Vlaanderen wil toegankelijkheidsregels voor publieke gebouwen strikter toepassen

Bij de nieuwbouw of renovatie van een publiek toegankelijk gebouw moet voldaan worden aan een aantal toegankelijkheidsregels. Zo mogen bijvoorbeeld drempels maximaal 2 centimeter hoog zijn, moet een deur minstens 90 centimeter breed zijn en moet het sanitair aangepast zijn voor rolstoelgebruikers. Een evaluatie uit 2019 toonde aan dat de huidige wetgeving amper wordt nageleefd. 

Maar architecten vinden dat ze over te weinig kennis beschikken om de regelgeving correct toe te passen in hun ontwerpen. Ook omgevingsambtenaren - die bouwaanvragen moeten evalueren - zeggen dat ze te weinig expertise en tijd hebben om de ingediende bouwplannen te toetsen aan de complexe toegankelijkheidsregels. Wanneer er dan toch een vergunning werd gegeven, stond men voor voldongen feiten eens het gebouw was gerenoveerd of neergezet. 

Uit een steekproef van de Vlaamse overheid bleek dat  de toegankelijkheidsnormen vaak niet gevolgd werden. "We hebben 147 vergunningsaanvragen geanalyseerd", zegt minister van Inburgering en Gelijke Kansen Bart Somers (Open VLD), die samen met minister Zuhal Demir (N-VA) de nieuwe regels voorstelt. "Slechts 9 daarvan waren correct ingediend en dan bleek nog eens dat er geen enkele correct was uitgevoerd. Dat leidt dus tot een enorme achterstand op vlak van toegankelijkheid in Vlaanderen en die willen we inlopen."

Om dure ingrepen achteraf te vermijden zal in de toekomst elk bouwdossier van een publiek toegankelijk gebouw een toegankelijkheidsverslag van een geaccrediteerd verslaggever moeten hebben. Die verslaggever kijkt na of de wetgeving correct werd toegepast in de plannen. Het systeem is vergelijkbaar met het EPB-verslag voor de energieprestatienormen. 

Inter, het Agentschap Toegankelijk Vlaanderen zal deze verslaggevers opleiden en accrediteren. 

De regelgeving is vandaag uiterst complex en het is niet altijd even duidelijk of een bepaald project nu wel of niet aan de normen moet voldoen. Vandaag moet bijvoorbeeld een winkel of een dokterskabinet kleiner dan 150 vierkante meter niet aan de toegankelijkheidsregelgeving voldoen. Terwijl het bij deze gebouwen net essentieel is dat ze toegankelijk zijn voor mensen met een handicap. Daarom is de uitzondering daarover geschrapt.

Ook moeten kantoren en  bedrijven volgens de huidige regelgeving  enkel toegankelijk zijn wat betreft de “publieke” delen (bijvoorbeeld de inkom,  de receptie, het sanitair voor bezoekers, …) terwijl geen normen gelden voor lokalen voor werknemers. De toegang van mensen met een handicap tot arbeidsplaatsen wordt bijgevolg niet gegarandeerd. Ook dit onderscheid gaat er in de nieuwe regels uit. 

Somers wil wel pragmatisch omgaan met de regels. "Er komt een afwegingskader, zoals dat vandaag al bestaat voor gebouwen die tot ons erfgoed behoren. Je kan niet elk gebouw onmiddellijk bij renovatie aanpassen aan de laatste regels over toegankelijkheid. Wat we vragen moet realistisch zijn, maar met de bedoeling om gebouwen zo toegankelijk mogelijk te maken."