandigheden iemand ziet met lichte kleding, moet je alert zijn", legt Verschraegen uit. "Je kan de persoon vriendelijk aanspreken en vragen stellen. Bij twijfel over afwijkend gedrag, kan je de politie verwittigen. De politie is ook opgeleid om daar op rustige en correcte manier mee om te gaan. Maar iemand die bijvoorbeeld aangeeft op zoek te zijn naar zijn of haar ouderlijke woonst, al wat ouder is en eerder schaars gekleed is voor winterweer, dan moet je je daar als omstaander wel vragen bij stellen."