Diplomatieke doorbraak: Iran en Saudi-Arabië knopen na jaren weer betrekkingen aan
Iran en Saudi-Arabië gaan weer diplomatieke betrekkingen met elkaar aanknopen. De grote diplomatieke doorbraak komt er door bemiddeling van China. Na jaren van hoog opgelopen spanningen tussen de rivalen in het Midden-Oosten verkleint hiermee de kans op een rechtstreeks gewapend conflict. Binnen twee maanden zullen de landen weer diplomatieke betrekkingen hebben, dat meldt een topman van het Iraanse regime.
In de Iraanse hoofdstad Teheran zijn tijdens een ceremonie de diplomatieke banden tussen Saudi-Arabië en Iran hervat. De deal werd eerder deze week al in de Chinese hoofdstad Peking gesloten. De landen willen "misverstanden wegnemen en de samenwerking vergroten om in de wereld van de Islam toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden", aldus Ali Shamkhani, de voormalige Iraanse minister van Defensie. In een gezamenlijke verklaring wordt gezegd dat de beide ministers van Buitenlandse Zaken binnenkort zullen samenkomen om de uitwisseling van ambassadeurs voor te bereiden.
De wortels van de slechte relatie
Iran, de grootste sjiitische macht in de regio en Saudi-Arabië, het centrum van de soenistische Islam, zijn niet officieel in oorlog. Maar de realiteit kleurt anders. Op het terrein voeren de twee landen verschillende proxy-oorlogen. Zoals in Jemen. Daar bevindt zich in het ene kamp een rebellengroep van sjiitische origine, gesteund door Iran. Het andere kamp wordt geleid en gesteund door een coalitie waar Saudi-Arabië deel van uitmaakt. De Verenigde Staten ondersteunen die coalitie met kennis en logistieke middelen.
In 2016 bereikte de verslechterde relatie tussen de twee naties een hoogtepunt: het koninkrijk Saudi-Arabië verbrak de banden met Iran nadat demonstranten in Iran Saudische diplomatieke posten waren binnengevallen. De aanleiding voor de demonstraties was de executie van een prominente sjiitische geestelijke in Saudi-Arabië, genaamd Nimr al-Nimr.
Die executie vond plaats toen kroonprins Mohammed bin Salman, toen een plaatsvervanger, aan de macht kwam. Prins Mohammed, de zoon van koning Salman, vergeleek ooit de hoogste leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei, met Adolf Hitler van nazi-Duitsland en dreigde ook Iran aan te vallen.
China versus de VS
Sinds de Islamistische Iraanse Revolutie in 1979 is Iran in conflict met het Westen en voornamelijk met de VS en Israël. Saudi-Arabië daarentegen is een trouwe bondgenoot van de VS. Druppelsgewijs is de invloed van de Amerikanen in het Midden-Oosten afgenomen.
Dat uitgerekend China voor een diplomatieke verzoening tussen Iran en Saudi-Arabië heeft gezorgd, is een grote opsteker voor het land. Op de beelden van de Iraanse media is te horen hoe de voormalige minister voor Buitenlandse Zaken van China, Wang Yi, beide landen "van harte" feliciteert met hun "wijze beslissing". Hij zegt ook dat China volledig achter deze overeenkomst staat. China ontving onlangs de Iraanse president Ebrahim Raisi en is daarnaast één van de grootste kopers van Saudische olie.
Het Witte Huis zegt dat ze op de hoogte waren van de diplomatieke gesprekken tussen beide landen. Maar ze waren niet direct betrokken, aldus de woordvoerder van het Witte Huis John Kirby. "Maar het valt nog te zien of Iran de deal zal nakomen, het is geen regime dat zijn woord nakomt."
BEKIJK - Majd Khalifeh: "Afwachten wat de concrete gevolgen op het terrein zullen zijn":
