Mag de redactie "alleen maar mannen" aan het woord laten op Internationale Vrouwendag?
“Ik vind het echt schandalig dat jullie er op Internationale Vrouwendag voor kiezen om 'bekende mannen' op de voorgrond te zetten. Vreselijk dat dit het punt is waarop we in 2023 gekomen zijn." Het is een van de vele reacties die deze ochtend binnenkwamen in de mailbox van de Nieuwsombudsman. Heeft de redactie een fout gemaakt door vandaag vier mannen aan het woord te laten over vrouwen?
De website van VRT NWS publiceerde vanochtend een artikel waarin vier bekende mannen vertellen over de vrouwen die hen inspireren. Bovenaan het artikel stond een foto van de vier mannen die aan het woord kwamen. Dat leverde veel reacties op, zowel op sociale media als in onze mailbox.
"Ik vind het hemeltergend en eigenlijk ronduit niet te geloven dat jullie DURVEN een artikel te posten met bekende mannen als focus. 'De vrouwen die hen inspireren.' Het klassieke framen van de vrouw als muze, inspiratiebron, stille helper. Zij komen zelf niet aan het woord?" - Uschi C.
"Op Internationale Vrouwendag een artikel over vier mannen, die vertellen welke vrouwen hen inspireren? Wie bedenkt dat?" - Peter M.
"Het is vandaag internationale vrouwendag. En zelfs vandaag prijkt er een grote foto van mannen boven het artikel over de internationale vrouwendag. Dit had beter gekund, VRT Nieuws." - Karolien J.
Ook intern, op de redactie, liep de discussie hoog op. Uiteindelijk besliste de onlineredactie om de foto en de titel aan te passen naar de inspirerende vrouwen over wie het artikel gaat. Het was volgens de onlineredactie de bedoeling om vooral die vrouwen in de schijnwerpers te plaatsen.
Deze aanpassing was voor sommige lezers toch niet voldoende.
"Het doel van deze dag is om de stem van de vrouw, die structureel ondervertegenwoordigd is in de maatschappij, een platform te geven. De aanpassing van de titel "welke vrouwen inspireren deze bekende mannen" naar "deze vier vrouwen inspireren deze vier bekende mannen" is een eerste stap, maar onvoldoende gezien de verder cliché seksistische inhoud. Dit artikel dient mijns inziens dan ook volledig te verdwijnen." - Els V.
"Verbindend verhaal"
Het idee voor het artikel kwam van een van de VRT NWS-experten rond vrouwenrechten. Zij vond dat de redactie op Vrouwendag altijd vrouwen aan het woord laat, maar nooit mannen. "Mannen spelen nochtans een belangrijke rol in de strijd voor vrouwenrechten. Zonder hun steun blijven vrouwen in de kou staan. Kijk maar naar Iran of Afghanistan. Het was de bedoeling om een verbindend verhaal te brengen. Mannen zijn ook geïnspireerd door vrouwen. Vrouwendag is geen zaak van vrouwen alleen. Mannen als bondgenoten zien, is ook een optie. We moeten allemaal aan hetzelfde zeel trekken om iets te veranderen. Of zoals Francisco Schuster zegt in het artikel: het is niet omdat je pro-vrouw bent, dat je anti-man bent."
Het artikel is niet het enige item dat VRT NWS vandaag over Internationele Vrouwendag brengt. Zo brachten "Het journaal" en het radionieuws verslag uit van de actie op de luchthaven van Zaventem, waar geprotesteerd werd tegen de loonkloof in de luchtvaart. Voorts was er ook aandacht voor buitenlandse acties en voor het gebrek aan vrouwelijke artiesten op de zomerfestivals.
Discussie
Zowel de betrokken journaliste als de onlineredactie geven toe dat het artikel aanvankelijk op een ongelukkige manier gepresenteerd werd op de website. Het werd 's ochtends op de homepage gezet als het hoofdartikel over Internationale Vrouwendag. Onder de titel "Het is Internationale Vrouwendag" een foto plaatsen met allemaal mannen erop was geen goed idee, want veel mensen kijken niet verder dan de homepage.
Het artikel verwijderen, zoals Els V. suggereert, is een stap te ver. Op zich mag de redactie mannen aan het woord laten over vrouwen op Internationale Vrouwendag. Hier is dus geen journalistiek-deontologische fout gemaakt. De redactie is autonoom in de keuze van onderwerpen en de manier waarop die onderwerpen worden uitgewerkt.
Vooraf is er op de redactie zeker gediscussieerd of het wel een goed idee was om enkel mannen aan het woord te laten. Waarom zijn niet mannen én vrouwen aan bod gekomen? Het nieuwsombudsteam heeft begrip voor de verontwaardigde reacties in de mailbox. Bepaalde gevoeligheden zijn misschien wat onderschat, maar het artikel weghalen? Neen.