Gluren, meelezen met berichten en binnenkomen zonder te kloppen: "Privacy op internaten moet beter"

Het Kinderrechtencommissariaat sprak in zes focusgroepen met tientallen jongeren uit zes verschillende internaten. Opvallend was dat de jongeren in elk van de zes groepen voorbeelden gaven van schendingen van de privacy. Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens vraagt internaten om vaker in gesprek te gaan met jongeren. "Vaak denken ze dat ze weten wat jongeren willen, maar komen er bij een effectief gesprek toch nog heel wat blinde vlekken naar boven."

Zo kan er meer aandacht komen voor de doucheruimtes. Het gaat in sommige internaten over gordijnen die gemakkelijk wegwaaien of halfopen douchehokjes, waar leerlingen elkaar stiekem onder kunnen fotograferen. Kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens: "In volledige privacy douchen lukt vaak niet, dat geeft jongeren een onveilig gevoel".

Een jongere geeft een voorbeeld. "Wij moeten van onze kamer naar de gemeenschappelijke douches gaan, maar niet in kleren. Dus gewoon met je handdoekje rond moet je naar de douche. Er zit altijd een mannelijke opvoeder bij ons op de gang. Dan passeer je daar in je handdoekje."

Ook de houding van de opvoeders in de doucheruimte, kan volgens een jongere onveilig aanvoelen. "Iemand was aan het douchen en de opvoeder is gewoon binnengekomen. Die deur stond open, dus hij heeft die gewoon naakt gezien. Iemand anders had geen school. Diezelfde opvoeder komt binnen en zegt dat hij niet uit haar kamer gaat voordat ze rechtstaat. Maar zij slaapt naakt. Wat moet zij doen?" Verschillende meisjes halen voorbeelden aan van ongepast gedrag van mannelijke opvoeders.

Ook wanneer opvoeders hun kamer binnenkomen zonder eerst te kloppen, geeft dat aan jongeren een onveilig gevoel. Zo vertelt iemand: "Ze weten dat je hebt gedoucht. Dus je wilt tijd om je om te kleden. De vorige keer bij mij deden ze gewoon de deur open en ik stond daar". De jongeren geven gelukkig ook aan dat heel wat andere opvoeders wel consequent waarschuwen voordat ze hun kamer binnenkomen.

Je eigen kamer, of een eigen kastje, op slot kunnen doen vinden leerlingen belangrijk. Al is dat niet in elk internaat het geval. Waardevolle spullen durven dan ook wel eens te verdwijnen. Het Kinderrechtencommissariaat pleit daarom minstens voor een eigen kast die op slot kan. 

Jongeren geven ook aan dat opvoeders vaak meekijken wanneer ze bezig zijn op de computer of wanneer ze berichten sturen met hun gsm. Vrijens: "Opgroeiende jongeren hebben niet alleen fysiek een eigen ruimte nodig, maar ook figuurlijk willen ze niet alles delen met anderen".

Het commissariaat vraagt ook ruimte voor bijscholingen voor opvoeders over thema's als geestelijke gezondheid en grensoverschrijdend gedrag. Zo geeft iemand het voorbeeld van een transjongen in de groep. Opvoeders kozen ervoor om de jongen met zijn oude meisjesnaam te blijven aanspreken. Een andere jongere vertelt: "Eén keer heeft een opvoeder tegen mij gezegd dat ik beter zelfmoord zou plegen en dat het zo sneller zou gaan."

Caroline Vrijens: "Ongepaste opmerkingen kunnen jongeren het gevoel geven dat ze zichzelf niet mogen zijn. Een internaat is vijf dagen per week een thuisomgeving, ze moeten daar dus zoveel mogelijk de kans krijgen om zich te ontwikkelen en veilig te voelen".