Gentse drugscriminaliteit daalt volgens cijfers, maar realiteit is anders: "Je hebt hier sneller drugs dan dat je haar geknipt is" 

De Gentse politie kan opvallende jaarcijfers voorleggen als het over drugs gaat. Bij alle soorten delicten (bezit, gebruik, dealen…) zijn er minder vaststellingen. Het vastgestelde gebruik is bijvoorbeeld met een derde gedaald tegenover de periode voor corona. Toch is er geen sprake van een hoerastemming. “We horen van specialisten op het terrein dat de problematiek erger wordt. De hoeveelheden die we vinden bij interventies worden groter, de drugs zwaarder”, verklaart korpschef Filip Rasschaert. 

De Gentse politie wijst naar nieuwe technieken die drugsdealers gebruiken. Drugscoördinator Luc Onderdonck ziet dat er sinds corona wel wat veranderd is op het terrein. "Mensen hebben ontdekt dat ze vanuit hun luie zetel online drugs kunnen bestellen, er wordt met koeriers gewerkt. Het klassieke dealen vanuit één pand is verminderd, het gebeurt vaker op straat."

Dat vraagt van de politie een andere aanpak. "Gewoon telefoons afluisteren om netwerken op te rollen heeft weinig zin, de dealers weten dat ze geen info mogen lossen." Het maakt drugscriminelen minder makkelijk te vatten. 

"De amfetamines en 'designer drugs' zitten duidelijk in de lift, er is minder heroïne", zegt Onderdonck. Hij benadrukt dat er nieuwe varianten opduiken. "Het wordt zwaarder, we zien na labo-analyses meer schadelijke stoffen. Er circuleerde bijvoorbeeld erg zware 'crystal meth'. Gebruikers beseffen niet hoe gevaarlijk dat is, dat verontrust ons wel." 

Het dalende vastgestelde drugsbezit in Gent geeft een vertekend beeld:

Het profiel van de drugscriminelen verandert ook. "Het is diverser, uit alle bevolkingsgroepen en sociale klassen. Opvallend is dat er met veel jongere, soms zelfs minderjarige, dealers wordt gewerkt. Hier en daar zijn ook vrouwen actief."

In de volkswijk Brugse Poort bevestigen vrijwilligers Samir Assam en Michael Minne dat de drugsproblemen allerminst weg zijn. "Je hebt hier sneller drugs dan dat je haar geknipt is", zegt Minne. "Je kan echt alles krijgen, dat kan ik zo voor je regelen."

Assam en Minne engageren zich voor de vzw Averroes. Ze leiden in de wijk het project 'Early Out'. Ze lopen rond in de buurt en spreken jongeren aan die op het slechte pad (dreigen te) komen. Minne is ervaringsdeskundige, hij was jarenlang zelf gebruiker. Assam is geboren en getogen in de wijk en kent er veel mensen. 

Ze werken ook samen met het verslavingscentrum. Een medewerker komt af en toe naar de wijk om er naar jongeren te luisteren en ze door te verwijzen naar andere hulpverlening, als ze dat willen. 

Assam bevestigt wat de politie zegt. "De dealers worden almaar jonger. Er zijn vaker minderjarigen bij, soms zelfs jongens van 11 of 12. De bendes maken misbruik van mensen zonder papieren. Het zijn schrijnende situaties." 

De Brugse Poort is niet de enige wijk waar openlijk gedeald wordt. Het probleem doet zich in verschillende wijken voor en verplaatst zich ook. "Het is niet zo moeilijk om straatdealers te zien in Gent, het gebeurt zeer zichtbaar", zegt korpschef Rasschaert. 

Ook de andere vastgestelde drugsdelicten tonen maar een deel van de realiteit: 

"We merken dat er enige gewenning optreedt. We krijgen minder meldingen van het 'gewone' gebruik", voegt Onderdonck toe. Het dealen verloopt anders dan vroeger. "Ze hebben vaak geen drugs meer op zak, maar verstoppen ze in de buurt. Ze halen het dan op als een klant zich meldt", vertelt Minne. "Het ligt onder autobanden, of straatstenen." 

De vrijwilligers van 'Early Out' in de Brugse Poort denken niet dat repressie alleen het antwoord is. Ze pleiten voor meer ondersteuning vanuit de stad voor begeleiding van de jongeren én henzelf. "Ook voor ons is het zwaar, we doen dit vrijwillig, in onze vrije tijd", zegt Assam. Hij is leraar, ook Minne heeft een job en engageert zich na zijn uren. 

"De stad moet eigenlijk meer investeren in ontmoetingsplaatsen voor kwetsbare jongeren. Dat gebeurt deels, maar het kan echt nog beter. Er gaat nu een hoop geld naar het klassieke jeugdwerk, zoals jeugdbewegingen. Dat is er voor kinderen en jongeren die het al goed hebben. Het geld zou beter gaan naar kwetsbare groepen.  Zo pak je het probleem aan de wortels aan", stelt Assam.  

De stad benadrukt dat er, onder meer in de Brugse Poort, inspanningen gebeuren. "Het blijft een prioritaire wijk", laat het kabinet van burgemeester Mathias De Clercq (Open VLD) weten. Na opstootjes in de zomer van 2020 tussen buurtbewoners en drugsdealers nam de stad al maatregelen. "We werken intensief samen met allerlei diensten om de problemen aan te pakken." De stad investeerde 4 miljoen euro in de wijk.   

De politie zegt dat de cijfers niet alles zeggen. De aanpak is immers ook aangepast. "We focussen meer op de straatdealers om zo bewijslast te verzamelen en netwerken op te rollen. We willen niet per se méér mensen vatten, maar wel de grote vissen", zegt Onderdonck. Het kan een verklaring zijn voor de dalende vaststellingen. Er is ook een betere afstemming met het stadsbestuur en het parket. "Het heeft geen zin om vaststellingen te doen als er toch weinig mee gebeurt."   

De drugscriminaliteit in Gent is veranderd. De politie moet op een andere manier werken om bendes en netwerken op te rollen. In de stad vertaalt zich dat niet in extreem drugsgeweld, zoals wel in Antwerpen gebeurt. Al waren er recent wel incidenten zonder veel schade met zelfgemaakte vuurwerkbommen. Die zelfgeknutselde projectielen doken eerder al in het Antwerpse drugsmilieu op. Het onderzoek naar de Gentse incidenten loopt, het parket bekijkt of er banden zijn met het drugsmilieu. "We bekijken alle pistes", klinkt het.