Emotionele Australische premier wil rechten inheemse bevolking in grondwet via zeldzaam referendum
De premier van Australië, Anthony Albanese, kreeg het even lastig toen hij een referendum aankondigde dat de positie van de inheemse bevolking grondwettelijk moet verankeren. De inheemse volkeren maken zo'n 3,2 procent uit van de totale Australische bevolking. Het is 24 jaar geleden dat er nog een referendum in het land werd gehouden.
"Een historische dag", zo sprak de minister voor Inheemse Australiërs Linda Burney bij de bekendmaking van de Australische premier Anthony Albanese. De premier kondigde een referendum aan, het eerste in 24 jaar, dat de positie van de inheemse bevolking grondwettelijk moet verankeren. Het belooft een erg belangrijke volksraadpleging te worden, zo belangrijk dat de premier even een krop in de keel kreeg.
BEKIJK - De premier krijgt een krop in de keel tijdens de aankondiging:
"Het is een voorstel om de grondwet te wijzigen om de stemmen van de Aborigines en de Torres Strait Islanders grondwettelijk te verankeren. Keurt u deze voorgestelde wijziging goed?", sprak de premier tijdens een persconferentie.
"Dat is de vraag voor het Australische volk, niets meer, niets minder", ging een emotionele Albanese verder. Halverwege de zin pauzeerde hij een paar seconden en excuseerde hij zich.
Een complexe relatie
De inheemse bevolking van Australië, ook bekend als Aborigines en Torres Strait Islanders, hebben een lange geschiedenis van onderdrukking en marginalisatie in het land. Sinds de Britse kolonisatie in 1788 hebben zij te maken gehad met landonteigening, geweld, gedwongen aanpassing en discriminatie.
De relatie tussen de inheemse bevolking van Australië en de grondwet is erg complex. In 1901 werd die Australische grondwet opgesteld. Het document erkent de inheemse bevolking van het land niet als een aparte en unieke groep in de natie.
In 1967 werd een referendum gehouden om de grondwet te wijzigen en de inheemse bevolking als burgers te erkennen. Ruim 90 procent, een overweldigende meerderheid, stemde toen voor. Toch blijven er nog steeds veel kwesties in de grondwet die problematisch zijn voor de inheemse bevolking.
De inheemse bevolking van Australië blijft strijden voor erkenning van hun rechten op land, zelfbeschikking en culturele identiteit. Er zijn veel inspanningen gaande om de grondwet te herzien en de positie van de inheemse bevolking te versterken, zoals het Uluru Statement from the Heart, dat oproept tot een constitutionele hervorming en de oprichting van een inheemse adviesraad.
Beterschap op komst
De vraag van de premier moet nu volgende week eerst voorgelegd worden aan het parlement. Later wordt er een parlementaire commissie gevormd die zich met de zaak zal bezighouden. Het referendum zelf staat gepland voor ergens tussen oktober en december van dit jaar.
Dankzij het nieuwe referendum is er nu wel beterschap in zicht voor de inheemse bevolkingsgroepen. Meer dan 200 jaar na de kolonisatie heeft de inheemse bevolking nog steeds te kampen met een slechtere gezondheid, hogere sterftegraad en een slechtere economische situatie in vergelijking met niet-inheemse inwoners.
Het eerste referendum in 24 jaar
De laatste keer dat er in Australië een referendum werd gehouden, was in 1999. Toen werd gestemd om van Australië een republiek te maken en het Britse koningshuis als staatshoofd te vervangen door een Australische president. Een meerderheid van de bevolking stemde toen tegen.