Europa wil totaal alcoholverbod voor beginnende bestuurders

Ook al maken jonge chauffeurs slechts 8 procent van alle bestuurders uit, in twee op de vijf dodelijke ongevallen op de Europese wegen is een chauffeur betrokken die jonger is dan 30 jaar. De Europese Commissie wil daarom een tijdelijke nultolerantie voor rijden onder invloed instellen.

Ze stelt een verplichte proeftijd van minstens twee jaar voor beginnende bestuurders voor. Daarin wordt van hen verwacht dat ze bij een alcoholcontrole 0,0 promille laten optekenen. De Europese lidstaten blijven bevoegd voor het vaststellen van de boetes, en mogen die proeftijd ook langer maken.

Federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) is alvast gewonnen voor het voorstel. "Alcohol achter het stuur is een van de grote killers in het verkeer. We zijn voorstander van alle voorstellen die de verkeersveiligheid ten goede komen en mensenlevens redden, zeker van jongeren die een belangrijke risicogroep zijn."

Stef Willems van het Vias, het Vlaams kennisinstituut voor verkeersveiligheid, noemt de plannen veelbelovend. Tegelijk wijst hij erop dat er nu al in 25 Europese landen een nultolerantie geldt voor alcohol achter het stuur voor beginnende bestuurders. 

Voor Willems mag het daarom gerust nog strenger. "Wij pleiten voor nultolerantie voor iedere bestuurder. Dat is veel logischer en duidelijker. Verschillende limieten maken het voor de politie ingewikkelder op het terrein. Die moet dan telkens controleren hoe lang iemand al een rijbewijs heeft. Een nul-limiet voor iedereen is het meest helder en het beste voor de verkeersveiligheid."

"In ons land zijn er trouwens al strengere straffen voor bestuurders die minder dan twee jaar hun rijbewijs hebben als ze rijden onder invloed van alcohol boven de wettelijke limiet, of drugs", vult Willems nog aan. "Die bestuurder moet verplicht voor de rechter verschijnen als hij betrapt wordt met meer dan 0,5 promille alcohol in zijn bloed. De rechter moet dan verplicht het rijbewijs intrekken. De bestuurder kan dat pas terug krijgen als hij of zij minstens zijn praktisch of theoretisch rij-examen opnieuw aflegt."

Het voorstel van de Commissie maakt deel uit van een breder pakket voorstellen over verkeersveiligheid. Het plan moet voetgangers, fietsers en bestuurders van brom- en motorfietsen beter beschermen. Zij maken het grootste deel uit van de 20.000 dodelijke slachtoffers die er jaarlijks vallen op de Europese wegen. De EU wil dat aantal tegen 2050 terugbrengen naar nul. 

Zo wil De Commissie het ook mogelijk maken om nog meer grensoverschrijdende verkeersovertredingen te bestraffen, wanneer een EU-inwoner in de fout gaat in een ander EU-land. De Commissie denkt aan gevaarlijk parkeren, gevaarlijk inhalen en onvoldoende afstand houden.

Nu blijft tot 40 procent van de grensoverschrijdende overtredingen onbestraft omdat de bestuurder niet geïdentificeerd kan worden of omdat de boete niet opgevolgd wordt. Lidstaten weten het ook niet altijd van elkaar als een van hun inwoners bestraft wordt in een ander land. "Een Belg kan perfect in ons land rondrijden terwijl hij in het buitenland een rijverbod heeft, en omgekeerd", zegt Stef Willems.

Verder wil de Commissie ook een digitaal rijbewijs invoeren voor de hele EU. Zo'n rijbewijs zou wereldwijd het eerste in zijn soort zijn. Je zou dan geen rijbewijs meer op zak moeten hebben in de vorm van een bankkaart of een papieren versie. Een digitaal rijbewijs op je smartphone zou volstaan, zoals met het coronacertificaat. 

"Een digitaal rijbewijs zou op heel veel vlakken een stap vooruit zijn", vindt Willems. "De politie kan dan veel beter controleren wie al dan niet over een geldig rijbewijs beschikt, en dat over het hele Europese grondgebied. Het maakt het ook mogelijk om op vrij korte termijn een rijbewijsslot in te voeren. Een wagen kan dan pas starten als een bestuurder over een geldig rijbewijs beschikt. Dat kan het probleem oplossen van bestuurders die toch rijden ondanks een rijverbod, of minderjarigen die zonder rijbewijs op pad gaan."