29-9-1918: geallieerde doorbraak tussen Diksmuide en Ieper, wapenstilstand met Bulgarije
Op 29 september 1918 openen de Gealieerden opnieuw een offensief, het vierde in evenveel dagen tijd, bij het kanaal van Saint-Quentin en breken door tussen Diksmuide en Ieper. En de wapenstilstand met Bulgarije is rond.
Weer een nieuw Geallieerd offensief, het vierde in evenveel dagen. De strijd gaat ditmaal om het kanaal van Saint-Quentin in Picardië. Dat kanaal vormt tussen de steden Saint-Quentin en Cambrai de zwaarste verdedigingsstelling van de Hindenburglinie. Het 12 m brede kanaal maakt een diepe snede in het landschap en werd aan beide oevers zwaar versterkt door de Duitsers.
Zo’n 30 Britse divisies (waaronder de vijf van het Australische legerkorps) en twee Amerikaanse nemen eraan deel.
Het offensief is voorafgegaan door een drie dagen durend bombardement van 1600 kanonnen, die zowat driekwart miljoen granaten afvuurden. Daaronder ook granaten met mosterdgas. Een eerdere Amerikaanse aanval op 27 september was geen succes.
De aanval begon zoals gewoonlijk rond 5.30 uur. Nauwelijks drie uur later wist een Britse divisie het kanaal over te steken bij Riqueval door een grote stenen brug in handen te krijgen. Dat was mogelijk door een bijzonder intens gebruik van rollend spervuur.
Ten noorden van Riqueval voerden twee Australische en twee Amerikaanse divisies een aanval uit waarbij zo’n 150 tanks werden ingezet. Op deze plaats, bij het dorp Bellicourt, loopt het kanaal door een bijna 6 km lange ondergrondse tunnel, zodat alleen daar tanks kunnen worden ingezet. Ook hier slaagden de aanvallers erin de oostelijke kant van het kanaal te bereiken.
De onervaren Amerikaanse troepen waren vaak gedesoriënteerd. De Australiërs, hoewel sterk vermoeid door hun inzet van de laatste weken, toonden wat ze waard waren.
De verovering van het kanaal van Saint-Quentin leverde een van de beroemdste foto's van de Eerste Werldoorlog op. Op 2 oktober sprak de bevelhebber van de troepen die de beslissende aanval uitvoerden hen toe vanop de spoorwegbrug van Riqueval. Op de oever van het kanaal staan de soldaten dichtgepakt op elkaar.
De fotograaf, David McLellan, werkte voor de Britse krant de Daily Mirror en werd in december 1917 aangesteld als officieel oorlogsfotograaf bij het Britse leger. Hij was een van de vijf fotografen van de propaganda-afdeling.
Geallieerde doorbraak tussen Diksmuide en Ieper
Bij de ochtendschemer hernemen de Belgen en Britten hun offensief in Vlaanderen. De geallieerden veroveren nu stellingen die vier jaar lang ononderbroken in Duitse handen zijn geweest en tot de best verdedigde aan het Westelijk front behoorden.
De Belgen veroveren het onneembaar geachte Duitse bolwerk, Houthulstbos. De volledige Vlaamse Heuvelkam wordt nu veroverd. In het zuiden van de aanval is de terreinwinst het grootst en wordt afgedaald van de heuvelrug. De Belgen veroveren Sint-Pieter en de Britten Dadizele. Deze dag wordt een terreinwinst geboekt van meer dan 7 kilometer.
In het heroverde gebied waren zowat alle burgers al lang vertrokken, meestal op bevel van het Duitse leger. Maar blijkbaar waren er toch een paar hardnekkige blijvers. De echtgenoten De Brabander zouden de allereerste Belgen zijn die door de troepen van koning Albert zouden zijn bevrijd in Oostnieuwkerke op 29 september.
Wapenstilstand met Bulgarije
In het Geallieerde hoofdkwartier in Saloniki is afgelopen nacht de wapenstilstand gesloten tussen Bulgarije en de Entente.
Dat gebeurde na gesprekken met een driekoppige Bulgaarse delegatie: minister van Financiën Andrej Ljaptsjev, de diplomaat Simeon Radev en generaal Ivan Loekov. Alle drie zetten ze hun handtekening onder de overeenkomst. Namens de Geallieerden tekende de Franse generaal Louis Franchet d’Espèrey, de opperbevelhebber van het Leger van de Oriënt.
De wapenstilstand gaat morgen op het middaguur in.
Vandaag nog is een brigade Franse cavalerie Uskub (Skopje) binnengerukt, de grootste stad van Servisch Macedonië. De brigade, die vooral uit Algerijnse en Marokkaanse ruiters bestond, was uitgeput door het dagenlang achtervolgen van de Bulgaren, maar viel de stad bij verrassing binnen. Sinds de Geallieerde doorbraak op de Balkan zijn al 16.000 Bulgaren krijgsgevangen gemaakt.
Door de overeenkomst moet Bulgarije zich meteen terugtrekken uit de gebieden die het bezet houdt in Servië en Griekenland. Het moet zijn leger demobiliseren, op enkele divisies na. De wapens van de ontbonden eenheden moeten aan de Geallieerden worden gegeven.
Alle in Bulgarije verblijvende krijgsgevangenen en gedeporteerde burgers uit de Geallieerde landen moeten worden vrijgelaten. Omgekeerd worden Bulgaarse militairen in het westen van Macedonië krijgsgevangen gemaakt. Alle Duitse, Oostenrijks-Hongaarse en Turkse militairen en burgers moeten Bulgarije binnen de vier weken verlaten.
Bij het bepalen van die voorwaarden heeft Franchet d’Espèrey vrijwel in zijn eentje gehandeld. De Franse generaal lijkt daarbij gematigd te zijn geweest. De Bulgaren stemden er vrijwel meteen mee in. Ze wilden alleen vermijden dat hun land wordt bezet door Servische of Griekse troepen. Die zouden wraaklustig kunnen zijn tegenover de bevolking.
Opmerking: enkele bepalingen blijven voorlopig geheim. Zo mogen de Geallieerden bepaalde strategische punten bezetten en alle wegen, spoorwegen en havens in Bulgarije gebruiken. Alleen Franse en Britse troepen zullen Bulgarije betreden.
