Nu TikTok verboden is voor overheidspersoneel: moeten ouders zich zorgen maken over hun kinderen op TikTok?

TikTok is en blijft vooral populair bij jongere generaties. Uit een studie van 2022 blijkt dat 56 procent van de kinderen en 86 procent van de jongeren in Vlaanderen TikTok gebruikt. 

Moeten we ons dan ook zorgen maken over hun privacy en veiligheid op de app?

Welke gegevens TikTok verzamelt, is te lezen in hun privacyverklaring. Het gaat onder meer over je locatie, je naam en geboortedatum, welke video's je leuk vindt en je contactenlijst als je daar toestemming voor geeft. Ook berichten die je via de app naar vrienden verstuurt, kan TikTok verzamelen en bekijken. Iets wat ook lang het geval was bij Facebook Messenger. Intussen worden berichten daar wel versleuteld en dus afgeschermd.

TikTok vraagt ook toestemming om je microfoon en camera te gebruiken, omdat je met de app zelf video's kan maken. Je kan ervoor kiezen om die toegang enkel te verlenen als je de app gebruikt. "Normaal zouden ze ons dus niet kunnen afluisteren als je de app niet gebruikt, maar echt zeker weten we dat nooit", vertelt techblogger Herman Maes.

"In principe verzamelt TikTok dezelfde gegevens als Meta doet met Facebook en Instagram", gaat hij verder. "Het verschil is dat het hier om een Chinees bedrijf gaat, waardoor er geopolitiek gezien meer wantrouwen is. We zijn momenteel niet zeker hoe de gegevens precies verwerkt worden." TikTok zelf stelt zich aan de privacywetgeving te houden.

Premier Alexander De Croo (Open VLD) benadrukt dat er geen reden tot paniek is voor de brede bevolking. "Heel veel Belgen gebruiken TikTok. Niet enkel met die app, maar met alle sociale media moet je voorzichtig omgaan en niet zomaar informatie delen", aldus de premier. "De modale burger is veel minder een doelwit voor de Chinese overheid dan ambtenaren die toegang hebben tot gevoelige informatie. Dit is absoluut geen oproep voor de brede bevolking om TikTok te verwijderen." 

Je kinderen verbieden de app te gebruiken, is volgens experten momenteel dan ook niet nodig, vertelt Karen Linten van Mediawijs.: "Er zijn voorlopig niet genoeg aanwijzingen om de app op grote schaal af te voeren. Als je je kind nu verbiedt TikTok te gebruiken, neem je ook een deel van zijn of haar leefwereld af. Kinderen en jongeren praten met hun vrienden over wat ze er zien voorbijkomen. Het is deel van hun sociale leven."

Linten benadrukt dat jongeren ook via andere kanalen TikTok-video's kunnen bekijken. "Het is naïef om te denken dat je TikTok zo uit hun leven bant. De video's circuleren ook op YouTube en je kan ze bekijken op de website tiktok.com. Verbieden geeft een vals gevoel van veiligheid."

Voor Herman Maes gaat een verbod ook te ver. "We moeten ons nog niet massaal zorgen maken om de privacy van onze kinderen en die van onszelf", stelt hij. "Als het bedrijf aan spionage zou doen, zullen vooral mensen met een hoge functie het eerste doelwit zijn." TikTok reageert teleurgesteld op de beslissing van verschillende overheden om hun app te verbieden en ontkent de aantijgingen.

Karen Linten en Herman Maes geven tips over hoe je als ouder het gebruik van TikTok veiliger kan maken voor je kind. We vatten ze hier samen. 

• Pas de toestemmingen aan: In de privacyinstellingen van je smartphone kan je de "machtigingen" of toegang die een app heeft tot je smartphone en gegevens aanpassen. Je kan bijvoorbeeld de toegang tot je exacte locatie, contactenlijst en agenda weigeren.
• Gebruik de "Family Pair"-functie: Via deze functie krijg je via je eigen account toegang tot dat van je kind. Zo kan je aanpassen wat je kind kan opzoeken, wie comments kan geven op video’s van je kind, wie hen een bericht kan sturen, of het account privé of publiek is... Je kan ook instellen hoeveel tijd je kind per dag op TikTok mag doorbrengen. 
• Respecteer de leeftijdsbeperking: Je moet 13 jaar of ouder zijn om een TikTokaccount te kunnen aanmaken. "Maar er zijn kinderen jonger dan 13 die toch al een account hebben door de leeftijd gewoon wat hoger te zetten", vertelt Herman Maes. "Zorg er als ouder dan voor dat je de minimumleeftijd, 13 jaar, aanduidt. De video's die je kind te zien krijgt, zijn gebaseerd op de leeftijd die je ingeeft. Gebruik dus zeker niet je eigen geboortedatum als je voor je kind een profiel maakt", vertelt Herman Maes.
• Praat erover: "Probeer je kind regelmatig te vragen wat ze online zien en welke video's ze leuk vinden", zegt Karen Linten. "Zo kom je sneller te weten hoe het eraan toegaat in hun onlineleefwereld en kan je bijsturen. Als je alleen benadrukt wat niet mag, zullen kinderen minder snel naar je toekomen als ze met vragen zitten over iets wat ze op sociale media zagen."
• Blokkeer en rapporteer video's: Als je video's ziet voorbijkomen met gevoelige inhoud, kan je die rapporteren. Vervolgens kan je het account blokkeren. "Op die manier leert het algoritme dat je dit soort video's niet meer wilt zien", vertelt Maes.